PHẦN DẪN NHẬP MÔN HỌC

- Ch ế định nguyên th ủ quốc gia có lúc, có nơi là c ơ quan tập th ể với tên gọi làHội đồng nhà nước hoặc Đoàn ch ủ tịch c ơ quan quyền lực nhà nước tối cao.Trong những năm cuối của thập k ỷ 80, đầu thập k ỷ 90 của th ế k ỷ 20, các nhànước dân ch ủ nhân dân ở Đông Âu đã không kịp thời đổi mới cho thích ứng với tìnhhình trong nước và th ế giới vì th ế đã dẫn đến hậu qu ả là sụp đ ổ vào năm 1990 - 1991.3. Hình thức cấu trúc nhà nước xã hội ch ủ nghĩaỞ nhà nước xã hội ch ủ nghĩa có hai hình thức cấu trúc nhà nước c ơ bản: nhànước đơn nhất và nhà nước liên banga. Nhà nước đơn nhấtNhà nước đơn nhất được biểu hiện qua các đặc điểm, c ụ th ể:- Th ể hiện s ự thống nhất cao của nhà nước, các đơn v ị hợp thành ch ỉ là nhữngđơn v ị hành chính - lãnh th ổ không có dấu hiệu ch ủ quyền quốc gia.- Mối quan h ệ quyền lực giữa chính quyền trung ương và chính quyền địaphương mang tính trực thuộc rõ ràng, cấp dưới phục tùng cấp trên, địa phương phụctùng trung ương.- Nhà nước và xã hội t ổ chức và hoạt động trên c ơ s ở 1 hiến pháp và 1 hệthống pháp luật thống nhất, trong đó các đạo luật ch ỉ do c ơ quan quyền lực tối cao banhànhNgày nay, trong môi trường dân ch ủ và đổi mới, ở các nước xã hội ch ủ nghĩađều có xu hướng tăng tính ch ủ động, sáng tạo cho chính quyền c ơ s ở, địa phươngđược m ở rộng quyền hạn trên các lĩnh vực kinh t ế, văn hoá - xã hội; trung ương tậptrung giải quyết những vấn đ ề lớn, những vấn đ ề liên ngành, có tính chiến lược,hướng dần tới việc chuyển dần dịch v ụ hành chính cho cá nhân, t ổ chức xã hội thựchiện.b. Nhà nước liên bangDo s ự sụp đ ổ của Liên Xô và các nước xã hội ch ủ nghĩa Đông Âu, ngày naytrong các nước xã hội ch ủ nghĩa trên th ế giới không có nhà nước nào có cấu trúc nhànước liên bang. Trong quá kh ứ, Nhà nước liên bang xã hội ch ủ nghĩa có những đặcđiểm sau:- Nhà nước liên bang xã hội ch ủ nghĩa được hình thành trên c ơ s ở của nguyêntắc t ự nguyện, bình đẳng của các quốc gia độc lập có ch ủ quyền. Bản thân mỗi nướccộng hoà là những cấu trúc nhà nước hoàn chỉnh, có t ổ chức b ộ máy riêng, có hiếnpháp và h ệ thống pháp luật riêng.- Trong nhà nước liên bang tồn tại hai hình thức quyền lực nhà nước: chínhquyền liên bang và chính quyền của các nước cộng hoà.- Các đạo luật của liên bang là c ơ s ở pháp lý có tính nguyên tắc cho việc banhành các đạo luật ở các nước cộng hoà.- Nhà nước t ổ hoạt động trên c ơ s ở nguyên tắc tập trung - dân ch ủ.- Nhà nước liên bang thực hiện chính sách bình đẳng giữa các dân tộc.- Khi còn t ự nguyên đứng trong nhà nước liên bang các nước cộng hoà khôngphải là ch ủ th ể độc lập của các quan h ệ quốc t ế, mặc dù h ọ vẫn có quyền tham giavào các quan h ệ quốc t ế.- Các nước cộng hoà có th ể ra khỏi nhà nước liên bang đ ể tr ở thành nhà nướcđộc lập.4. Ch ế đ ộ chính tr ị của nhà nước xã hội ch ủ nghĩa