Nr 608, styczeń 2006 - Znak

Z SĄDAMI SIĘ NIE DYSKTUJErozmowa z Ewą Nowińskąblicznych ta ochrona wygląda zupełnieinaczej?Tak. Nawet prawo prasowe tak wskazuje.Dane ze sfery prywatności mogą być rozpowszechnianewyłącznie za zgodą określonejosoby, chyba że wiążą się bezpośrednioz jej działalnością publiczną. W takichsytuacjach ustawodawca wyraźnieprzyznał prymat zasadzie swobody wypowiedzi.I.H.: Jak w tym świetle ocenić zjawiskokomercjalizacji informacji?Prasa nie udostępnia już tylko bieżącejinformacji o tym, co się dzieje. Obecnieprasa sprzedaje towar i właściwie każdainformacja może być skomercjalizowana.I.H.: Czy zdaniem Pani Profesor jest todziałanie etyczne?To zależy od rodzaju informacji. Możnauznać za godziwe, że dziennikarz płaci zaprzysłowiową wiadomość o cielakuz dwiema głowami. Natomiast budzi wewnętrznysprzeciw kupowanie informacjio tym, na jaką chorobę cierpi konkretnaosoba publiczna. W takiej sytuacji moralnośćjest nawet bardziej istotna niż prawo,które nie zabrania nabywać podobnychinformacji. Nie można jednak generalizować.Jeżeli się kupuje informacje naprzykład od sprzątaczki w ministerstwie finansów,która mówi: „Panie, w koszu znalazłam15 oświadczeń majątkowych jednegoministra i za każdym razem podawałinną kwotę”, to może być informacjainteresująca, aczkolwiek nie wiem, czy nieza głęboko grzebiemy w koszu.I.H.: Jakie są granice wolności słowa?Wolność słowa stwarza pewne zagrożenia– może bowiem naruszać prawa innychosób. Dlatego prawo wprowadza granice.Jedną z nich jest ochrona dóbr osobistych,która sankcjonuje sytuacje których dochodzido obrażania i naruszania godności czydobrego imienia innych osób. Inne ograniczeniawynikają z regulacji związanychz obiegiem gospodarczym. Dotyczy toprzede wszystkim reklamy, gdzie mamybardzo daleko idące restrykcje w zakresieswobody wypowiedzi. Kolejne ograniczeniawypływają z uwarunkowań kulturowych.Ich znaczenie jest szczególnie widocznew kontekście głośnych ostatnio marszówgejów. Należy pamiętać, że wolność wypowiedzito nie tylko wolność słowa, aletakże prawo do demonstrowania. Problemten nie sprowadza się tylko do popieraniabardzo kontrowersyjnych w naszej kulturzezachowań seksualnych, ale dotyczy prawado wyrażania własnego zdania w formiedemonstracji. Jak widzimy, wolność słowanie przez wszystkich jest w tej kwestii dobrzepostrzegana.K.M.: Jak w Polsce wygląda relacja pomiędzypostulatem wolności wypowie-dzi a jego realizacją?Realizacją prawnych gwarancji wolnościsłowa zajmuje się wymiar sprawiedliwości.Ochrona, ale także ograniczanie wolnościwypowiedzi należy do kompetencjisądów. W każdym postępowaniu sądowym,gdzie rozstrzygana jest kwestia słownegolub obrazowego naruszenia dobregoimienia, godności, prawa do wizerunku,wytyczane są granice swobodywypowiedzi. Jeżeli się uzna, że w konkretnymprzypadku przekroczono granice dozwoleniaustawowego, to można złożyćskargę do Trybunału w Strasburgu. Trybunałczasami zmienia orzeczenia sądówkrajowych, uważając, że doszło do naru-188