stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

wojennego. W Ma∏opolsce pierwsze procesy rozpocz´∏y si´ jeszcze pod koniec1981 r. 28 grudnia przed sàdem w Tarnowie stan´li organizatorzy strajkuw ZPH w Bochni. Wyrokiem z 4 stycznia 1982 r. kierujàcy protestemJerzy Orze∏ zosta∏ skazany na 3,5 roku pozbawienia wolnoÊci, a pozostalicz∏onkowie komitetu strajkowego – Jan Klassa, Eugeniusz Olesiƒski i JerzyUczkiewicz – na kary po 3 lata pozbawienia wolnoÊci. Jana Klass´, I sekretarzaKomitetu Zak∏adowego PZPR, na dwie godziny przed aresztowaniemwydalono z partii 256 . W Krakowie pierwszymi aresztowanymi bylicz∏onkowie komitetów strajkowych w spacyfikowanych zajezdniach MPK.Po likwidacji strajków zatrzymano tam ∏àcznie trzydzieÊci osób, spoÊródktórych osiem zosta∏o aresztowanych. Pierwszy proces pracowników MPKodby∏ si´ 12–13 stycznia 1982 r. Stanis∏awa Dylàga skazano na 4 lata pozbawieniawolnoÊci, a wspó∏oskar˝onym Henrykowi Lewandowskiemui Ryszardowi Domagale sàd wymierzy∏ kary 3,5 roku i 2 lata pozbawieniawolnoÊci 257 . Kolejne procesy pracowników MPK odby∏y si´ 27–28 styczniai 12 marca. Zakoƒczy∏y si´ wyrokami 3,5 roku i 3 lat bezwzgl´dnego pozbawieniawolnoÊci 258 .Na poczàtku 1982 r. w Krakowie odby∏o si´ kilka wa˝niejszych procesów:18 stycznia – organizatorów protestów w „Montinie”, 23 stycznia– „Unitrze-Telpodzie”, 27 stycznia – Krakowskich Zak∏adach Armatury,15 lutego – „CeBeA”. Wyroki w tych procesach by∏y stosunkowo ∏agodne:od 1 roku do 2 lat pozbawienia wolnoÊci w zawieszeniu na 3 lata 259 . 25 lutegozapad∏ wyrok w najg∏oÊniejszym krakowskim procesie – przywódcówgrudniowego strajku w HiL Mieczys∏awa Gila i Edwarda Nowaka. Po trzydniowejrozprawie oskar˝eni skazani zostali na kary 4 lat i 3,5 roku pozbawieniawolnoÊci 260 .256Relacja Jerzego Or∏a [w:] Stan wojenny w Ma∏opolsce..., s. 22–23.257Grudzieƒ 81: MPK, „Kronika Ma∏opolska”, nr 6, 30 III 1982.258Ibidem; Kolejne wyroki za organizowanie i kierowanie strajkiem w okresie stanu wojennego,„Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Echo Krakowa”, 1 II 1982.259Kronika sàdowa, „Veto”, nr 3, luty 1982; Procesy, „Kronika Ma∏opolska”, nr 2, 1 III 1982;Represje – Telpod, „Kronika Ma∏opolska”, nr 5, b.d.; Nasze zwyci´stwo, „AktualnoÊci”, nr 5,22 II 1982.260Wyrok zapad∏ w trybie doraênym. Mieczys∏aw Gil 4 lata, Edward Nowak 3 lata i 6 miesi´cy pozbawieniawolnoÊci, „Dziennik Polski”, nr 16, 26–28 II 1982; Zapad∏ wyrok w procesie M. Gilai E. Nowaka, „Gazeta Krakowska”, nr 16, 26–28 II 1982; Mietek Gil, „AktualnoÊci”, nr 6, 27 II1982; „Biuletyn Ma∏opolski”, nr 5, marzec 1982. Szerzej o strajku i procesie zob. AIPN Kraków,07/5257, t. 1–2, Akta kontrolno-Êledcze z procesu organizatorów strajku w HiL w grudniu 1981.268