Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Hadım Etme ve Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü
Hekim ister kamu kurumlarında personel olsun, isterse özel sektörde çalışıyor
olsun hastasına ait sırları saklamakla yükümlüdür. Hatta hekim, mesleğini
nerede ifa ederse etsin sır saklama yükümlülüğü yinede değişmez. Hekim
mesleğini bazen bir köyde bazen bir hastanede hatta bazen de bir gemide
yerine getirebilir. Mekan önemli olmayıp hekimin sır saklama yükümlülüğü
her halükarda devam eder 115 . Hekim hasta arasındaki ilişki kamu hukukuna
tabi olabileceği gibi özel hukuka hatta tüketicinin korunması hukukuna da
tabi olabilir. Öyle ki hekim özel çalışan bir hekim ise, kendisine başvuran hastada
müşteri konumundadır. Burada satıcı ve müşterisi arasındaki ilişkiye tabi
olan kurallar hasta hekim arasında da uygulanır.
E. ZARURET HALİ
Hekim hastasıyla yapmış olduğu sözleşme gereği ona ait bilgileri başkasına
anlatmamakla yükümlüdür. Ancak bazı öyle durumlar vardır ki, hekim
hastasını muayene ederken öğrendiği bilgileri gerekli makam ve kişilere bildirmekle
yükümlüdür. Türk Medeni Kanununda “zaruret hali” olarak adlandırılan
bu durum hukuka uygunluk sebeplerindendir. Hekimin sözleşme kapsamında
hastasına ait verileri zaruret halinde bildirmesi durumunda sözleşmeye
aykırılık gerçekleşmez. Bu konuda, Türk Tabipler Birliği tarafından yayınlanmış
bulunan Meslek Etiği Kurallarının 9/II’de, “ Hastanın onam vermesi ya
da sırrın saklanmasının hasta ya da öteki insanların yaşamını tehlikeye sokması
durumunda, hastanın kişilik haklarının zedelenmemesi koşuluyla, hekim
bu sırrı saklamakla yükümlü değildir” hükmü gereği hekim hastası veya yakınları
hakkındaki bilgiler konusunda gerekli yerlere ve kimselere bilgi vermesi
gerekmektedir.
Hekim kendisine cinsel sapkınlık şikayeti ile başvuran ve daha evvel bu
şikayete bağlı olarak çocukları istismar ettiğini söyleyen hastası hakkında aralarındaki
sözleşmeden kaynaklanan sır saklama yükümlülüğü tamamen ortadan
kalkar ve hekim ilgili kişiyi gerekli mercilere bildirmekle yükümlüdür 116 .
Aynı şekilde hekim kendisine başvuran HIV virüsü taşıyıcısı olan eşin bu durumunu
diğer eşe söylemesi gereği üzerinde durulmuştur. Burada önemli olan
diğer eşin sağlık durumu ve olacak çocukların yararı göz önünde bulundurulmuştur.
Alman Mahkemesi sadece evli eşlerde bildirme yükümlülüğünü
115
Doğan, s.120.
116
Michalowski, Sabine, “ Schutz der vertraulichkeit strasfrechtlich relevanter Patienteninformationen,
s.519, 530; Ulsenheimer, pn. 12.
Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XIV, Y. 2010, Sa. 1 157