Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Bağlılık Kuralı
mümkün değildir. Maddi unsurlar kast kapsamına girmekte, bir başka ifadeyle
kastın suçun kanuni tanımındaki unsurları kapsaması gerekmektedir. Aksi
takdirde hata hükümleri gereğince sorumluluk tayin edilmektedir. Dolayısıyla
şeriklerin sorumluluğu işlenen suça göre olduğundan ve suça iştirak için de
şeriklerin kasten hareket etmesi gerektiğinden, kanuni tanımda belirtilen nitelikli
unsuru veya unsurları bilmeyen kişiye bu nitelikli unsurlar uygulanamaz.
Örneğin azmettirmede azmettiren kişinin kasten hareket etmesi gerekmektedir.
Azmettirme kastının hem azmettirmeye ilişkin hem de azmettirilen
fiile ilişkin iki yönü bulunmaktadır. Azmettiren kişinin azmettirilen fiile ilişkin
kastının suçun unsurlarını (nitelikli hal de dahil) kapsaması gerekir. Kast
kapsamında olmayan ve fail tarafından gerçekleştirilen nitelikli unsurlar veya
başka suçlar azmettirenin sorumluluğu kapsamına girmez. Keza yardım etme
için de yardım edenin kasten hareket etmesi gerekir. Failin yardım edenin kastının
dışına çıktığı hallerde yardım eden bundan sorumlu değildir 151 . Dolaysıyla
nitelikli unsurların şeriklere uygulanması azmettirmenin ve yardım etmenin
niteliğiyle, bir başka ifadeyle iştirak kastları kapsamında olduğundan
kanun koyucu ayrıca bir belirleme yapmamıştır. Bütün bunların sonucu olarak
kast kapsamında olmak şartıyla, yani bilmek şartıyla tüm nitelikli unsurlar
şeriklere uygulanacaktır. Örneğin babasını öldürmek isteyen kişiye bunu
bilerek silah temin eden kişi nitelikli öldürmeye yardım eden olarak sorumlu
olacaktır(m.82). D’nin A yı öldürmesi için azmettirdiği B, A’yı canavarca
hisle öldürürse ve D’nin de bu nitelikli unsur açısından kastı yoksa sorumluluğu
81. maddeye azmettirmeden olacaktır. Örneklerden de anlaşılacağı gibi,
Ceza kanunumuz bağlılık kuralını olduğu gibi uygulamakta, bazı yazarların 152
belirttiği gibi katı bağlılık kuralını benimsemektedir.
Ancak örnekler incelendiğinde veya değiştiğinde sorun yukarıda yapılan
tespitle kolayca çözülse de, ulaşılan sonuç tatmin edici veya ceza hukuku ilkeleriyle
uyuşur gözükmemektedir. Örneğin A, B’nin kardeşi C’yi B’nin öldürmesine
yardım ediyor. B fail olarak 82.maddeden sorumludur. Bunu bilen
A’da 82. maddeden yardım etme nedeniyle sorumludur. Tersi durumda ise A
kendi kardeşi C’yi öldüren B’ye yardım ediyor. Bu durumda B 81.maddeden
sorumlu. A’da 81.maddeden yardım eden sıfatıyla sorumludur. Dolayısıyla A
başkasının kardeşinin öldürülmesine yardım ettiğinde daha fazla ceza almak-
151
Azmettirme kastıyla ilgili olarak ayrıntılı bilgi için bkz.: Gropp, s. 388 vd.; Lackner-Kühl, §
26, kn. 4.; Joecks, Wolfgang, Studienkommentar StGB, 5. Auflage, München 2004, s.141, 142.
152
Koca-Üzülmez, s.420.
Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XIV, Y. 2010, Sa. 1 209