CHƯƠNG XXPHÁP CH Ế XÃ HỘI CH Ủ NGHĨA VÀ TRẬT T ỰPHÁP LUẬT XÃ HỘI CH Ủ NGHĨAI. KHÁI NIỆM PHÁP CH Ế XÃ HỘI CH Ủ NGHĨAPháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa là một khái niệm rộng bao gồm nhiều mặt, vì vậy,đ ể làm sáng t ỏ khái niệm này cần xem xét nó ở các bình diện sau:- Pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa là nguyên tắc t ổ chức và hoạt động của b ộ máynhà nước xã hội ch ủ nghĩa. Ở đây khái niệm pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa th ể hiệnởch ỗ, nó đòi hỏi việc t ổ chức và hoạt động của các c ơ quan nhà nước (và của c ả bộmáy nhà nước nói chung) phải được tiến hành theo đúng quy định của pháp luật; mọicán b ộ và nhân viên nhà nước đều phải nghiêm chỉnh và triệt đ ể ton trọng pháp luậtkhi thực hiện các quyền và nghĩa v ụ của mình; mọi vi phạm pháp luật phải được xửlý nghiêm minh.- Pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa là nguyên tắc hoạt động của các t ổ chức chính trị-xã hội và các đoàn th ể quần chúng. Trong xã hội xã hội ch ủ nghĩa các t ổ chức chính trị- xã hội được nhà nước quan tâm tạo điều kiện đ ể các t ổ chức đó phát triển. Mỗi tổchức và đoàn th ể có những phương pháp, hình thức và nguyên tắc hoạt động riêng phùhợp với đối tượng của t ổ chức mình. Nhưng dù được t ổ chức dưới hình thức nào vàs ử dụng phương pháp gì thì các t ổ chức chính trị- xã hội phải tôn trọng nguyên tắcpháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa.Các t ổ chức chính trị- xã hội và đoàn th ể quần chúng được hình thành và hoạtđộng trên phạm vi lãnh th ổ nhà nước, tham gia vào các quan h ệ xã hội, trong đó cácmối quan h ệ c ơ bản mà nhà nước xác lập và bảo v ệ. Vì vậy, các t ổ chức và đoàn thểcũng phải nghiêm chỉnh và triệt đ ể thực hiện pháp luật của nhà nước. Đồng thời trongkhi đ ề ra phương hướng t ổ chức và hoạt động của t ổ chức mình, các t ổ chức chính trị-xã hội và các đoàn th ể quần chúng phải dựa trên c ơ s ở các quy định của pháp luật,phải bảo đảm cho hoạt động của t ổ chức mình nằm trong phạm vi mà pháp luật chophép.- Pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa là nguyên tắc x ử s ự của mọi công dân. Là nguyêntắc x ử s ự của công dân, pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa đòi hỏi mọi công dân phải tôntrọng pháp luật một cách triệt đ ể, phải x ử s ự theo đúng yêu cầu của pháp luật.Mọi công dân tôn trọng và t ự giác thực hiện nghiêm chỉnh và triệt đ ể pháp luậthiện hành là điều kiện c ơ bản đ ể bảo đảm công bằng xã hội, thực hiện nguyên tắcmọi người đều bình đẳng trước pháp luật, là điều kiện đ ể mọi người t ự do phát triển.- Pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa có quan h ệ mật thiết với ch ế đ ộ dân ch ủ xã hộich ủ nghĩa, trong mối quan h ệ này dân ch ủ xã hội ch ủ nghĩa là c ơ s ở đ ể củng c ố nềnpháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa, đồng thời pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa là yếu t ố cần thiếtkhông th ể thiếu được đ ể củng c ố và m ở rộng nền dân ch ủ xã hội ch ủ nghĩa, phát huyquyền làm ch ủ của nhân dân lao động.T ừ s ự phân tích trên có th ể rút ra định nghĩa: Pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa là mộtch ế đ ộ đặc biệt của đời sống chính trị- xã hội, trong đó tất c ả các c ơ quan nhà nước,t ổ chức kinh t ế, t ổ chức xã hội, nhân viên nhà nước, nhân viên các t ổ chức xã hội vàmọi công dân đều phải tôn trọng và thực hiện pháp luật một cách nghiêm chỉnh, triệtđ ể và chính xác.
Pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa và pháp luật xã hội ch ủ nghĩa có mối quan h ệ mậtthiết với nhau. Pháp ch ế và pháp luật là hai khái niệm rất gần nhau, tuy nhiên vẫn làhai khái niệm riêng biệt, pháp ch ế không phải là pháp luật mà là một phạm trù thểhiện những yêu cầu và s ự đòi hỏi đối với các ch ủ th ể pháp luật phải tôn trọng và triệtđ ể thực hiện pháp luật trong đời sống xã hội. Pháp luật ch ỉ có th ể phát huy được hiệulực của mình, điều chỉnh một cách có hiệu qu ả các quan h ệ xã hội khi dựa trên c ơ sởvững chắc của nền pháp ch ế. Và ngược lại, pháp ch ế ch ỉ được củng c ố và tăng cườngkhi có một h ệ thống pháp luật hoàn chỉnh, đồng b ộ, phù hợp và kịp thời.Theo quy luật phát triển của ch ủ nghĩa xã hội, pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa sẽngày càng được củng c ố và tăng cường, bởi vì trong ch ủ ngiã xã hội có những bảođảm cần thiết cho s ự phát triển của nền pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa.Những bảo đảm đó là:1. Những bảo đảm v ề kinh t ế : nền kinh t ế xã hội ch ủ nghĩa ngày càng pháttriển theo xu hướng thống nhất, năng suất lao động ngày càng cao tạo kh ả năng nângcao mức sống, tho ả mãn nhu cầu vật chất của nhân dân lao động.2. Những bảo đảm v ề chính tr ị : s ự phát triển của h ệ thống chính tr ị và cácth ể ch ế chính tr ị, s ự lãnh đạo của Đảng cộng sản đối với Nhà nước và H ệ thốngchính tr ị thống nhất là những bảo đảm cho pháp ch ế được củng c ố và hoàn thiện.3. Những bảo đảm v ề t ư tưở ng: xã hội xã hội ch ủ nghĩa đ ề cao công tác giáodục, đào tạo con người mới xã hội ch ủ nghĩa, chú trọng phát triển và nâng cao trình độchính tr ị, trình đ ộ văn hoá và ý thức pháp luật của nhân dân.4. Những bảo đả m pháp lý: các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xoá bỏnhững nguyên nhân dẫn đến vi phạm pháp luật ngày càng đầy đ ủ, hoạt động của cácc ơ quan bảo v ệ pháp luật ngày càng đạt hiệu qu ả cao hơn, các quy định của pháp luậtbảo đảm cho nhân dân tham gia vào công tác pháp ch ế ngày càng đầy đ ủ và phù hợp.5. Những bảo đảm v ề t ổ chứ c: các biện pháp nh ư thanh tra, kiểm tra... ngàycàng phát triển với s ự tham gia rộng rãi của quàn chúng.6. Những bảo đảm v ề xã hộ i: cùng với s ự phát triển của nhiều hình thức hoạtđộng phong phú mang tính chất xã hội của các t ổ chức và đoàn th ể quần chúng s ẽ tạora những bảo đảm v ề mặt xã hội cho việc củng c ố nền pháp ch ế xã hội ch ủ nghĩa.II. NHỮNG YÊU CẦU C Ơ BẢN CỦA PHÁP CH Ế XÃ HỘI CH Ủ NGHĨA1. Tôn trọng tính tối cao của Hiến pháp và luậtHiến pháp và luật (đạo luật) là những văn bản pháp lý do c ơ quan cao nhất củaquyền lực nhà nước ban hành, th ể hiện một cách tập trung ý chí và lợi ích c ơ bản củanhân dân lao động trên các lĩnh vực của đời sống xã hội và nhà nước. Đó là những vănbản có giá tr ị pháp lý cao nhất. Vì vậy, khi xây dựng pháp luật phải dựa trên những cơs ở những quy định của Hiến pháp và luật. Mọi quy định của các văn bản dưới luậtđều phải phù hợp với Hiến pháp và luật.Đ ể thực hiện tốt yêu cầu này cần chú ý c ả hai mặt: th ứ nhất, phải chú trọngtới việc phải hoàn thiện Hiến pháp và xây dựng các văn bản luật đ ể làm c ơ s ở cho sựphát triển và hoàn thiện của c ả h ệ thống pháp luật; th ứ hai, phải nhanh chóng c ụ thểhoá những quy định của Hiến pháp và luật, triệt đ ể tôn trọng tính tối cao của Hiếnpháp và luật.2. Bảo đảm tính thống nhất của pháp ch ế trên quy mô toàn quốc
