PHẦN DẪN NHẬP MÔN HỌC

c ơ quan với các chức v ụ quan lại khác nhau giúp vua thực hiện s ự cai tr ị.Ở địaphương, cách t ổ chức các c ơ quan nhà nước còn đơn giản, hầu nh ư chưa có s ự phânbiệt giữa chức năng hành pháp và t ư pháp, đội ngũ quan lại địa phương cũng do vua bổnhiệm.Trong nhà nước phong kiến, các c ơ quan: quân đội, cảnh sát, toà án vẫn là bộphận ch ủ đạo trong b ộ máy nhà nước.4. Hình thức nhà nước phong kiếnHình thức chính th ể ph ổ biến trong nhà nước phong kiến là quân ch ủ, lịch sửt ổ chức quyền lực nhà nước phong kiến cho thấy s ự tồn tại và phát triển của chínhth ể quân ch ủ với những biểu hiện c ụ th ể: quân ch ủ phân quyền cát c ứ, quân ch ủ trungương tập quyền, quân ch ủ đại diện đẳng cấp và cộng hoà phong kiến.Trong hình thức nhà nước quân ch ủ phân quyền cát c ứ thì quyền lực nhà nướcb ị phân tán, vua hoặc quốc vương không có toàn quyền, ch ỉ là “đấng thiêng liêng”,quyền lực thực s ự nằm trong tay các lãnh chúa phong kiến.Trong hình thức quân ch ủ đại diện đẳng cấp, quyền lực nhà nước trung ươ ngđược tăng cường trên c ơ s ở của s ự ủng h ộ của các lãnh chúa phong kiến vừa và nh ỏ ,cũng nh ư tầng lớp c ư dân thành th ị. Ở hình thức này, bên cạnh vua hoặc quốc vươngcòn có c ơ quan đại diện đẳng cấp, ví d ụ nh ư: Ngh ị việnở Anh, Hội ngh ị quốc dân ởNga, Hội ngh ị tam cấpở Pháp. C ơ quan đại diện này có thẩm quyền hạn ch ế tronglĩnh vực thu ế và tài chính. S ự hiện diện của c ơ quan này cũng làm hạn ch ế quyền lựccủa nhà vua, vì th ế khi quyền lực của vua được tăng cường mạnh lên thì vua thườngkhông tham d ự hội ngh ị của c ơ quan đại diện đẳng cấp nữa và tìm cách loại b ỏ nó.Chính th ể quân ch ủ trung ương tập quyền có đặc điểm là quyền lực nhà nướctập trung vào tay vua hoặc quốc vương. Vua nắm toàn quyền nhưng trong hoạt độngđiều hành vua dựa vào triều đình và b ộ máy quan lại giúp việc t ừ trung ương xuốngđến địa phương. Toàn b ộ b ộ máy nhà nước t ừ trung ương xuống đến địa phương tạothành một th ể thống nhất.Hình thức cộng hoà phong kiến tồn tại ở một s ố thành ph ố châu Âu(Phơlôrenx ơ của Italia, Nốpgôrớt và Psơcốp của Nga...) sau khi giành được s ự t ự quảnbằng các con đường khác nhau nh ư: b ỏ tiền ra mua s ự t ự tr ị t ừ nhà nước phong kiến,đấu tranh vũ trang...Quyền lựcở các thành ph ố đó tập trung trong tay giới quý tộcthành th ị tập hợp trong Hội đồng thành ph ố được lập trên nguyên tắc bầu ra, chịu tráchnhiệm điều hành các công việc và quan h ệ của thành ph ố. Chính ở các thành ph ố nàyđã sớm hình thành các quan h ệ sản xuất t ư bản ch ủ nghĩa.Ở các nước châu Âu , tồn tại c ả 4 hình thức chính th ể trên. Ở các nướcphương Đông nh ư Việt Nam. Trung Quốc ch ỉ tồn tại hình thức chính th ể quân chủphân quyền cát c ứ và quân ch ủ trung ương tập quyền. Đặc biệt ở Việt Nam, dưới sựtác động của nhu cầu tr ị thu ỷ và chống giặc ngoại xâm, nhà nước trung ương tậpquyền đã hình thành rất sớm.CÂU HỎI ÔN TẬP1. Trình bày những vấn đ ề c ơ bản v ề nhà nước ch ủ nô.2. Trình bày những vấn đ ề c ơ bản v ề nhà nước phong kiến.