PHẦN DẪN NHẬP MÔN HỌC

CHƯƠNG XVIIITHỰC HIỆN PHÁP LUẬT VÀ ÁP DỤNG PHÁP LUẬTI. THỰC HIỆN PHÁP LUẬTNhà nước ban hành các văn bản quy phạm pháp luật nhằm xác định những khảnăng x ử s ự của mọi cá nhân, t ổ chức. Kh ả năng đó ch ỉ tr ở thành hiện thực trong đờisống khi các ch ủ th ể pháp luật thực hiện nghiêm chỉnh pháp luật.Thực hiện đúng đắn và nghiêm chỉnh pháp luật là một yêu cầu khách quan của quản lýnhà nước và xã hội bằng pháp luật. Pháp luật được ban hành nhiều nhưng ít đi vàocuộc sống thì điều đó chứng t ỏ công tác quản lý nhà nước kém hiệu qu ả . Chính vìvậy, xây dựng pháp luật và thực hiện pháp luật là hai hoạt động có quan h ệ chặt chẽvới nhau. Nhà nước s ử dụng pháp luật nh ư là phương tiện đ ể thực hiện s ự quản lýđối với xã hô ị, và đây là nguyên tắc hiến định: “Nhà nước quản lý xã hội bằng phápluật, không ngừng tăng cường pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa.Các c ơ quan nhà nước, t ổ chức kinh t ế, t ổ chức xã hội, đơn v ị vũ trang nhândân và mọi công dân phải nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp pháp luật, đấutranh phòng ngừa và chống các tội phạm, các vi phạm Hiến pháp và pháp luật.Mọi hành động xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp củatập th ể và của công dân đều b ị x ử lý theo pháp luật” (Điều 12 Hiến pháp năm 1992).Qua các luận điểm trên cho thấy, thực hiện pháp luật là một quá trình hoạtđộng có mục đích làm cho những quy định của pháp luật đi vào cuộc sống, tr ở thànhnhững hành vi thực t ế hợp pháp của các ch ủ th ể pháp luật.Nói cách khác, việc thực hiện thực t ế các quy phạm pháp luật, đó là bằng hànhvi c ụ th ể của mình, các ch ủ th ể pháp luật khi tham gia vào các quan h ệ pháp luật, đãbằng các hành vi của mình thực hiện các quy phạm pháp luật phù hợp với các quy địnhđã được đưa ra.Các quy phạm pháp luật hết sức phong phú cho nên hình thức thực hiện chúngcũng rất phong phú. Căn c ứ vào tính chất của hoạt động thực hiện pháp luật, khoa họcpháp lý đã xác định những hình thức thực hiện pháp luật sau:- Tuân th ủ pháp luậtLà một hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các ch ủ th ể pháp luật kiềm chếkhông tiến hành những hoạt động mà pháp luật cấm.Ở hình thức thực hiện này đòihỏi ch ủ th ể thực hiện nghĩa v ụ một cách th ụ động, thực hiện các quy phạm pháp luậtdưới dạng không hành động, ví d ụ nh ư không tiến hành những hành vi trôm cắp tàisản, cướp của, giết người...chính là đã tuân th ủ pháp luật.- Thi hành pháp luậtLà một hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các ch ủ th ể pháp luật thực hiệnnghĩa v ụ pháp lý của mình bằng hành động tích cực.Khác với tuân th ủ pháp luật, trong hình thức thi hành pháp luật đòi hỏi ch ủ thểphải thực hiện nghĩa v ụ pháp lý dưới dạng hành động tích cực, chẳng hạn nh ư cánhân thực hiện nghĩa v ụ quân s ự, ghi tên vào danh sách nhập ngũ, hoặc người kinhndoanh thực hiện nghĩa v ụ thu ế... chính là đã thi hành pháp luật.- S ử dụng pháp luậtLà một hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các ch ủ th ể pháp luật thực hiệnquyền ch ủ th ể của mình (thực hiện những hành vi mà pháp luậtcho phép).