LETİŞİM KURAMLARI

Recommendations

Info

3 Amaçlarımız Bu üniteyi tamamladıktan sonra; Kamuoyunun oluşumunu tanımlayabilecek, Suskunluk sarmalı kuramını açıklayabilecek, Gündem belirleme kuramını tanımlayabilecek, Yetiştirme kuramını açıklayabilecek bilgi ve becerilere sahip olabilirsiniz. Anahtar Kavramlar Kamuoyu Suskunluk Sarmalı Kuramı Gündem Belirleme Kuramı Önceleme ve Çerçeveleme Kültürel Göstergeler Projesi Yetiştirme Kuramı İkinci Aşama Gündem Belirleme İçindekiler Giriş Kamuoyu Oluşturma Suskunluk Sarmalı Kuramı Gündem Belirleme Kuramı Önceleme ve Çerçeveleme İkinci Düzey Gündem Belirleme Yetiştirme Kuramı 60
GİRİŞ Denis Mc Quail iletişim araştırmalarını üç ayrı dönem halinde sınıflandırır: Birinci dönem 19. yüzyıl sonları-1930’lar arasını, ikinci dönem 1940-60 arasını ve üçüncü dönem de 1960’lar sonrasını kapsar. 1940’a kadarki ilk dönem iletişim araştırmalarında medyanın oldukça etkili bir şekilde insanları yönlendirme gücünün varlığına inanılmıştır. Bu dönemdeki anlayışa göre medya; insanların düşünce, inanç ve yaşam biçimlerini değiştirmekte, davranış ve tutumlarını etkilemektedir. Bunun nedenleri arasında; iletişim teknolojisindeki gelişmeler, şehirleşme ve endüstrileşmenin etkisi, atomize olmuş insan ve Birinci Dünya Savaşı’nda medyanın insanların beynini yıkadığına ve İkinci Dünya Savaşı öncesi faşizmin yükselişini sağlamasına olan inanç yer almaktadır. Bu doğrultuda da medyanın kamuoyuna yönelik sözcük mermileri fırlattığı ya da sihirli bir iğne yaptığı ve bunların da oldukça güçlü bir şekilde etkide bulunduğu savunulmuştur. “Sihirli mermi/hipodermik iğne” kuramları bu dönemde medyanın etkilerini açıklayan ilk çalışmalar olarak tarihteki yerini almıştır. 1940’lardan başlayarak 1960’ların başına kadar olan dönemde medyanın etkilerine yönelik farklı bakış açıları geliştirilerek tutumların oluşumu ve değişimine odaklanılmıştır. İki aşamalı akış ve birincil grup etkisi gibi çalışmalar, medyanın etkilerinin hiç de sanıldığı gibi olmadığını, medyanın sınırlı etkilere sahip olduğunu ortaya koymuştur. Hâlâ da değerliliğini sürdüren bu yöndeki çalışmalarla birlikte seçici izleyici davranışına yönelik saha araştırmaları, “yararlar ve doyumlar” yaklaşımının çalışmalarınca desteklenmiştir. Joseph T. Klapper, bu dönem araştırmalarını “sınırlı etkiler” kavramıyla tanımlamıştır. 1960’lardan sonra ise “sınırlı etkiler” anlayışına karşılık ortaya konulan araştırmalarda medyanın kimi düzeylerdeki etkilerine dönük anlamlı sonuçlar alınmıştır. Bu bağlamda gündem belirleme ve suskunluk sarmalı gibi kuramlar geliştirilerek “güçlü etkilere dönüş” anlamında etki araştırmaları etkisini göstermeye başlamıştır. Halen de bu yöndeki çalışmalar, sınırlı etkilere yönelik araştırmalarla birlikte devam etmektedir. Bu ünitede söz konusu süreç içerisinde önemli bir yere sahip olan suskunluk sarmalı, gündem belirleme ve yetiştirme kuramları üzerinde açıklamalarda bulunulacaktır. Ancak bu kuramların ortak noktasında yer alan kamuoyu kavramını öncelikle tanımlamak, kuramların anlaşılmasını kolaylaştıracaktır. KAMUOYU OLUŞTURMA Medyanın Etkilerine Yönelik Yaklaşımlar Üzerinde pek çok araştırma yapılmasına ve pek çok yerde sözü geçmesine karşın, kamuoyu kavramının anlamı konusunda ortak bir uzlaşı mevcut değildir. Bunun temel nedeni