Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Bağlılık Kuralı
şiler işlenen suçtan sorumludurlar 65 . Ancak Yazarın bu görüşleri, dolaylı failliği
iştirak kapsamında kabul etmesi, birden fazla hareketli veya suçun icrasının
kısımlara bölünebildiği suçlarla ilgili olarak verilen örneklerin şeriklik kapsamına
değil, müşterek faillik kapsamına girdiği gerekçesiyle eleştirilmektedir 66 .
Doktrindeki diğer bir kısım yazarlar da, özgü suçlarla bağlantılı olarak
bağlılık kuralının bazı noktalar açısından sorun doğurduğunu ve bundan sonra
da doğuracağı muhtemel sorunların söz konusu olduğunu belirterek, bu kural
üzerinde biraz çalışılmış olmasının daha iyi olacağını ifade etmektedirler 67 .
IV. ÖZGÜ SUÇLAR
Ceza Kanunu, genellikle suçların herkes tarafından işlenebileceği esasından
hareketle düzenlemeye gitmektedir. Kanunda “her kim”, “bir kimse” gibi
kavramlar kullanılmak suretiyle bu suçların her hangi bir kimse tarafından işlenebileceği
belirtilmektedir. Buna karşın bazı suç türlerinin ancak suçun kanuni
tanımında belirtilen nitelikleri taşıyan kişiler tarafından işlenebileceği
düzenlenmektedir. İşte suçun kanuni tanımında failin niteliğiyle ilgili belirleme
yapılan bu tür suçlara özgü suçlar adı verilmektedir. Suçun kanuni tanımında,
herhangi bir kimse olmanın dışında, failin belli özel niteliğe sahip olmasının
aranması bu kapsamdadır 68 . Örneğin bazı suçlar açısından(zimmet,
görevi kötüye kullanma, işkence suçu gibi) kamu görevlisi, sağlık mesleği
mensubu(doktor eczacı, hemşire, diş doktoru gibi)(m. 280), bilirkişi (m.276)
olmak gibi özellikler bu niteliktedir.
Özgü suçlarda suçun failinin diğer insanlara göre özel yükümlülüğü söz
konusudur. Bu özel yükümlülük çoğunlukla ceza hukuku dışında bir yükümlülüktür.
Bu yükümlülük, özel koruma yükümlülüğünden, hukuki değer sahibine
karşı özel güven yükümlülüğünden veya belirli tehlike kaynakları için
özel kanuni yetkiden ve tehlikeyi belirli hukuki değerden uzak tutma yükümlülüğünden
ortaya çıkabilir 69 . Örneğin bir kamu göreviyle görevlendirilen
kişi, kamu hukuku yükümlülüğü altındadır. Bu kişi, kamu görevinin adalet ilkelerine
uygun yürütüldüğü, kamu görevlisinin satın alınamayacağı konularında
toplumda hakim olan inancın sarsılmaması için belirtilen hususlara ria-
65
Toroslu, s.277-279.
66
Özgenç, Suça İştirakin, s. 114-116.
67
Soyaslan, s. 489.
68
Bkz.: Özgenç, Türk Ceza Hukuku, s.188.
69
Cramer-Heine, in: Schönke-Schröder, Vorbem §§ 25ff.,kn. 84, 84 a.
Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XIV, Y. 2010, Sa. 1 183