Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Yrd. Doç. Dr. Hayrunnisa ÖZDEMİR
Hastanın hastalığı ile ilgili bilgilerin açıklanması konusunda vereceği rıza,
kişilik haklarının ihlaline sebebiyet verecekse, bu durumlarda açıklama yapan
sağlık mensupları da sorumlu olacaklardır. Bu durum Hasta Hakları Yönetmeliğinin
ilgili maddesinde “Kişinin rızasına dayansa bile, kişilik haklarından
bütünüyle vazgeçilmesi, bu hakların başkalarına devri veya aşırı şekilde
sınırlanması neticesini doğuran hallerde bilginin açıklanması, bunları açıklayanın
sorumluluğunu ortadan kaldırmaz” (m. 23/II) biçiminde düzenlenmiştir.
Sır saklama yükümlülüğüne tabi bir diğer durum ise, “kanundan veya diğer
hallerden kaynaklanan bir zorunluluk bulunmadıkça, hastaya zarar verecek
bilgilerin açıklanmasının yasaklanmasıdır. Bu yasağın yanı sıra, söz konusu
bilgileri hastaya açıklayan sağlık personelinin de hukuki ve cezai sorumluluğu
söz konusudur” (m.23/III). Bu hüküm MK. m. 23/II ile paralellik arz
etmektedir. Bu düzenlemelerde, Amsterdam Bildirgesi m.4/II ve Lizbon Bildirgesi
II m. 8Ib ile benzerlik göstermektedirler 85 .
Hekimler mesleklerinin gereği olarak diğer hekimlerle bilgi alış verişinde
bulunduğu tıp kongrelerinde ve diğer akademik araştırmalarında hastanın
kimlik bilgileri kendisinin rızası olmadan açıklayamaz (m. 23/IV). Bu kuralın
aksine davranmak hastanın TMK. m. 24- 25 ve BK. m. 49 anlamında özel hayatın
korunmasının bir ihlalini teşkil eder. Hasta hakları yönetmeliği m. 21’e
göre; “hastanın mahremiyetine saygı gösterilmesi esastır. Hasta mahremiyetinin
korunmasını açıkça talep edebilir. Her türlü tıbbi müdahale, hastanın
mahremiyetine saygı gösterilmek suretiyle icra edilir.
Mahremiyete saygı ve bunu isteme hakkı;
a) Hastanın sağlık durumu ile ilgili tıbbi değerlendirmelerin gizlilik içinde
yürütülmesini,
b) Muayeneni, teşhisin, tedavinin ve hasta ile doğrudan teması gerektiren
diğer işlemlerin makul bir gizlilik ortamında gerçekleştirilmesini,
c) Tıbben sakınca olmayan hallerde yanında bir yakınının bulunmasına
izin verilmesini,
d) Tedavisi ile doğrudan ilgili olmayan kimselerin, tıbbi müdahale sırasında
bulunmamasını,
85
Sert, G., “ Hasta Hakları”, Babil Yayınları, İstanbul 2000, s. 148-149.
148
Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XIV, Y. 2010, Sa. 1