stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

tych dzia∏aƒ, nale˝y stwierdziç, ˝e w ich efekcie wyeliminowano zdecydowanàwi´kszoÊç najaktywniejszych dzia∏aczy NSZZ »S« o ekstremalnychpostawach, tak spoÊród sk∏adu Zarzàdu Regionalnego, jak równie˝ poszczególnychkomisji zak∏adowych w obiektach kluczowych i innych wi´kszychzak∏adach przemys∏owych oraz instytucjach” 66 .W województwie toruƒskim komisarzem wojskowym zosta∏ gen. Zdzis∏awOstrowski, a na czele Wojewódzkiego Komitetu Obrony stanà∏ wojewodaStanis∏aw Paczkowski. Jednak w ocenie dzia∏aczy „SolidarnoÊci” faktycznàw∏adz´ w regionie sprawowa∏y dwie osoby: komendant wojewódzkiMO p∏k Zenon Marcinkowski i komendant ZOMO kpt. Witold Szulc 67 .Jednà z pierwszych decyzji w∏adz by∏o zawieszenie dzia∏alnoÊci Klubu InteligencjiKatolickiej w Toruniu i Grudziàdzu oraz Towarzystwa NaukowegoToruƒskiego 68 .Z 12 na 13 grudnia przywódcy regionalnej „SolidarnoÊci” – Antoni Stawikowski(przewodniczàcy Zarzàdu Regionu) i Wies∏aw Cichoƒ – zostalizatrzymani w Toruniu. Z uwagi na silne wp∏ywy „SolidarnoÊci”, a nawet„chwiejnoÊç wielu dzia∏aczy partyjnych”, w∏adze wojewódzkie obawia∏y si´wybuchu strajku w wielu zak∏adach i instytucjach Torunia, Grudziàdzai Che∏mna 69 . Jednak 13 grudnia opór w toruƒskich zak∏adach pracy sprowadza∏si´ wy∏àcznie do strajku (który trwa∏ zresztà od kilku tygodni)kilkudziesi´ciu rolników okupujàcych budynek dyrekcji ZjednoczeniaCukrowniczego przy ul. Kraszewskiego oraz w Toruƒskich Zak∏adachUrzàdzeƒ Okr´towych „Towimor”. Opanowanie sytuacji w ZjednoczeniuCukrowniczym przebieg∏o sprawnie. W nocy z 12 na 13 grudnia oddzia∏yZOMO spacyfikowa∏y strajk ch∏opski przy ul. Kraszewskiego. Milicja wybi-∏a szyby w budynku i bez problemów wkroczy∏a na teren zak∏adu. Rolnicynie stawiali czynnego oporu, co by∏o pewnym zaskoczeniem, zw∏aszcza ˝eSB wczeÊniej podrzuci∏a kosy, które mia∏y dowodziç konfrontacyjnych zamiarówNSZZ RI „SolidarnoÊç” 70 . Strajkujàcych ch∏opów przewieziono do66Ibidem, t. 10, k. 177, Ocena sytuacji operacyjno-politycznej w województwie elblàskim za okresod 1 do 31 grudnia 1981 roku.67„Niezale˝ny Serwis Informacyjny” (pismo toruƒskiej NSZZ „SolidarnoÊç”), 20 I 1982.68AP Toruƒ, KW PZPR, 431, k. 6, Wykaz stowarzyszeƒ zawieszonych przez wojewodów na podstawieart. 15 dekretu o stanie wojennym (stan na dzieƒ 16 grudnia 1981 roku, godzina 8.00).69Ibidem, 806, k. 70–72, Informacja o sytuacji panujàcej wÊród aktywu zawieszonych w dzia∏alnoÊciNSZZ „SolidarnoÊç” w woj. toruƒskim, b.d.70S. Kalembka, „Nasza” noc grudniowa 1981. Zapis kronikarski, k. 8 (mps w zbiorach autora).492