Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TV’deki Pembe Dizilerin Kullanımı<br />
İnsanların neden ve nasıl televizyon izlediklerine ilişkin araştırmaların seçtikleri türlerden biri de soap<br />
operalar; yani pembe diziler olmuştur. Richard Kilborn kullanımlar ve doyumlar bakış açısını kullanarak,<br />
bu dizileri seyretmenin genel nedenlerini şöyle özetlemektedir:<br />
• Ev içi rutinin gündelik bir parçası ve ev işi için eğlenceli bir ödül<br />
• Toplumsal ve kişisel etkileşim için başlama noktası<br />
• Bireysel gereksinimleri karşılamak: yalnız kalmayı seçmenin ya da dayatılmış yalnızlığı<br />
sürdürmenin bir yolu<br />
• Karakterlerle özdeşleşme ve ilişkide olma<br />
• Gerçek yaşamdan kaçmaya izin veren fantezi dünyası<br />
• Güncel konularla ilgili tartışma konusu<br />
• Türün kurallarının ve geleneklerinin bilgisini içeren bir çeşit eleştirel oyun.<br />
Cinayet Dizilerinin Kullanımı<br />
Yapılan araştırmalarda insanların cinayet dizilerini de değişik amaçlarla kullandıkları ortaya çıkmıştır.<br />
İzleyiciler bu dizileri heyecan ve kaçış için kullanmaktadırlar. Bazı izleyiciler cinayet dizilerini kent<br />
yaşamına ilişkin bilgi edinmek için kullanırken, bazıları da güven tazeleme amaçlı kullanmaktadır. Yasa<br />
ve düzenin sonunda galip gelmesini görmek seyircilerin hoşuna gitmektedir.<br />
Cinayet dizilerinin kullanımında yaş faktörünün önemli olduğu da ortaya çıkmıştır. 18-30 yaş arası<br />
insanlar, bu dizileri heyecan/kaçış amacıyla izlerken 50 yaşın üstündekiler bilgi ve güven tazelemek için<br />
bu dizileri izlemektedirler.<br />
Yeni Medyada Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı<br />
Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı, 1990’lı yıllardan itibaren yeni teknolojilerin izleyiciler üzerindeki<br />
etkisini keşfetmek için kullanılmaya başlanmıştır. Örneğin Lin; kablo, video kaydedicileri ve uzaktan<br />
kumanda ile geliştirilen izleme seçenekleri nedeniyle izleyici etkinliğinin (izleme planlaması, içerik<br />
tartışması, programın hatırlanması) doyum arama sürecinde önemli bir değişken olduğunu öne sürmüştür.<br />
Araştırmacının bulgularına göre en aktif olan izleyiciler, daha yüksek doyum beklentisine sahip olanlardır<br />
ve aynı zamanda daha çok tatmin elde ettiklerini belirtmişlerdir.<br />
Albarran ve Dimmick, video eğlence endüstrisinin yararlarına ilişkin çalışmalarında kullanımlar ve<br />
doyumlar yaklaşımını kullanmışlardır. Araştırmacılar, kablolu televizyon ve video kaydedicilerin duygu<br />
ve duygusal durumlarla ilgili gereksinimlerin karşılanmasında en etkili araçlar olduğunu, karasal yayın<br />
yapan televizyonların ise izleyicilerin bilişsel doyumlarına hizmet etmede çeşitlilik sağladığını<br />
bulmuşlardır.<br />
İnternetin ortaya çıkması ise kullanımlar ve doyumlar araştırmasında önemli bir dönüm noktası<br />
olmuştur. İnternetin geleneksel iletişim araçlarından farklı olarak etkileşime olanak vermesi nedeniyle<br />
izleyicinin aktifliğini temel kavram olarak alan kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı, bu aracın<br />
incelenmesinde en etkili kavramsal temellerden biri olarak kullanılmaya başlanmıştır. Birçok araştırmacı<br />
insanların interneti neden kullandıklarını, bu kullanımdan elde ettikleri doyumların neler olduğunu,<br />
internet kullanıcılarının psikolojik ve davranışsal eğilimlerini araştırmaya koyulmuştur. Araştırmacılar,<br />
ayrıca yeni medya konusundaki araştırmalar ile geleneksel medya araştırmalarının sonuçlarını<br />
karşılaştırarak da aradaki farkı anlamaya çalışmışlardır.<br />
Yeni medya; yeni ortamlar, yeni araçlar kavramları daha çok<br />
1980’lerle birlikte gelişen elektronik ya da bilgisayar teknolojisine dayalı bilgisayar<br />
oyunları, sanal gerçeklik ortamları, internet, multimedia, interaktif televizyon, mobil<br />
medya, podcast, hypertext, blog, e-posta gibi uygulamalarla birlikte anılmaktadır.<br />
Geleneksel medya kavramıyla ise kökenleri daha önceki yıllara uzanan gazete, dergi,<br />
radyo, televizyon ve sinema gibi kitle iletişim araçları konu edilmektedir.<br />
94
Change language