PHẦN DẪN NHẬP MÔN HỌC

triển của ngh ị viện t ư sản là hết sức phức tạp và khó khăn, bởi l ẽ ngh ị viện t ư sảnhiện nay không đơn thuần ch ỉ là c ơ quan lập pháp mà đóng vai trò quan trộng đối vớiquá trình phát triển dân ch ủ (đặc biệt ở những nước mà các đảng cánh t ả nắm đượcđa s ố gh ế trong ngh ị viện).2. Nguyên th ủ quốc giaNguyên th ủ quốc gia là người người đớng đầu nhà nước, đại diện cho cácquốc gia trong các quan h ệ đối nội và đối ngoại.Chức v ụ này trong các nhà nước có các hình thức chính th ể khác nhau, s ự hìnhthành và thẩm quyền cũng hết sức khác nhau. Trong các nhà nước có hình thức chínhth ể quân ch ủ lập hiến nguyên th ủ được hình thành bằng con đường truyền k ế , vàđược nhìn nhận nh ư là biểu tượng cho truyền thống và s ự thống nhất dân tộc (NhậtBản, Vương quốc Anh...).Ở các nước có chính th ể cộng hoà, nguyên th ủ quốc gia được hình thành thôngqua con đường bầu c ử. Tuy nhiên thẩm quyền của h ọ cũng hết sức khác nhau ở cácloại hình chính th ể khác nhau. Nếu nh ư trong chính th ể cộng hoà tổng thống quyềnlực của nguyên th ủ là hết sức lớn, vừa là người đứng đầu nhà nước, vừa là ngườiđứng đầu c ơ quan hành pháp (M ỹ, Mêxicô, Philippin...), thì trái lại ở những nước cóchính th ể cộng hoà đại ngh ị cũng giống nh ư các nước có chính th ể quân ch ủ lập hiến,nguyên th ủ quốc gia phần lớn mang tính chất đại diện hình thức. Tuy nhiên, nguyênth ủ quốc gia cũng có ảnh hưởng nhất định trong việc thành lập chính ph ủ hoặc trongmột s ố vấn đ ề khác nh ờ s ử dụng s ứ mạng đạo đức và là biểu tượng của v ị đứng đầuđầu nhà nước (Đức, Ý, Nhật Bản...).3. Chính phủChính ph ủ là c ơ quan nắm quyền hành pháp trong nhà nước t ư sản. Chính phủđóng một vai trò cực kỳ quan trọng và gi ữ v ị trí trung tâm trong b ộ máy nhà nước. Trênthực t ế, chính ph ủ t ư sản quyết định phần lớn các chính sách đối nội và đối ngoại củanhà nước t ư sản.Cách thức hình thành chính ph ủ trong các nhà nước t ư sản cũng hết sức khácnhau . Đối với những nước có chính th ể cộng hoà tổng thống, chính ph ủ được thànhlập không ph ụ thuộc vào ngh ị viện, đứng đầu chính ph ủ là tổng thống, những nướcnày không đặt ra chức v ụ th ủ tướng. Đối với các nước có chính th ể cộng hoà đại nghịhoặc quân ch ủ đại ngh ị, chính ph ủ được thành lập trên c ơ s ở của đảng chính tr ị nắmđại đa só gh ế trong ngh ị viện. Th ủ tướng chính ph ủ và các thành viên chính ph ủ có thểdo tổng thống b ổ nhiệm (Italia, Pháp, Nhật), có th ể do tổng thống kết hợp với nghịviện bầu (Đức).4. Toà ánToà án t ư sản nắm quyền t ư pháp, Toà án có vai trò rất quan trọng trong việcthực hiện quyền lực chính tr ị của giai cấp t ư sản.Các thẩm phán của nhà nước t ư sản thường có tính chuyên nghiệp cao, chủyếu được b ổ nhiệm với nhiệm kỳ dài, thậm chí ở một s ố nước là nhiệm kỳ suốt đời,nếu bảo đảm sức khỏe và không phạm tội.Tuy nhiên ở các h ệ thống pháp luật khác nhau, thẩm quyền và phương thứchoạt động của toà án cũng khác nhau, đặc biệt là giữa h ệ thống pháp luật Ăng lô - Xắcxông và H ệ thống pháp luật Châu Âu lục địa.Bên cạnh h ệ thống toà án c ổ điển, nhà nước t ư sản còn thiết lập các toà ánkhác nh ư: toà hành chính, toà thương mại, toà v ị thành niên, toà bảo hiến...