stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

Stojàcy w oknach i na balkonach mieszkaƒcy osiedla obrzucali zomowcówdoniczkami, butelkami, oblewali ich nawet wrzàtkiem 210 . Spokojniejszyprzebieg mia∏y natomiast uroczystoÊci trzeciomajowe. Po procesji,którà wokó∏ koÊcio∏a pw. Êw. Brygidy poprowadzi∏ Lech Wa∏´sa, t∏umdemonstrantów próbowa∏ dotrzeç pod pomnik Trzech Krzy˝y, jednak ko∏o„Zieleniaka” oddzia∏y ZOMO rozproszy∏y pochód 211 . Wi´ksze rozmiaryni˝ w Gdaƒsku przybra∏a pierwszomajowa demonstracja zorganizowanaprzez „SolidarnoÊç” w Gdyni. Po porannej mszy Êw. w koÊciele pw. Naj-Êwi´tszego Serca Pana Jezusa uformowa∏ si´ dwudziestotysi´czny pochód,który zmierza∏ w kierunku pomnika Ofiar Grudnia 1970 w pobli˝u przystankukolejowego Gdynia-Stocznia. Na wysokoÊci dworca PKP ZOMObrutalnie zaatakowa∏o demonstrantów, u˝ywajàc pa∏ek, gazów ∏zawiàcychi polewaczek. Z chwilà gdy silny strumieƒ wody przewróci∏ wózek z dzieckiem,na ulicach Gdyni wybuch∏y zaci´te walki z milicjà. Âciàgni´te z ¸om˝y,Olsztyna i Ciechanowa posi∏ki ZOMO upora∏y si´ z manifestacjà dopierooko∏o godz. 16 212 .W Bydgoszczy tak˝e dosz∏o 1 maja 1983 r. do starç z milicjà. Po mszyÊw. w koÊciele pw. Êw. Wincentego ∫ Paulo pod krzy˝em misyjnym przedwejÊciem do Êwiàtyni zebra∏o si´ oko∏o 5 tys. osób. Nast´pnie t∏um ruszy∏ul. ks. Markwarta w kierunku skrzy˝owania ulic 3 Maja, Krasiƒskiego i Staszica,gdzie uzbrojone oddzia∏y ZOMO zagrodzi∏y drog´ manifestantom.Organizatorzy demonstracji nie dali si´ sprowokowaç i zaapelowali o rozwiàzaniepochodu. Zatrzymano 26 osób 213 .Podstawowym miejscem wyra˝ania oporu w stanie wojennym by∏ drugiobieg. Ulotki, plakaty, znaczki, regularnie wydawane tytu∏y prasowe czyksià˝ki mia∏y Êwiadczyç o istnieniu i dzia∏aniu „SolidarnoÊci” i innych gruppolitycznych podziemia. Pierwsze ulotki pojawi∏y si´ w TrójmieÊcie jeszczew trakcie strajków w grudniu 1981 r. Ju˝ po pacyfikacji Stoczni Gdaƒskiejukaza∏ si´ te˝ pierwszy, jednostronicowy numer „Biuletynu Informacyjne-210A. Dudek, T. Marsza∏kowski, op. cit., s. 343; L. Wa∏´sa, op. cit., s. 303.211W. Turek, Kalendarium..., s. 293.212Ibidem, s. 294; A. Dudek, T. Marsza∏kowski, op. cit., s. 344.213Niech si´ Êwi´ci 1 maja, „Informator Bydgoski”, 11 V 1983. Wed∏ug SB w manifestacjiwzi´∏o udzia∏ zaledwie 1500 osób (AIPN Gdaƒsk, IPN By 077/337, t. 15, k. 1–3, Meldunekkierownika sztabu Komendy Wojewódzkiej MO w Bydgoszczy mjr. Adama Chachorowskiego,zast´pcy komendanta wojewódzkiego MO do spraw SB, dotyczàcy sytuacji polityczno--operacyjnej na terenie woj. bydgoskiego w dniu 1 maja 1983, 1 V 1983).532