LETİŞİM KURAMLARI

Recommendations

Info

4 Amaçlarımız Bu üniteyi tamamladıktan sonra; İletişim alanındaki izleyici merkezli yaklaşımları açıklayabilecek, Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımını tanımlayabilecek, Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımıyla diğer izleyici merkezli yaklaşımlar arasındaki farkları açıklayabilecek, İzleyici merkezli araştırma tasarımlarında kuramsal çerçeveyi betimleyebilecek bilgi ve becerilere sahip olabilirsiniz. Anahtar Kavramlar İzleyici Gereksinim Kullanım Doyum Etki Bağımlılık Aktif İzleyici Beklenti-Değer İçindekiler Giriş İzleyicinin Aktifliği Tezi Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Kullanımlar ve Etkiler Modeli Bağımlılık Modeli Kullanımlar ve Bağımlılık Modeli Beklenti-Değer Yaklaşımı 84
İzleyici Merkezli Yaklaşımlar GİRİŞ Pasif izleyici; yani kitle iletişim araçlarının etkisine maruz kalan izleyici merkezli araştırmalar, 1970’li yıllara kadar iletişim alanında büyük bir egemenlik kurmuştur. Tek yönlü iletişim modelini izleyen ve insanların kitle iletişim araçlarının pasif tüketicileri olduğu fikrini taşıyan bu yaklaşımların izleyiciyi geri planda bırakması, daha sonra izleyiciyi merkez alan modellerin doğmasına neden olmuştur. Ardından izleyici merkezli yaklaşımlar önem kazanmaya başlamıştır. Bu çalışmalarda araştırmacılar, kitle iletişim araçlarının izleyicilere neler yaptığını değil, izleyicilerin kitle iletişim araçlarıyla neler yaptığını sorgular hale gelmişlerdir. İzleyici merkezli çalışmalarda izleyiciler, iletişim araçlarının etkilerine maruz kalan pasif nesneler değil, çok çeşitli gereksinimlerini karşılamak için iletişim araçlarını arayan, seçen, hangi mesajdan nasıl etkileneceğine kendisi karar veren aktif özneler olarak tanımlanmıştır. Böylece iletişim araştırmalarında odak; mesajın içeriği, etkisi ve mesajı gönderen kaynak olmaktan çıkıp bu mesajı alan izleyiciye doğru kaymıştır. İzleyici merkezli yaklaşımların günümüzde hala kullanılan önemli araştırma yaklaşımlarından biri kullanımlar ve doyumlar kuramı adıyla anılır. Bu yaklaşım, kişilerin ihtiyaçlarını ya da gereksinimlerini gidermek ve haz ya da doyum sağlamak amacıyla kitle iletişim araçlarını ve bu araçların içeriklerinin kullandıkları düşüncesi üzerine odaklanır. İzleyici merkezli yaklaşımlar arasında en çok dikkati çeken kullanımlar ve doyumlar yaklaşımının kitle iletişim sürecinde toplumsal boyutu bir kenara bırakarak daha çok bireysel düzeyde psikolojik unsurlar üzerine yoğunlaşması ise eleştiri konusu olmuştur. Söz konusu eleştiriler, “aktif izleyici” tezinden vazgeçmeden yaklaşımın sorunlu yanlarını gidermeye çalışan “kullanımlar ve bağımlılık”, “kullanımlar ve etkiler”, “beklenti-değeri” gibi çeşitli modellerin ortaya atılmasına neden olmuştur. İZLEYİCİNİN AKTİFLİĞİ TEZİ İletişim araçlarının etkisine maruz kalan pasif izleyiciyi odak alan araştırmalar, 1970’li yıllara kadar iletişim alanında egemen olmuştur. Genel olarak bu araştırmalarda kitle iletişiminin hedefi konumundaki izleyicilerin, iletişim süreci içinde aktif olarak herhangi bir role sahip olmadıkları ve iletişim mesajları karşısında savunmasız ve pasif konumda kaldıkları görüşü hâkim olmuştur. Ancak 1970’lerden sonra kitle iletişiminin alıcısı konumundaki kişilerin pasif durumda olmadıklarına ilişkin araştırmalar öne çıkmaya başlamıştır. Bu araştırmalarda dilbilim, göstergebilim, kodlama, kodaçımlama, okuma gibi açılımlarla izleyicinin bir mesajı anlamlandırma yeteneği ön plana çıkarılmıştır. Aslında izleyici odaklı bu araştırmaları tetikleyen şeyin pazar araştırmaları kapsamında ele alınması gereken kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı olduğunu belirtmek gerekir. Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı, toplum bilimlerindeki anaakım araştırma geleneğinden çıkmıştır. İnsanların medyayı neden kullandığıyla ilgilenmektedir. Bu yaklaşım okuyucu, dinleyici ya da izleyicilerin hangi iletişim araçlarını ya da içeriklerini hangi gereksinimlerle kullandıklarını ve ne gibi doyumlar sağladıklarını açıklamaya çalışır. İzleyici odaklı diğer araştırmalarda da izleyicinin bir mesajı nasıl okuduğu ve anlamlandırdığı açıklanır. Burada ortaya konulmak istenen fikir, izleyicilerin her verileni sünger gibi emen pasif alıcılar olmadığı, mesajları kendilerine uygun bir şekilde yorumladıklarıdır. 85
Page 1 and 2:
T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYIN
Page 3 and 4:
İçindekiler Önsöz .... iv 1. İ
Page 6 and 7:
1 Amaçlarımız Bu üniteyi
Page 8 and 9:
Bilimsel yöntemin gelişiminden ö
Page 10 and 11:
Ewa, elindeki cep telefonuyla inter
Page 12 and 13:
Adem ile Ewa’nın hikayesini göz
Page 14 and 15:
kullanıcıya ulaşabilmek için ra
Page 16 and 17:
Şekil 1.1: İletişim Kuramları v
Page 18 and 19:
okunmasını ve kültürün okunmas
Page 20 and 21:
Yukarıda dile getirilen kavramlar
Page 22 and 23:
İletişim sürecindeki her bir ö
Page 24 and 25:
Şekil 1.4: İletişimin Etkilerini
Page 26 and 27:
Seçim kampanyaları ve seçmenleri
Page 28 and 29:
1. İletişimi toplumsal bir konu o
Page 30 and 31:
içeriklerinin üretim biçimi ve
Page 32 and 33:
yaklaşım”, “ekonomi politik y
Page 34 and 35:
Kendimizi Sınayalım 1. Aşağıda
Page 36 and 37:
Yararlanılan Kaynaklar Alemdar, K.
Page 38 and 39: 2 Amaçlarımız Bu üniteyi
Page 40 and 41: ir sonucu olan kentleşmenin artı
Page 42 and 43: 1. İnsanların çevreye uymaları
Page 44 and 45: Her insan olayları, nesneleri ve d
Page 46 and 47: Sessiz Sinema ve Çocuklar Üzerind
Page 48 and 49: İlk dönem araştırmaları ise me
Page 50 and 51: iletişimin gerçekleşip-gerçekle
Page 52 and 53: sınıfının farklılığını ve
Page 54 and 55: İki Aşamalı Akış Amerika Birle
Page 56 and 57: vardır. Askerleri deney ve araşt
Page 58 and 59: Şekil 2.9: Riley ve Riley’in Kit
Page 60 and 61: Kendimizi Sınayalım 1. Kitle ilet
Page 62: iri”dir. Burada uygulanan teknik
Page 65 and 66: GİRİŞ Denis Mc Quail iletişim a
Page 67 and 68: Şekil 3.1: Kamuoyu Oluşturan Ara
Page 69 and 70: üzerinde araştırmalar yapıyordu
Page 71 and 72: Quarterly adlı dergide yayımlanan
Page 73 and 74: Ne Kadar Zaman Alır? Şekil 3.4: G
Page 75 and 76: politik önem, o konunun ulusal gü
Page 77 and 78: haber konularına ilişkin etkisi d
Page 79 and 80: Mohammed Amin ve BBC muhabiri Micha
Page 81 and 82: oluşturulduğu ve bir toplumda iş
Page 83 and 84: Ancak kaza ve doğal şiddet, daima
Page 85 and 86: Kendimizi Sınayalım 1. Aşağıda
Page 87: Yararlanılan Kaynaklar Anık, C. (
Page 91 and 92: 4. İnsanlar belirli durumlarda ken
Page 93 and 94: “Kişisel toplumsal koşullar ve
Page 95 and 96: Enformasyon • Yakın çevredeki,