farklı bilim alanlarından düşünür ve araştırmacıların kavrama kendi bakış açılarından yaklaşmalarıdır. Kamuoyu kavramı Latince’deki “publicus” ve “opinion” sözcüklerinden türetilerek Batı dillerine girmiştir. Kavram, Fransızca’da “opinion publique”, İngilizce’de “puclic opinion” ve Almanca’da “offentliche meinung” şeklinde kullanılmaktadır. Dilimize Batı dillerinden geçen kavrama karşılık olarak ilk zamanlarda “efkâr-ı umumiye, umumi efkârı, amme efkârı, halk efkârı, kamu efkârı“ gibi ifadeler kulanılmıştır. Günümüzde ise kavram, kamu ve oy sözcüklerinin birleştirilmesiyle kamuoyu şeklinde kullanılmaktadır. Kamu sözcüğü şu anlama sahiptir: “Topluluk oluşturucu ortak çıkarlar çevresinde oluşan ve üyeleri bu ortak çıkarlar konusunda karar birliğine ulaşmak için etkileşimde bulunan toplumsal kesim.” Oy sözcüğünün anlamı da şu şekildedir: “Bir toplantıya katılanların, bir sorunla ilgili birkaç seçenekten birini tercih etmesi, rey.” Bu doğrultuda kamuoyu ise şu anlama gelmektedir: “Bir konuyla ilgili halkın genel düşüncesi, halkoyu.” 61
Page 1 and 2:
T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYIN
Page 3 and 4:
İçindekiler Önsöz .... iv 1. İ
Page 6 and 7:
1 Amaçlarımız Bu üniteyi
Page 8 and 9:
Bilimsel yöntemin gelişiminden ö
Page 10 and 11:
Ewa, elindeki cep telefonuyla inter
Page 12 and 13: Adem ile Ewa’nın hikayesini göz
Page 14 and 15: kullanıcıya ulaşabilmek için ra
Page 16 and 17: Şekil 1.1: İletişim Kuramları v
Page 18 and 19: okunmasını ve kültürün okunmas
Page 20 and 21: Yukarıda dile getirilen kavramlar
Page 22 and 23: İletişim sürecindeki her bir ö
Page 24 and 25: Şekil 1.4: İletişimin Etkilerini
Page 26 and 27: Seçim kampanyaları ve seçmenleri
Page 28 and 29: 1. İletişimi toplumsal bir konu o
Page 30 and 31: içeriklerinin üretim biçimi ve
Page 32 and 33: yaklaşım”, “ekonomi politik y
Page 34 and 35: Kendimizi Sınayalım 1. Aşağıda
Page 36 and 37: Yararlanılan Kaynaklar Alemdar, K.
Page 38 and 39: 2 Amaçlarımız Bu üniteyi
Page 40 and 41: ir sonucu olan kentleşmenin artı
Page 42 and 43: 1. İnsanların çevreye uymaları
Page 44 and 45: Her insan olayları, nesneleri ve d
Page 46 and 47: Sessiz Sinema ve Çocuklar Üzerind
Page 48 and 49: İlk dönem araştırmaları ise me
Page 50 and 51: iletişimin gerçekleşip-gerçekle
Page 52 and 53: sınıfının farklılığını ve
Page 54 and 55: İki Aşamalı Akış Amerika Birle
Page 56 and 57: vardır. Askerleri deney ve araşt
Page 58 and 59: Şekil 2.9: Riley ve Riley’in Kit
Page 60 and 61: Kendimizi Sınayalım 1. Kitle ilet
Page 62: iri”dir. Burada uygulanan teknik
Page 67 and 68: Şekil 3.1: Kamuoyu Oluşturan Ara
Page 69 and 70: üzerinde araştırmalar yapıyordu
Page 71 and 72: Quarterly adlı dergide yayımlanan
Page 73 and 74: Ne Kadar Zaman Alır? Şekil 3.4: G
Page 75 and 76: politik önem, o konunun ulusal gü
Page 77 and 78: haber konularına ilişkin etkisi d
Page 79 and 80: Mohammed Amin ve BBC muhabiri Micha
Page 81 and 82: oluşturulduğu ve bir toplumda iş
Page 83 and 84: Ancak kaza ve doğal şiddet, daima
Page 85 and 86: Kendimizi Sınayalım 1. Aşağıda
Page 87 and 88: Yararlanılan Kaynaklar Anık, C. (
Page 89 and 90: İzleyici Merkezli Yaklaşımlar G
Page 91 and 92: 4. İnsanlar belirli durumlarda ken
Page 93 and 94: “Kişisel toplumsal koşullar ve
Page 95 and 96: Enformasyon • Yakın çevredeki,
