Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Özel Ormanlar ve Mülkiyet Açısından Değerlendirilmesi
olan mîrî araziler üzerindeki mülkiyet hakkından mutasarrıfları lehine feragat
edilmiştir. Böylece, aslı mîrî olan çiftliklerin içindeki ormanların mülkiyeti
mutasarrıflara geçmiştir 28 .
Ormanlarla ilgili ülkemizde yapılan ilk kapsamlı kanun, 1937 yılında hazırlanarak
aynı yıl yürürlüğe giren 3116 sayılı Orman Kanunudur. Bu Kanun
ile ülke ormancılığı gerçek kimliğine kavuşmuştur. Sözkonusu Kanun “ormanların
tarifi , taksimi, murakabesi, sınırlaması istimlâk ve mübadelesi, satılması
ve bunlar üzerinde irtifak hakkı tesisi ve bu ormanlara civar köylerin
hakları, kadastrosu, korunması, işletilmesi ve amenajmanı, otlak ve mera işleri,
muhafaza ormanları, işletme ve imar işleri, vakıf ormanları, hususî (özel)
ormanlar, ağaçlandırma ve imar, orman yangınlarının söndürülmesi, orman
memurlarının tahlifi ve silah taşıma hakları, cezai hükümler gibi ormancılıkla
ilgili işlemlerin tümü hakkında hükümler getirmiştir” 29 .
3116 sayılı Orman Kanununun bazı hükümleri, sonradan çıkarılan 4785
sayılı Kanunla 30 değiştirilmiştir. Konumuz açısından önemli değişikliklere
yerveren bu Kanun’un birinci maddesinde “Bu kanun yürürlüğe girdiği
tarihte var olan gerçek veya tüzel özel kişilere, vakıfl ara ve köy, belediye,
özel idare kamu tüzel kişiliklerine ilişkin bütün ormanlar bu kanun gereğince
devletleştirilmiştir. Bu ormanlar hiç bir işlem ve bildirime lüzum olmaksızın
Devlete geçer” denilerek 31 , pek az istisna dışında bütün özel ormanları
28
Muzmul, Osman: Özel Ormanlarda İmar Sorunu, http://www.gazetekadikoy.com/home.
asp?id= 4&kategori_id=9&yazi_id=454 (Erişim tarihi: 09.02.2008)
29
http://www.ogm-erzurumobm.gov.tr/Mevzuat.htm (Erişim tarihi: 09.02.2008)
30
Bkz. RG. T. 13.07.1945 ve S. 6056.
31
4785 sayılı Kanunla devletleştirilmeyen istisna alanlar aynı kanunun ikinci maddesinde belirtilmiştir.
Buna göre:
“A) Devlet ormanlarının veya bu kanunla devletleştirilen ormanların içinde veya bitişiğinde
bulunmamak şartıyla 3116 sayılı Orman Kanunundaki ödevlere ve izinlere dayanılarak ekim
veya dikim yoluyla emek harcanıp yetiştirilmiş ormanlar;
B) Sahipli fıstık çamı, palamut meşesi ve aşısız kestane ormanları;
C) Devlet ormanları ve bu kanunla devletleştirilen ormanların içinde olmayan topraklarda
ekim ve dikim yoluyla özel emekle yetiştirilmiş kavak, söğüt, kızılağaç, akasya, okaliptüs ve
selvi ormanları;
D) Devlet ormanlarına veya bu kanunla devletleştirilen ormanlara bitişik olmadığı ve çevresinin
güzelliğini sağladığı Tarım Bakanlığınca belli edilecek olan köy, belediye, özel idare
kamu tüzel kişiliklerine ilişkin ormanlar (layıkıyla korunup bakılmak şartıyla).
Devletleştirilme dışında bırakılan köy, belediye, özel idare kamu tüzel kişiliklerine ilişkin ormanların
alanını her hangi bir suretle daraltmak, bunlar üzerinde her hangi bir temliki tasarrufta
bulunmak ve bunları ayni haklarla takyit etmek veya arsa haline sokmak ve Tarım
Bakanlığının izni olmadan içlerinde tesisler meydana getirmek ve her çeşit faydalanmalar-
Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XIV, Y. 2010, Sa. 1 107