stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

„SolidarnoÊci” szczeciƒskiej – Micha∏ Paziewski, kiedy o godz. 2 w nocy dobija∏osi´ do jego mieszkania dwóch milicjantów i oficer WP, ich „chamskie”zachowanie na tyle go rozdra˝ni∏o, ˝e spisa∏ wszystkie dane dowódcyi zagrozi∏, ˝e napisze o tym artyku∏. Nie by∏ w stanie wyobraziç sobie skali,grozy i istoty ca∏ego przedsi´wzi´cia nadzorowanego przez WRON 165 .Podobnie zareagowa∏ w pierwszych godzinach dzia∏acz „SolidarnoÊci”z regionu s∏upskiego Wac∏aw Pomorski. W spisanych wspomnieniach przyzna∏,˝e nie spodziewa∏ si´ takiego zdecydowania i desperacji w∏adz, ale nieodbiera∏o mu to wówczas animuszu: „KtoÊ za to beknie – nie ma cudów!”– stwierdzi∏ na goràco 166 . Niekiedy dzia∏ania ekipy gen. Wojciecha Jaruzelskiegowywo∏ywa∏y, paradoksalnie, uczucie radoÊci, i to wcale nie u zwolennikówre˝imu. Jeszcze w nocy z 12 na 13 grudnia przetrzymywany w komisariacieKomendy Wojewódzkiej MO Edmund Ba∏uka patrzy∏ na ca∏àsytuacj´ pozytywnie: „K..., wspaniale! Nareszcie si´ to wszystko rozpier...Rozwalà si´ jak na skórce od banana. Tylko patrzeç, jak w poniedzia∏ek stoica∏y kraj. Czerwonych nie ma w Polsce” 167 . Nie by∏ to g∏os odosobniony.Równie zdecydowane poglàdy co do szybkiej kl´ski wojskowego re˝imuwyra˝a∏ chocia˝by Andrzej Sza∏ek – wiceprzewodniczàcy Mi´dzyzak∏adowejKomisji Za∏o˝ycielskiej NSZZ „SolidarnoÊç” w Bia∏ogardzie. By∏pewien, ˝e dojdzie do strajku generalnego i w tydzieƒ „b´dzie po komunie”168 . Podobnie Andrzej Milczanowski przekonywa∏ dyrekcj´ „Warskiego”,˝e strajk b´dzie trwa∏ a˝ do uchylenia dekretu o stanie wojennym 169 .Bojowe i harde g∏osy odzywa∏y si´ równie˝ po drugiej stronie politycznejbarykady. Weterani zachodniopomorskiego ruchu robotniczego, nie kryjàcautentycznej radoÊci i nie szcz´dzàc grupie genera∏ów pochwa∏, jednoczeÊniezapewniali, ˝e jeÊli zajdzie taka koniecznoÊç, pójdà broniç „ludowejw∏adzy, tak jak po wojnie” 170 . Niektórzy wyra˝ali jedynie ˝al wobec rzàdzàcych,˝e tak póêno zdecydowali si´ na zaprowadzenie porzàdku i przekszta∏ceniePZPR w „parti´ walczàcà, a nie za∏amujàcà r´ce” 171 . Zgo∏a165Relacja Micha∏a Paziewskiego.166W. Pomorski, op. cit., s. 83.167Relacja Micha∏a Paziewskiego.168S. Zarzycka, Odszkodowanie za wyrok, „G∏os Koszaliƒski/S∏upski” 2001, nr 293.169Wyrok Sàdu Pomorskiego Okr´gu Wojskowego w Bydgoszczy z dnia 4 III 1982 r. (w zbiorachAndrzeja Milczanowskiego – kopia w posiadaniu autora).170„G∏os Pomorza-Magazyn” 1982, nr 6.171Si∏a partii zale˝y od ka˝dego jej cz∏onka, „G∏os Pomorza” 1982, nr 25.615