PHẦN DẪN NHẬP MÔN HỌC

3. Ch ế tài: là một b ộ phận của quy phạm pháp luật nêu lên những biện pháptác động mà nhà nước d ự kiến đ ể đảm bảo cho pháp luật được thực hiện nghiêmminh.Các biện pháp tác động nêu ở b ộ phận ch ế tài của quy phạm pháp luật có thểs ẽ được áp dụng với t ổ chức hay cá nhân nào vi phạm pháp luật, không thực hiệnđúng mệnh lệnh của Nhà nước đã nêu ở b ộ phận quy định của quy phạm pháp luật.Ví d ụ: “Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh d ự của ngườikhác, thì b ị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam gi ữ đến 2 năm hoặc phạt tù t ừ 3 thángđến 2 năm” (khoản 1, Điều 121 B ộ luật Hình s ự năm 1999, b ộ phận ch ế tài của quyphạm là: thì b ị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam gi ữ đến 2 năm hoặc phạt tù t ừ 3tháng đến 2 năm”).B ộ phận ch ế tài của quy phạm pháp luật tr ả lời cho câu hỏi: Hậu qu ả s ẽ nhưth ế nào nếu vi phạm pháp luật, không thực hiện đúng mệnh lệnh của nhà nước đã nêuở b ộ phận quy định của quy phạm pháp luật, hoặc được hưởng gì nều thực hiện tốtcác quy định của pháp luật.Các biện pháp tác động mà nhà nước nêu ra trong ch ế tài pháp luật rất đa dạng,đó có th ể là:- Những biện pháp cưỡng ch ế nhà nước mang tính trừng phạt có liên quan tớitrách nhiệm pháp lý. Loại ch ế tài này gồm có:+ Ch ế tài hình s ự;+ Ch ế tài hành chính;+ Ch ế tài dân s ự;+ Ch ế tài k ỷ luật;- Có th ể ch ỉ là những biện pháp ch ỉ gây ra cho ch ủ th ể những hậu qu ả bất lợinh ư đình ch ỉ, bãi b ỏ các văn bản sai trái của c ơ quan cấp dưới, tuyên b ố hợp đồng vôhiệu và các biện pháp khác.Ch ế tài quy phạm pháp luật có th ể là c ố định hoặc không c ố định.Ch ế tài c ố định là ch ế tài quy định chính xác, c ụ th ể biện pháp tác động cầnphải áp dụng đối với ch ủ th ể vi phạm quy phạm pháp luật đó.Ch ế tài không c ố định là ch ế tài không quy định các biện pháp tác động mộtcách dứt khoát hoặc ch ỉ quy định mức thấp nhất và mức cao nhất của biện pháp tácđộng. Ví d ụ: “Người nào c ố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức kho ẻ của ngườikhác mà t ỷ l ệ thương tật t ừ 31% tr ở lên hoặc dẫn đến chết người do vượt quá giớihạn phòng v ệ chính đáng, thì b ị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam gi ữ đến 2 nămhoặc phạt tù t ừ 3 tháng đến 1năm”(khoản 1, Điều 106 B ộ luật Hình s ự năm 1999).Việc áp dụng biện pháp nào? mức đ ộ bao nhiêu là do c ơ quan nhà nước có thẩmquyền áp dụng lựa chọn cho phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện c ụ th ể của v ụ việccần áp dụng.- Ch ế tài có th ể là những biện pháp tác động khác mang tính khuyến khích đểcác ch ủ th ể t ự giác thực hiện pháp luật (biện pháp khen thưởng cho ch ủ th ể có thànhtích trong việc thực hiện pháp luật). Ví d ụ: “C ơ quan, t ổ chức, cá nhân có thành tíchtrong việc giải quyết khiếu nại, t ố cáo, người t ố cáo có công trong việc ngăn ngừathiệt hại cho nhà nước, t ổ chức, cá nhân thì được khen thưởng theo quy định của phápluật ”(Điều 95 Luật khiếu nại, t ố cáo năm 1998, sửa đổi, b ổ sung năm 2004), biệnpháp tác động ở đây là: “thì được khen thưởng theo quy định của pháp luật”.