Page 97 and 98: Yarışma Programlarının Kullanı
Page 99 and 100: Kullanımlar ve doyumlar araştırm
Page 101 and 102: toplumsal sonuçlarını açıklaya
Page 103 and 104: gereksinimleri arttıkça iletişim
Page 105 and 106: Beklenti-değer yaklaşımı kitle
Page 107 and 108: Kendimizi Sınayalım 1. İzleyici
Page 109 and 110: Yararlanılan Kaynaklar Alemdar, K.
Page 111 and 112: Teknoloji Merkezli Yaklaşımlar G
Page 113 and 114: canlılara ait özellikler atfedile
Page 115 and 116: Gazeteyi sadece gazete olduğu içi
Page 117 and 118: Tetrad sürecinde sorulan sorular,
Page 119 and 120: Bu gelişmenin belirleyicisi ise
Page 121 and 122: • Bilgi: Bilgi evresi, bireylerin
Page 123 and 124: 1980’lerden sonra yeniliklerin ya
Page 125 and 126: Ürün Yaşam Devresi Yaklaşımı
Page 127 and 128: irikimi, özellikle gelişme ve kal
Page 129 and 130: kitle iletişim araçlarından bilg
Page 131 and 132: Özet Belirleyicilik, doğa bilimle
Page 133 and 134: Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahta
Page 136 and 137: 6 Amaçlarımız Bu üniteyi
Page 138 and 139:
Saussure İsviçreli dilbilimci Fer
Page 140 and 141:
aşına olamaz; karşıtı olan B k
Page 142 and 143:
“Burjuvazi kendi temel statüsün
Page 144 and 145:
(Preliminaries to Speech Analysis,
Page 146 and 147:
Hall ve Çoklu Okuma “Etken izley
Page 148 and 149:
Fiske’nin diğer bir kavramı Bar
Page 150 and 151:
yaptığı metin analizlerine ek ol
Page 152 and 153:
Hipergerçeklik, Simülasyon ve Sim
Page 154 and 155:
Özet İletişim kuramlarında yap
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
ağlantısı vardır. Simge’de is
Page 160 and 161:
7 Amaçlarımız Bu üniteyi
Page 162 and 163:
mülkiyet ilişkisine dayalı olara
Page 164 and 165:
edici hale gelmesinin başlıca ned
Page 166 and 167:
Eleştirel siyasal ekonomi, anaakı
Page 168 and 169:
Kültürel emperyalizm kavramını,
Page 170 and 171:
Chomsky’nin deyişiyle medyanın
Page 172 and 173:
Deregülasyon politikaları, medya
Page 174 and 175:
Mosco, günümüzde bilgisayar ağl
Page 176 and 177:
Kültür Endüstrisi Adorno ve Hork
Page 178 and 179:
yeniden üretir. Enzensberger’e g
Page 180 and 181:
ve hükümet suistimalini gösterdi
Page 182 and 183:
Özet İletişimi anlama ve incelem
Page 184 and 185:
Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahta
Page 186:
Modleski, T. (1998). Eğlence İnce
Page 189 and 190:
Türkiye’de İletişim Araştırm
Page 191 and 192:
Her ülkede olduğu gibi Türkiye
Page 193 and 194:
1. Şirket merkezli ekonomik kontro
Page 195 and 196:
İkinci Tür Bilgi: Yönetme/Yönet
Page 197 and 198:
Osmanlı İmparatorluğu Batı'daki
Page 199 and 200:
de tembellik kültürünün ve resm
Page 201 and 202:
ağlamındaki konular üzerinde dur
Page 203 and 204:
Bu akademisyenler sorunu çözmek i
Page 205 and 206:
Lasswell’in Formülüne ve İleti
Page 207 and 208:
Retorikle İkna Çalımaları Şeki
Page 209 and 210:
ideoloji yerel iş anlayışı üze
Page 211 and 212:
ürününün kendi hayatının gere
Page 213 and 214:
Yapısalcı, Post-Yapısalcı ve Ba
Page 215 and 216:
. Türkiye’de var olan egemen kü
Page 217 and 218:
özgün ve bağımsız çalışma y
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Aziz, A. (2006). Dünyada ve Türki
Page 223:
Tokgöz, O. (2000). “Türkiye’d
show all

LETİŞİM KURAMLARI

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?