Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Yrd. Doç. Dr. Hayrunnisa ÖZDEMİR
Hastalar, hekimlerin kendilerini tedavi etmeleri edimine karşın onlara güvenlerinden
dolayı çoğu zaman kendisi dışında başkalarının bilmediği kişisel
bilgilerini hekimlere herhangi bir tereddüde kapılmaksızın söyleyebilmektedirler.
Tıp mesleği ve sanatı ile uğraşan kişiler, hastanın sağlık durumuna ilişkin
işlemlerin yapılması sırasında veya sonrasında hastaya ilişkin bilgilere sahip
olurlar. Serbest veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında ifa yardımcısı olarak
görev yapan hekimlerle, söz konusu kurum ve kuruluşların işleticileri hastanın
teşhis ve tedavisi süresince hastaya ait öğrendikleri sırları gizli tutup üçüncü
şahıslara açıklamamakla yükümlüdürler. Sır kavramı, açıklanmamsında,
gizli tutulmasında hastanın menfaati bulunan her şeyi kapsar 54 . Bunlara hastanın
özel hayatına, vücut özelliğine, hastalığına, maddi durumuna, mesleğine
ilişkin bilgiler olabilir 55 .
B) SIR KAVRAMI VE MESLEK SIRRI
Tarafların sır saklama yükümlülüğünü anlatmaya geçmeden önce, sır ve
meslek sırrı kavramlarının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Sır; genel
olarak, herkes tarafından bilinmeyen ve açıklanması sahibinin şeref ve haysiyeti
ile diğer menfaatlerine zarar verme tehlikesi gösteren hususlar olarak tanımlanabilir
56 . Diğer bir ifadeyle, sahibinin açıklanmamasında yarar gördüğü
ve başkaları tarafından daha önce bilinmeyen hususlara sır denir. Herkesçe bilinen
şeyler, sırrın konusu olamaz. Bununla beraber belirli kişiler tarafından
bilinen şeyler sırrın konusu olabilir 57 . Şahsiyet haklarından “sır alanı”, şahsın,
öteki şahısların görmesini, duymasını, bilmesini istemediği, gizli tuttuğu
yaşam alanına başkalarının sızmasını ve gizlerini öğrenmemesini, başkalarına
aktarmamaları için korunmasını gerekmektedir 58 . Yargıtay’a göre sır kişi-
54
Ayan, Mehmet, “Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk”, Ankara 1991, s. 98.
55
“…kadının çocuk düşürmesi, evli olmayan kadının hamile kalması, intihar, eşcinsellik, evli
eşlerden birinin evlilik dışı cinsel ilişkide bulunması, toplumda ayıplanacak veya tiksinti yaratacak
verem, AİDS, frengi gibi hastalıkları ruh hekimine anlatan onur ve saygınlıkla ilgili
olay ve bilgiler hakkında yapılan açıklamalar sır sayılabilir”, Aşçıoğlu, Çetin, “Doktorların
Hukuki ve Cezai Sorumluluğu, Ankara 1982, s. 48-49.
56
Ulsenheimer, Klaus, in: Handbuch des Arztrechts, 2010, Pn.1-2; Donay, 4; Karasu,
Sinem, “Hekimin sır saklama Yükümlülüğü”, İstanbul 1999, 44; Doğan, Cahid, “ Hekimin
Sır Saklama Yükümlülüğü”, in: Sağlık Hukuku Kurultayı, Ankara 2007, 105; Büyükay, s.
386.
57
Donay, Süheyl, Meslek Sırrının Açıklanması Suçu, İstanbul 1978, s. 4.
58
Güner, Semih, Sır Saklama Yükümlülüğü, Ankara Barosu Yayını, S. 3, Ankara 2000, s. 312.
138
Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XIV, Y. 2010, Sa. 1