- Page 2 and 3:
Lý luận v ề nhà nước và p
- Page 4 and 5:
Là một ngành khoa học xã h
- Page 6 and 7:
trù lý luận chung, ch ỉ đạ
- Page 9 and 10:
ản chất của nhà nước và
- Page 11 and 12:
tắc t ổ chức quyền lực tr
- Page 13 and 14:
nước, giai cấp thống tr ị
- Page 15 and 16:
nhất của nó được th ể hi
- Page 17 and 18:
Tính tất yếu khách quan của
- Page 19 and 20:
Các yếu t ố hợp thành b ộ
- Page 21 and 22:
Có hai hình thức cấu trúc nh
- Page 23:
CHƯƠNG IVNHÀ NƯỚC CH Ủ NÔ
- Page 26 and 27:
Toà án cũng được hết sức
- Page 28 and 29:
Nhà nước phong kiến có các
- Page 30:
c ơ quan với các chức v ụ q
- Page 33 and 34:
Âu, hợp thành giai cấp thốn
- Page 35 and 36:
Đây là hoạt động thường
- Page 37 and 38:
triển của ngh ị viện t ư s
- Page 39 and 40:
Nhà nước T ư sản có các h
- Page 41 and 42:
CHƯƠNG VIS Ự RA ĐỜI, BẢN C
- Page 43 and 44:
- Song song với việc xoá b ỏ
- Page 45 and 46:
CHƯƠNG VIIHÌNH THỨC VÀ CHỨC
- Page 47 and 48:
Liên bang Cộng hoà xã hội ch
- Page 49 and 50:
Tất c ả các nhà nước xã h
- Page 51 and 52:
-Phương pháp quản lý kinh t
- Page 53 and 54:
CHƯƠNG VIIIB Ộ MÁY NHÀ NƯỚ
- Page 55 and 56:
Theo quy định của Hiến pháp
- Page 57 and 58:
dân cấp dưới, đồng thời
- Page 59 and 60:
nhằm đảm bảo phát huy tính
- Page 61 and 62:
CHƯƠNG IXNHÀ NƯỚC TRONG H Ệ
- Page 63 and 64:
động của toàn b ộ b ộ má
- Page 65 and 66:
- Các quyết định của các t
- Page 67 and 68:
- Tăng cường hiệu qu ả côn
- Page 69 and 70:
Giai đoạn đầu giai cấp th
- Page 71 and 72:
lao động tiến b ộ, giai cấ
- Page 73 and 74:
chỉnh của pháp luật lên cá
- Page 75 and 76:
diễn ra theo trình t ự: pháp
- Page 77 and 78:
CHƯƠNG XIIPHÁP LUẬT CH Ủ NÔ
- Page 79 and 80:
II. PHÁP LUẬT PHONG KIẾN1. B
- Page 81 and 82:
CÂU HỎI ÔN TẬP1. Hãy phân t
- Page 83 and 84:
pháp luật phong kiến, pháp lu
- Page 85 and 86:
ngày càng được m ở rộng.
- Page 87 and 88: Trong giai đoạn đầu của nh
- Page 89 and 90: CHƯƠNG XIVBẢN CHẤT, VAI TRÒ
- Page 91 and 92: giai cấp công nhân, dưới s
- Page 93 and 94: xã hội, hướng các hành vi x
- Page 95 and 96: - Giáo dục ý thức tôn trọn
- Page 97 and 98: Văn bản quy phạm pháp luật
- Page 99 and 100: điểm phát sinh hiệu lực c
- Page 101 and 102: H ệ thống cấu trúc của ph
- Page 103 and 104: những người tham gia t ố t
- Page 105 and 106: H ệ thống hoá pháp luật là
- Page 107 and 108: vai trò to lớn. Ví d ụ nhữn
- Page 109 and 110: - Ý thức pháp luật của cá
- Page 111 and 112: - M ở rộng dân ch ủ, công k
- Page 113 and 114: Ngoài những đặc tính chung c
- Page 115 and 116: 3. Ch ế tài: là một b ộ ph
- Page 117 and 118: Quy phạm pháp luật dứt khoá
- Page 119 and 120: - Nội dung của quan h ệ pháp
- Page 121 and 122: tịch.Ch ủ th ể quan h ệ ph
- Page 123 and 124: - Căn c ứ vào tiêu chuẩn ý
- Page 125 and 126: CHƯƠNG XVIIITHỰC HIỆN PHÁP L
- Page 127 and 128: Th ứ ba, áp dụng pháp luật
- Page 129 and 130: Áp dụng pháp luật tương t
- Page 131 and 132: chúng ta cần phải tiến hành
- Page 133 and 134: 2. Cấu thành vi phạm pháp lu
- Page 135 and 136: - Vi phạm dân s ự: là những
- Page 137: Th ứ ba, v ề ch ủ quan đó l
- Page 141 and 142: t ổ chức và hoạt động b
- Page 144 and 145: CHƯƠNG XXIĐIỀU CHỈNH PHÁP L
- Page 146 and 147: Giai đoạn th ứ nhất, quá tr
- Page 148 and 149: luật, một yếu t ố nào đó