PHẦN DẪN NHẬP MÔN HỌC

c ơ quan nhà nước, địa v ị pháp lý của công dân cùng các t ổ chức chính tr ị xã hội vànhững biện pháp bảo đảm thực hiện các quyền t ự do, dân ch ủ cho công dân. Ch ế độchính tr ị t ư sản là một c ơ ch ế năng động, linh hoạt,ở các giai đoạn phát triển khácnhau của nhà nước t ư sản, cũng nh ư ở từng quốc gia c ụ th ể biểu hiện của nó là hếtsức khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung cho thấy nhà nước t ư sản hoặc có ch ế đ ộ chínhtr ị dân ch ủ hoặc ch ế đ ộ phản dân ch ủ. Việc xác lập ch ế đ ộ chính tr ị nào là tuỳ thuộcvào tương quan chính tr ị trong nước, vai trò tiến b ộ hay phản động của b ộ phận cầmquyền, tình hình chính tr ị quốc t ế.Trong các ch ế đ ộ chính tr ị nói trên thì ch ế đ ộ dân ch ủ t ư sản là ch ế đ ộ chính trịtốt nhất của nhà nước t ư sản, nó được biểu hiện bằng các dấu hiệu:- Có s ự thừa nhận s ự bình đẳng của mọi công dân trước pháp luật;- Kh ả năng người dân được s ử dụng rộng rãi các quyền t ự do dân ch ủ;- Có s ự cùng tồn tại của các đảng chính tr ị, k ể c ả đảng của phái đối lập bêncạnh đảng cầm quyền;- H ệ thống các c ơ quan đại diện được hình thành bằng con đường bầu cửtheo nguyên tắc ph ổ thông đầu phiếu;- Nguyên tắc pháp ch ế t ư sản được bảo đảm.Tuy nhiên, với ch ế đ ộ chính tr ị dân ch ủ t ư sản b ộ mặt nhà nước t ư sản đã cos ự thay đổi đáng k ể, song thực chất nó vẫn chưa vượt ra khỏi khuôn kh ổ của một nhànước bóc lột, nh ư V.I LêNin đã nhận xét: “xã hội t ư bản ch ủ nghĩa, xét trong nhữngđiều kiện phát triển thuận lợi nhất của nó, đem lại cho ta một ch ế đ ộ dân ch ủ ít nhiềuhoàn b ị trong ch ế đ ộ cộng hoà dân ch ủ. Nhưng ch ế đ ộ dân ch ủ ấy tựu chung vẫn b ị bótrong khuôn kh ổ chật hẹp của s ự bóc lột t ư bản ch ủ nghĩa, và do đó, thực ra, nó tựuchung vẫn là một ch ế đ ộ dân ch ủ đối với riêng những giai cấp có của, đối với riêngbọn giàu có mà thôi” 1.Ch ế đ ộ phản dân ch ủ là c ơ ch ế s ử dụng bạo lực của các nhóm t ư sản phảnđộng lũng đoạn ttrong việc thực hiện chuyên chính t ư sản. Đặc trưng của ch ế đ ộ nàylà mọi quyền t ự do, dân ch ủ b ị hạn ch ế tới mức tối đa, hoặc b ị xoá b ỏ hoàn toàn; cácđảng phái chính tr ị đối lập, các t ổ chức chính tr ị - xã hội độc lập b ị đặt ra ngoài vòngpháp luật và b ị đàn áp dã man, các th ể ch ế dân ch ủ b ị vô hiệu.Biến dạng cao nhất của ch ế đ ộ phản dân ch ủ là ch ế đ ộ phát xít. Ch ế đ ộ phátxít với tính chất cực đoan đã xoá b ỏ hoàn toàn các th ể ch ế dân ch ủ t ư sản, cấm mọi tổchức, đảng phái đối lập hoạt động, công khai s ử dụng bạo lực và các biện pháp khủngb ố, thực hiện chính sách phân biệt chủng tộc. Ngày nay ch ế đ ộ phát xít không còn tồntại với đầy đ ủ các dấu hiệu đặc trưng của nó. Tuy nhiên, hiện vẫn còn có khuynhhướng phục hồi ch ủ nghĩa phát xít ở đây đó với những luận điệu mới cùng với sựphục hồi của những đảng tân phát xít trong một s ố nhà nước t ư sản, và vì th ế nguy cơtiềm ẩn yếu t ố đe do ạ nền dân ch ủ t ư sản vẫn luôn là có thậtở một s ố quốc gia.CÂU HỎI ÔN TẬP1. Phân tích bản chất của nhà nước t ư sản.2. Trình bày những hiểu bi ế v ề b ộ máy nhà nước t ư sản.3. Phân tích chức năng của nhà nước t ư sản.4. Trình bày những hiểu biết v ề hình thức nhà nước t ư sản.1V.I LêNin toàn tập, tập33