Nr 608, styczeń 2006 - Znak

56TADEUSZ BARTOŚ OPnie umie i do pewnego stopnia nie może uwolnić się z funkcji wyznaczanychprzez sprawowaną władzę. Jest więc teologia papieskaex definitione teologią w służbie kościelnej instytucji. Wchodząc w tęrolę, horyzont spojrzenia siłą rzeczy doznaje ograniczeń, nie tylko zewzględu na kwestię ochrony ortodoksji, ale właśnie z uwagi na owąfunkcję władzy, jaką jest konieczne poczucie, iż panuje się nad podległąrzeczywistością.Zapytać jednak trzeba, czy z tej nieuniknionej aporii Jan Paweł IIwyszedł obronną ręką? Trudno być sędzią, gdy nie dysponuje się odpowiedniąmiarą. Wielu jednak ocenia, i to nie bez racji, że biorąc poduwagę trudność wyzwania, wynik jest nadzwyczajny. Jan Paweł II,pomimo ograniczeń płynących ze swej funkcji, znany był jako ktoś,kto zwraca uwagę na pojedynczego człowieka, którego spotyka naswej drodze.Nie usuwa to jednak strukturalnej aporii i jej konsekwencji. Jednoznacznośći powszechność rozstrzygnięć to prawo społeczności,jednostka tymczasem w wymiarze swego życia duchowego, osobowości,indywidualnego rozwoju budzi się tam, gdzie kończy się jednoznacznośći klarowność wiedzy „od góry”, a rozpoczyna drogaposzukiwań, wieloznaczność. Gdzie jest indywidualny dramat, tamjednorodny system religijny staje się przeciwskuteczny. Co więcej,wewnętrzne transcendowanie systemu jest warunkiem religijnościautentycznej. Jest to transcendowanie i znoszenie będące swego rodzajuruchem dialektycznym: na wzór teologii apofatycznej, która„rozdarta” w obliczu Tajemnicy „gubi się”, „traci język”, wszelkąTrwanie w wierze totrwanie w zapytywaniu,w hipotezie uparciestawianej, choć rozummilczy i mówi, że w ciemnośćwkracza człowiek.własną wypowiedź sama podważa, gdy stajewobec ogromu Niewypowiadalnego.Czy jednak w takim duchu można głosićprzesłanie wiary? Czy papież może odsłaniaćwłasną niepewność wobec tajemnicy Nieskończonego?Odpowiedź w moim przekonaniubrzmi: nie tylko może, lecz także powinien. Siłaprzekazu nie w sile głosu się kryje, lecz w mocy wewnętrznego przekonywaniasłowa. Choć słowo to nie zyska z całą pewnością masowegoposłuchu. Nie to jednak świadczy o jego sile. Myśl, która w pytaniutrwa i nie waha się pytać dalej, to myśl religijna, która nie chce