Page 97 and 98: Yarışma Programlarının Kullanı
Page 99 and 100: Kullanımlar ve doyumlar araştırm
Page 101 and 102: toplumsal sonuçlarını açıklaya
Page 103 and 104: gereksinimleri arttıkça iletişim
Page 105 and 106: Beklenti-değer yaklaşımı kitle
Page 107 and 108: Kendimizi Sınayalım 1. İzleyici
Page 109 and 110: Yararlanılan Kaynaklar Alemdar, K.
Page 111 and 112: Teknoloji Merkezli Yaklaşımlar G
Page 113 and 114:
canlılara ait özellikler atfedile
Page 115 and 116:
Gazeteyi sadece gazete olduğu içi
Page 117 and 118:
Tetrad sürecinde sorulan sorular,
Page 119 and 120:
Bu gelişmenin belirleyicisi ise
Page 121 and 122:
• Bilgi: Bilgi evresi, bireylerin
Page 123 and 124:
1980’lerden sonra yeniliklerin ya
Page 125 and 126:
Ürün Yaşam Devresi Yaklaşımı
Page 127 and 128:
irikimi, özellikle gelişme ve kal
Page 129 and 130:
kitle iletişim araçlarından bilg
Page 131 and 132:
Özet Belirleyicilik, doğa bilimle
Page 133 and 134:
Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahta
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Saussure İsviçreli dilbilimci Fer
Page 140 and 141:
aşına olamaz; karşıtı olan B k
Page 142 and 143:
“Burjuvazi kendi temel statüsün
Page 144 and 145:
(Preliminaries to Speech Analysis,
Page 146 and 147:
Hall ve Çoklu Okuma “Etken izley
Page 148 and 149:
Fiske’nin diğer bir kavramı Bar
Page 150 and 151:
yaptığı metin analizlerine ek ol
Page 152 and 153:
Hipergerçeklik, Simülasyon ve Sim
Page 154 and 155:
Özet İletişim kuramlarında yap
Page 156 and 157:
Kendimizi Sınayalım 1. Aşağıda
Page 158 and 159:
ağlantısı vardır. Simge’de is
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
mülkiyet ilişkisine dayalı olara
Page 164 and 165:
edici hale gelmesinin başlıca ned
Page 166 and 167:
Eleştirel siyasal ekonomi, anaakı
Page 168 and 169:
Kültürel emperyalizm kavramını,
Page 170 and 171:
Chomsky’nin deyişiyle medyanın
Page 172 and 173:
Deregülasyon politikaları, medya
Page 174 and 175:
Mosco, günümüzde bilgisayar ağl
Page 176 and 177:
Kültür Endüstrisi Adorno ve Hork
Page 178 and 179:
yeniden üretir. Enzensberger’e g
Page 180 and 181:
ve hükümet suistimalini gösterdi
Page 182 and 183:
Özet İletişimi anlama ve incelem
Page 184 and 185:
Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahta
Page 186:
Modleski, T. (1998). Eğlence İnce
Page 189 and 190:
Türkiye’de İletişim Araştırm
Page 191 and 192:
Her ülkede olduğu gibi Türkiye
Page 193 and 194:
1. Şirket merkezli ekonomik kontro
Page 195 and 196:
İkinci Tür Bilgi: Yönetme/Yönet
Page 197 and 198:
Osmanlı İmparatorluğu Batı'daki
Page 199 and 200:
de tembellik kültürünün ve resm
Page 201 and 202:
ağlamındaki konular üzerinde dur
Page 203 and 204:
Bu akademisyenler sorunu çözmek i
Page 205 and 206:
Lasswell’in Formülüne ve İleti
Page 207 and 208:
Retorikle İkna Çalımaları Şeki
Page 209 and 210:
ideoloji yerel iş anlayışı üze
Page 211 and 212:
ürününün kendi hayatının gere
Page 213 and 214:
Yapısalcı, Post-Yapısalcı ve Ba
Page 215 and 216:
. Türkiye’de var olan egemen kü
Page 217 and 218:
özgün ve bağımsız çalışma y
Page 219 and 220:
Kendimizi Sınayalım 1. Aşağıda
Page 221 and 222:
Aziz, A. (2006). Dünyada ve Türki
Page 223:
Tokgöz, O. (2000). “Türkiye’d
show all

LETİŞİM KURAMLARI

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?