PHẦN DẪN NHẬP MÔN HỌC

Liên bang Cộng hoà xã hội ch ủ nghĩa Xô Viết ra đời trên c ơ s ở Hiệpướ cthành lập liên bang năm 1922. Qua các bản Hiến pháp 1924, 1936, 1977 đã từng bướchoàn thiện cách t ổ chức, c ơ cấu và hoạt động của b ộ máy nhà nước. Theo Hiến pháp1977 b ộ máy nhà nước được t ổ chức nh ư sau:- Xô Viết tối cao là c ơ quan quyền lực nhà nước cao nhất gồm 2 viện: Việndân tộc và Viện liên bang.- C ơ quan thường trực của Xô Viết tối cao là Đoàn ch ủ tịch Xô Viết tối cao -c ơ quan quyền lực cao nhất giữa 2 kỳ họp Xô Viết tối cao.- Chính ph ủ (Hội đồng b ộ trưởng) là c ơ quan chấp hành và điều hành củaquyền lực nhà nước do Xô Viết tối cao bầu ra và chịu trách nhiệm trước Xô Viết tốicao.- Toà án tối cao là c ơ quan xét x ử cao nhất.- Tổng kiểm sát trưởng (Viện kiểm sát tối cao) là c ơ quan gi ữ quyền công t ố ,kiểm sát việc tuân theo pháp luật của các c ơ quan nhà nước, t ổ chức và công dân. CảToà án và Viện kiểm sát đều do Xô Viết tối cao thành lập và chịu trách nhiệm trướcXô Viết tối cao.Trong công cuộc cải t ổ do Đại hội Đảng cộng sản Liên Xô lần th ứ XXVIIkhởi xướng, c ơ cấu nhà nước có s ự thay đổi mạnh, c ụ th ể: Đại hội đại biểu nhân dânLiên Xô được thành lập và là c ơ quan quyền lực tối cao; Xô Viết tối cao được Đại hộibầu ra là c ơ quan hoạt động thường xuyên; ch ế định tổng thống được thành lập và làngười đứng đầu nhà nước; U ỷ ban Hiến pháp cũng được thành lập.Do những nguyên nhân khách quan và ch ủ quan khác nhau nên Nhà nước XôViết đã không dành được thắng lợi trong công cuộc cải t ổ và đi đến sụp đ ổ vào năng1991.• Nhà nước dân ch ủ nhân dânHình thức Nhà nước dân ch ủ nhân dân ra đời sau Đại chiến th ế giới II, hìnhthức này có những đặc trưng sau:- Nhà nước dân ch ủ nhân dân (tr ừ Việt Nam và Bungari) có đặc điểm chung làs ử dụng kết hợp phương pháp hoà bình và bạo lực đ ể dành và t ổ chức chính quyền,thực hiện bước chuyển tiếp t ừ cách mạng dân ch ủ nhân dân sang cách mạng xã hộich ủ nghĩa.- Trong tất c ả các nước đều tồn tại hình thức mặt trận đoàn kết dân tộc với sựtham gia rộng rãi của các đảng phái chính tr ị và t ổ chức quần chúng, đặt dưới s ự lãnhđạo của đảng cộng sản các nước. Mặt trận gi ữ vai trò quan trọng trong việc tham giavào thành lập, củng c ố b ộ máy chính quyền.- Nhà nước dân ch ủ nhân dân trong thời kỳ đầu mới thành lập có s ử dụng mộts ố ch ế định pháp lý cũ nhưng không trái với nguyên tắc của ch ế đ ộ mới và có b ổ sungthêm những nội dung mới.- Thực hiện nguyên tắc bầu c ử bình đẳng, ph ổ thông, trực tiếp và b ỏ phiếu kínđ ể thành lập c ơ quan quyền lực nhà nước.- C ơ s ở xã hội của Nhà nước dân ch ủ nhân dân rộng rãi hơn nhiều so với c ơ sởxã hội trong Nhà nước Xô Viết.- T ổ chức c ơ quan quyền lực nhà nước cao nhất được hình thành tương t ự nhưhình thức hình thành các c ơ quan tương ứng trong ch ế đ ộ cũ, tuy có s ự thay đổi v ề bảnchất và nội dung hoạt động cho thích ứng với xu hướng chính tr ị mới.