Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Bağlılık Kuralı
len hareketi bizzat gerçekleştirmeyen kişiler yalnızca şerik(azmettiren veya
yardım eden) olabilir 90 .
Bizzat işlenebilen suçların varlığı esas itibariyle kabul edilmektedir. Tartışılan
hangi suçların buraya dahil edileceği ve bizzat işleme için ölçü olan kriterlerin
nelerden ibaret olduğudur. Uygulama söz konusu olan suçun lafzını
esas alarak ilgili haksızlığın bizzat kendi bedeniyle gerçekleştirilen fiilde olup
olmadığına göre karar vermektedir. Bedeni hareket teorisi olarak adlandırılan
Beling’in ve Engelsing’in görüşü de benzer sonuca varmaktadır. Bu düşünce
netice suçlarının aksine sırf hareket suçlarında bizzat işlenebilen suçları
görmektedirler 91 . Bir başka ifadeyle, bu suçlarda önemli olan bedenin belli
bir tarzda hareket etmesidir. Bunun dışında ortaya çıkan neticeler bizzat işlenebilen
suçların gerçekleşmesi açısından önemli değildir 92 . Faille ilgili suçlar
görüşü ise, suçun kanuni tanımında suçun işlenişinde kişinin bizzat kendi bedenini
araç olarak kullanmasının belirtildiği suçları bizzat işlenebilen suç olarak
kabul etmektedir. Bu görüşe göre bizzat işlenebilen suçlarda, fiilin faili,
konusu ve aracı aynı kişide toplanmaktadır. Bedeni hareket teorisinden farkı,
bedeni hareket teorisinin hareketi esas alması, neticeyi bizzat işlenebilen suç
açısından itibar etmemesidir. Faille ilgili suç teorisi ise, neticeyi oluşturan fiilin
faille yakın bağlantıda olduğunu kabul etmektedir. Askerlikten firar suçu,
sarhoşluk suçu gibi suçlar bu nitelikte suçlardır 93 .Diğer görüş ise Roxin tarafından
ileri sürülen görüştür. Yazar bizzat işlenebilen suçları, gerçek ve görünüşte
olmak üzere ikiye ayırmaktadır. Gerçek bizzat işlenebilen suçlar, suçun
kanuni tanımında yer alan hareketin bizzat işlenmesi halinde fail olunabilen
suçlardır. Bu suçlarda belli bir hukuki değerin ihlali söz konusu değildir.
Bu suçlar, cezanın belli bir davranışa izafe edildiği(fücur, yetişkin eşcinseller
arasındaki aleni olmayan cinsel ilişki gibi) veya belli bir tutum, yaşantı
tarzına(fahişelik gibi) bağlandığı suçlardır. Görünüşte bizzat işlenebilen suçlar
ise, kaynağını ceza hukuku dışında bulan bir yükümlülüğün ihlalinin söz
konusu olduğu suçlardır. Görünüşte bizzat işlenebilen suçlarda söz konusu
olan yükümlülük, suçun kanuni tanımında yer alan fiilin bizzat gerçekleştirilmesi
suretiyle ihlal edilebilecek nitelikte bir yükümlülüktür. İfade suçları, ya-
90
Wessels-Beulke, § 13 II, s.169.
91
Cramer-Heine, in: Schönke-Schröder, Vorbem §§ 25ff.,kn. 86.
92
Bkz.: Özgenç, Suça İştirakin, s. 173.
93
Özgenç, Suça İştirakin, s.176, 177; Cramer-Heine, in: Schönke-Schröder, Vorbem §§
25ff.,kn. 86.
Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XIV, Y. 2010, Sa. 1 189