Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Vatandaşlığı Çıkma İzni Alarak Kaybedenlerin Kamu Görevine Girme Yasağı
Kamu hizmeti kavramı, maddî ve organik olmak üzere iki anlamda kullanılmaktadır.
Organik anlamda kamu hizmeti, bir teşkilatı, bir organizasyonu, bir örgütü
ifade etmektedir 65 . Örneğin, Anayasanın 70. maddesindeki “Her Türk kamu
hizmetine girme hakkına sahiptir” ifadesindeki “kamu hizmeti” kavramı, organik
anlamda kullanılmıştır ve kamu kuruluşlarını (teşkilat anlamında idareyi)
ifade etmektedir 66 .
Maddî anlamda kamu hizmeti ise, kamu yararına yönelik bir faaliyeti ifade
etmektedir 67 . Örneğin Anayasanın 47. maddesindeki “kamu hizmeti niteliği
taşıyan özel teşebbüsler, kamu yararının zorunlu kıldığı hallerde devletleştirilebilir”
hükmündeki kamu hizmeti, maddî anlamda kullanılmıştır. Maddî anlamda
kamu hizmeti, bir kamu tüzel kişisi tarafından doğrudan yürütülebileceği
gibi, onun denetimi altında bir özel hukuk kişisi tarafından da yürütülebilir.
Örneğin imtiyaz sözleşmesi ile bir kamu hizmetinin yürütülmesi, bir özel
hukuk kişisine kamu tüzel kişisi tarafından devredilmesi halinde kamu hizmeti,
özel hukuk kişisi tarafından yerine getirilmektedir 68 .
İdare hukukunda, kamu hizmeti kavramı ise daha çok, maddî anlamda
kullanılmaktadır 69 .
Yukarıdaki açıklamalardan sonra kanaatimizce, gerek “kamu görevi” kavramının
Fransız idare hukukunda kamu görevlilerini ifade etmek için kullanılması
gerek Anayasanın 70. maddesindeki “kamu hizmeti” kavramının orleri
tarafından ya da bunların gözetim ve denetimi altında, genel ve ortak gereksinimleri karşılamak,
kamu yararı ya da çıkarını sağlamak için yapılan ve topluma sunulmuş bulunan sürekli
ve düzenli etkinliklerdir” şeklinde tanımlanmıştır: YAYLA, s. 71. Kamu hizmeti kavramının
belirsizliği hakkında ayrıntılı bilgi için bkz: AKYILMAZ – SEZGİNER – KAYA, s.
457 vd.
65
Bir diğer tanıma göre, “Organik anlamda kamu hizmeti, belli bir hizmetin yürütülmesine
tahsis edilen kamu emlâkinin, görevlendirilen kamu görevlilerinin ve ayrılan malî imkânların
bütünüdür.” AKYILMAZ – SEZGİNER – KAYA, s. 458.
66
GİRİTLİ – BİLGEN – AKGÜNER, s. 845; GÖZLER, C. II, S. 251.
67
GÖZLER, C. II, S. 251; GÖZÜBÜYÜK – TAN, s. 642; YAYLA, s. 72; AKYILMAZ –
SEZGİNER – KAYA, s. 458. AYANOĞLU, s. 225 – 226; GİRİTLİ – BİLGEN – AKGÜ-
NER, s. 845.
68
GÖZLER, s. 254; GÖZÜBÜYÜK – TAN, s. 644; AKYILMAZ – SEZGİNER – KAYA,
s. 458. Örneğin özel okulların, minibüsçülerin yaptıkları faaliyetin, kamu hizmeti olduğu
hakkında bkz: AYANOĞLU, s. 226 – 229.
69
GÖZLER, s. 251 – 252; YAYLA, s. 72.
Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XIV, Y. 2010, Sa. 1 47