stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

tów, przed blokiem, w którym mieszka∏ Wa∏´sa, dosz∏o do spontanicznejmanifestacji 207 . Miesiàc póêniej, 16 grudnia, w rocznic´ wydarzeƒ 1970 r.tysiàc osób, które wysz∏y z koÊcio∏a pw. Êw. Brygidy, próbowa∏o przedostaçsi´ pod pomnik stoczniowców. Na przeszkodzie stan´∏o jednakZOMO, które na wysokoÊci hotelu „Hevelius” zaatakowa∏o i rozproszy-∏o pochód 208 .Mimo s∏abnàcego oporu trójmiejskie manifestacje w 1983 r. gromadzi-∏y wcià˝ tysiàce ludzi. Przewidujàc wystàpienia uliczne, w∏adze komunalnezacz´∏y w tym czasie usuwaç z centralnych miejsc Gdaƒska wszystkie koszena Êmieci oraz ∏awki, s∏u˝àce manifestantom do budowania ulicznych barykad.Podczas obchodzonych miesi´cznic wprowadzenia stanu wojennegopod pomnikiem stoczniowców gromadzi∏o si´ kilkaset osób. Manifestacjete nie trwa∏y jednak zbyt d∏ugo z uwagi na szybkie interwencje ZOMO. Podemonstracjach z 13 i 14 lutego 1983 r. (zatrzymano 62 osoby, a dziewi´çukarano grzywnami) Komenda Wojewódzka MO wyda∏a pododdzia∏omZOMO rozkaz, w którym zamiast rozpraszania demonstrantów nakazywa-∏a otaczaç ich i zatrzymywaç. Nowa metoda sprawdzi∏a si´ ju˝ 13 i 14 marca1983 r., kiedy jak co miesiàc dosz∏o do manifestacji pod stocznià. Zatrzymanowówczas 329 osób, z czego tylko 71 zwolniono, a pozosta∏e ukaranogrzywnami i aresztem 209 .Bardziej masowy charakter przybra∏y manifestacje majowe. 1 maja1983 r. w kontrpochodzie w Gdaƒsku wzi´∏o udzia∏ kilkanaÊcie tysi´cyosób. Po mszy Êw. w koÊciele pw. Êw. Brygidy wyruszy∏y one w kierunkuWrzeszcza, gdzie jak co roku obok Opery Ba∏tyckiej ustawiano pierwszomajowàtrybun´ honorowà, jednak ZOMO skutecznie rozproszy∏o manifestantówna wysokoÊci „Zieleniaka”. Kiedy wydawa∏o si´, ˝e protest „SolidarnoÊci”zosta∏ zd∏awiony, wystàpienia przenios∏y si´ do centrumWrzeszcza, gdzie ponad 10 tys. ludzi zebra∏o si´ na ul. Grunwaldzkiej, podby∏à siedzibà Komisji Krajowej „SolidarnoÊci”. Po zaci´tych walkach z milicjàcz´Êç demonstrantów ruszy∏a pod blok Lecha Wa∏´sy. Tam tak˝e interweniowa∏oZOMO, które goni∏o uczestników manifestacji po ca∏ym osiedlu.207Stan wojenny w dokumentach w∏adz PRL 1980–1983, wybór i oprac. B. Kopka, G. Majchrzak,Warszawa 2001, s. 341–342.208W. Turek, Kalendarium..., s. 293.209AP Gdaƒsk, KW PZPR, 1898, k. 33–34, Ocena aktualnego stanu zagro˝enia porzàdku i bezpieczeƒstwapublicznego w województwie gdaƒskim, 1983.531