stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

orzeczeniami kolegiów do spraw wykroczeƒ. Ponadto z pracy zwolnionychzosta∏o 1445 osób 136 .Jednà z najg∏oÊniejszych spraw politycznych w województwie katowickimby∏ proces cz∏onków Komitetu Strajkowego KWK „Wujek”. Ju˝ 13 stycznia1982 r. wojskowy prokurator garnizonowy w Gliwicach skierowa∏ do SàduÂlàskiego Okr´gu Wojskowego we Wroc∏awiu w trybie doraênym aktoskar˝enia o kierowanie strajkiem przeciwko dziewi´ciu osobom: MarianowiG∏uchowi, Janowi HaÊnikowi, Zdzis∏awowi Kubatowi, Halinie Musze,Stanis∏awowi P∏atkowi, Stanis∏awowi Saternusowi, Adamowi Skwirze,Jerzemu Wartakowi i Janowi Wielgusowi. ˚àdano dla nich kar do 15 latpozbawienia wolnoÊci. 9 lutego 1982 r. po trwajàcym pi´ç dni procesie SàdÂOW we Wroc∏awiu na sesji wyjazdowej w Katowicach uzna∏, ˝e „dowodyzebrane w post´powaniu przygotowawczym budzi∏y od poczàtku powa˝newàtpliwoÊci co do zasadnoÊci opisów czynów przyj´tych w akcie oskar˝enia.Po przes∏uchaniu Êwiadków na rozprawie i te dowody zosta∏y obalone, przyczym charakterystyczne jest, i˝ Êwiadkowie nie zmienili w sposób zasadniczyswoich zeznaƒ, natomiast w poszczególnych pytaniach sàdu i stron senstych zeznaƒ zmieni∏ si´ w sposób istotny” 137 . W zwiàzku z tym za winnychuznano tylko czterech oskar˝onych: Stanis∏awa P∏atka (skazany na 4 latapozbawienia wolnoÊci), Jerzego Wartaka (3 lata i 6 miesi´cy), MarianaG∏ucha i Adama Skwir´ (3 lata). Post´powanie karne przeciwko JanowiWielgusowi umorzono, a pozosta∏e cztery osoby uniewinniono 138 .Równie g∏oÊne co proces górników „Wujka” by∏y sprawy górnikówz „Piasta” i „Manifestu Lipcowego”. W obu przypadkach w∏adze wywiera-∏y silnà presj´ na s´dziów, aby wydali wyrok skazujàcy. Zdaniem znanegoobroƒcy w procesach politycznych na Âlàsku w latach osiemdziesiàtych,mecenasa Jerzego Kurcyusza, w przypadku „Piasta” brano pod uwag´przede wszystkim charakter i czas trwania strajku oraz form´ jego zakoƒ-136AIPN, MSW II, 17/IX/231, t. 18, k. 216, Analiza dotyczàca stanu bezpieczeƒstwa i porzàdkupublicznego w woj. katowickim za okres 13 XII 1981–31 XII 1982 r., 10 I 1983.137J. Dziadul, op. cit., s. 216.138Pierwsze Êledztwo w sprawie wydarzeƒ w „Wujku” przeprowadzi∏a Prokuratura Garnizonowaw Gliwicach. Dotyczy∏o ono u˝ycia broni przez cz∏onków plutonu specjalnego ZOMO.Spraw´ umorzono jeszcze w styczniu 1982 r. Prokurator uzna∏, ˝e broƒ zosta∏a u˝yta w obroniekoniecznej (ibidem, s. 211–217). Na temat pierwszego procesu cz∏onków plutonu specjalnegoZOMO pacyfikujàcych protest w „Wujku” i „ManifeÊcie Lipcowym” zob. M. Szcze-Êniak, op. cit., passim. Zob. te˝ W. Bertman, H. Gaudyn, op. cit., s. 20–51.126