Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Yrd. Doç. Dr. Berrin AKBULUT
yet etmek yükümlülüğü altındadır 70 . Bu çerçevede görünüşte ihmali suçlarda
garantör de özel yükümlülük altındadır ve neticeyi önlemek sorumluluğuyla
yüklenmiştir. Keza aile hukukundan kaynaklanan nafaka, bakım, koruma yükümlülüğünü
yerine getirmeyen kişi de buna ilişkin kanuni tanımda belirtilen
özgü suçun failidir 71 .
Özgü suçlarda, özel yükümlülük altında olan kişi suçun faili olabilir. Kanunun
aradığı niteliğe sahip olmayan kişiler katkısı ne olursa olsun ancak bu
suçlarda şerik olabilmektedirler. Ancak doktrinde özel yükümlülük altında bulunan
kişiyle birlikte bu niteliği taşımayan kişilerin birlikte suç işlemeleri halinde
her ikisinin de fail olarak sorumlu tutulmasının mümkün olduğu belirtilmektedir
72 . 5237 sayılı Ceza Kanunumuzun yürürlüğe girmesinden sonra
da, bazı yazarlar özgü suça ait tipik davranışın mutlaka gerekli nitelikleri taşıyan
kimse tarafından gerçekleştirilmesi konusunda mantıki bir zorunluluğun
bulunmadığını belirtmektedirler. Bu zorunluluğun yalnızca bizzat işlenebilen
suçlar açısından geçerli olduğunu ifade etmektedirler 73 .
Ceza Kanunumuz 40.maddesinde, “Özgü suçlarda, ancak özel faillik niteliğini
taşıyan kişi fail olabilir. Bu suçların işlenişine iştirak eden diğer kişiler
ise, azmettiren veya yardım eden olarak sorumlu tutulur” hükmünü düzenleyerek,
özel faillik niteliğine sahip olmayan kişilerin bu suçlarda fail olamayacağını
açıkça ifade etmiştir.
Özgü suçlar gerçek özgü suçlar ve görünüşte özgü suçlar olmak üzere ikiye
ayrılmaktadır.
Gerçek özgü suçlar, ancak özel faillik niteliğini taşıyan kişiler tarafından
işlenebilirler. Örneğin görevi kötüye kullanma suçu (m. 257) ancak kamu görevlisi
tarafından işlenebilir 74 .
Görünüşte özgü suçlar ise, suçun temel şeklinin herkes tarafından işlenebildiği,
buna karşılık nitelikli halinin ancak kanuni tanımda belirtilen özel faillik
niteliği taşıyan kişinin gerçekleştirilebildiği suçları ifade etmektedir. Ör-
70
Özgenç, Suça İştirakin, s.170, 171.
71
Wessels, Johannes-Beulke, Werner, Strafrecht, Allgemeiner Teil, Die Straftat und ihr Aufbau,
32., neu bearbeitete Auflage, Heidelberg 2002, § 13 II, s. 169.
72
Bu görüşü savunanlar için bkz.: Özgenç, Suça İştirakin, s. 166, 167.
73
Toroslu, s. 301.
74
Özgenç, Türk Ceza Hukuku, s. 189.
184
Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XIV, Y. 2010, Sa. 1