Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tetrad sürecinde sorulan sorular, dört etki dizisi ile sonuçlanır. Bunlar genişletme, yerinden etme, geri<br />
döndürme ve telafi etmedir. Bu dört öge birbirleri ile tamamlayıcı bir ilişki içindedir. Etkilerin kesişen<br />
doğasını anlatmak için oluşturulan tetrad, değişim ya da süreklilik noktaları olarak dört ögeyle birlikte<br />
genellikle grafik biçiminde gösterilir.<br />
Tablo 5.1: Tetradın ögeleri arasındaki ilişkiler<br />
GENİŞLETME<br />
Yeni medya neyi geliştiriyor, genişletiyor,<br />
uzatıyor, mümkün kılıyor ya da hızlandırıyor.<br />
GERİ DÖNDÜRME<br />
Yeni biçim, potansiyelinin sınırlarına<br />
ulaştığında, ilk halindeki özelliklerini ters<br />
çevirecektir. Yeni biçimin potansiyel zıtlıkları<br />
nelerdir?<br />
TELAFİ ETME<br />
Yeni biçimin oyuna geri getirdiği daha önceki<br />
eylem ya da hizmet nedir? Geri getirilen<br />
daha eski, önceden önemini kaybetmiş ve<br />
yeni biçimin temel bir parçası olan zemin<br />
hangisidir?<br />
YERİNDEN ETME<br />
Yeni medya tarafından bir kenara itilen,<br />
yerinden edilen, önemi kaybettirilen nedir?<br />
<br />
McLuhan bu dört yasanın (genişletme, geri döndürme, telafi etme ve yerinden etme) yalnızca iletişim<br />
teknolojileri için değil insan emeğinin olduğu her şey için; örneğin “bütün işlemler, üsluplar, nesneler,<br />
bütün şiirler, şarkılar, resimler, hileler, küçük aletler, teoriler, teknolojiler” söz konusu olduğunda da<br />
geçerli olduğunu öne sürer.<br />
McLuhan’ın yasalarını cep telefonlarına uygulayabilir misiniz?<br />
McLuhan bu dört yasanın kaçınılmaz ve evrensel yasalar olduğunu savunmuştur. Teknolojinin bazı<br />
sonuçlarının toplumda gözlenebilmesi yıllar alırken; McLuhan bu değişimlerin tamamen eşzamanlı olarak<br />
oluştuğu konusunda ısrar etmiştir.<br />
Tetrad ile nedenselliğe dayanan bir model kullanmak yerine teknolojinin toplam etkisini tartışmak için<br />
geçmişi, şimdiyi ve geleceği bir araya getiren bir model önermiştir. McLuhan’ın kitapları da mozaik<br />
gibidir. Yan yana birçok düşünceyi içerir ancak bu düşünceler birbirini izlemez.<br />
McLuhan’ın Eleştirisi<br />
McLuhan’ın görüşlerine getirilen en büyük eleştiri “teknolojik belirleyici” olmasıdır. McLuhan’ın kuramı<br />
ontolojik anlamda insanlara çok az özgür irade şansı verir. Onun yerine toplumu biçimlendirenin<br />
teknoloji olduğunu belirtir. McLuhan’ın yaklaşımında insanın kaderini belirleyen insanın kendisi değil,<br />
uzantısı olan teknolojidir. Bu görüş var olan teknolojik düzenin sorgusuz savunuculuğunu yapmaktadır.<br />
McLuhan, teknolojiyi kimin, hangi amaçla ürettiğini ve denetlediğini göz önüne almaz. Dolayısıyla, çoğu<br />
zaman, görüşleriyle büyük şirketlere, özellikle enformasyon ve iletişim teknolojilerini üretenlere hizmet<br />
veren bir kapitalizm savunucusu olmakla eleştirilmiştir.<br />
Teknolojik Belirleyicilik Yaklaşımının Eleştirisi<br />
Teknolojik belirleyicilik, karmaşık toplumsal olguları, düzenleri ve ilişkileri yalnızca teknoloji etkenine<br />
bağlı olarak açıklamaya çalıştığı için indirgemecilikle eleştirilmektedir. Bu yaklaşıma göre teknoloji,<br />
113
Change language