stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

i przestraszona, niektórzy do tego stopnia, ˝e natychmiast zerwali wszelkiekontakty z dzia∏aczami „SolidarnoÊci”. Niejednokrotnie robili to nawetzwiàzkowcy aktywni przed stanem wojennym 359 . Zdarza∏y si´ równie˝ przypadkipomocy wojsku i milicji 360 . Kiedy podczas internowania w ¸om˝yJerzego åmielewskiego SB wy∏ama∏a drzwi do mieszkania, ˝aden sàsiadnie chcia∏ pomóc jego siedemnastoletniemu synowi przy ich wstawieniu 361 .Rodzaj „ot´pienia” odnotowano tak˝e pod koniec 1982 r., kiedy to spo∏eczeƒstwo,zm´czone trwajàcym ju˝ ponad rok stanem wojennym, coraz s∏abiejwspomaga∏o opozycj´362 .NiepewnoÊç sytuacji utrzymywa∏a si´ przez ca∏y stan wojenny, co sprawia∏o,˝e nawet niewiarygodne informacje urasta∏y do rangi powszechnieprzyjmowanych faktów. Na przyk∏ad latem 1982 r. w okolicach Sokó∏ki pojawi∏asi´ plotka, ˝e 22 lipca „pod kierownictwem ekstremy »SolidarnoÊci«i na podyktowanych przez nià warunkach dojdzie do drugiego odrodzeniaPolski”. Akcja mia∏a mieç zasi´g ogólnopolski. Efektem tej plotki by∏omasowe wycofywanie przez rodziców zg∏oszeƒ dzieci na kolonie letnie.W Kamiennej Starej rodzice wycofali dwie trzecie zg∏oszeƒ 363 .Do czynnych dzia∏aƒ przeciwko w∏adzy w∏àczy∏a si´ tylko niewielkacz´Êç spo∏eczeƒstwa. Pozostali prezentowali postaw´ biernà. Zw∏aszczaliczàca oko∏o 200 tys. 364 mniejszoÊç Bia∏orusinów i prawos∏awnych Polakówprzyj´∏a wprowadzenie stanu wojennego z wyraênà ulgà. W 1980i 1981 r. w Bia∏ymstoku do „SolidarnoÊci” zapisa∏o si´ poczàtkowo wielu359Przewodniczàcy „SolidarnoÊci” z jednego z najwi´kszych ∏om˝yƒskich zak∏adów 15 XII1981 r. po powrocie z przes∏uchania przez SB oÊwiadczy∏ Marianowi Chojnowskiemu, ˝e niechce mieç ju˝ nic wspólnego z „SolidarnoÊcià” (Relacja Danuty Wroniszewskiej).360Podczas posiedzenia bia∏ostockiego WKO 16 XII 1981 r. przewodniczàcy p∏k Siemioƒczykstwierdzi∏: „Obserwuje si´ pozytywne zjawisko, ˝e ludnoÊç Bia∏egostoku w wielu wypadkachprzekazuje wojsku dane o wrogach, ich zamiarach i dzia∏aniu. Trzeba to pozytywnezjawisko umiej´tnie wykorzystaç, a po sprawdzeniu prawdziwoÊci tych danychodpowiednio natychmiast reagowaç. Nie mo˝na równie˝ zdradzaç tych ludzi, którzy majàdo nas ogromne zaufanie” (AP Bia∏ystok, WKO Bia∏ystok, I/22, k. 20, Protokó∏ posiedzeniaz 16 XII 1981 r.).361Relacja Danuty Wroniszewskiej.362Tu˝ przed Bo˝ym Narodzeniem 1982 r. przewodniczàcy Zarzàdu Regionu Bia∏ystok NSZZ„SolidarnoÊç” Stanis∏aw Marczuk mia∏ tak du˝e k∏opoty ze znalezieniem bezpiecznego lokum,˝e rozwa˝a∏ wyjazd do Warszawy (Relacja Stanis∏awa Marczuka).363AP Bia∏ystok, KW PZPR Bia∏ystok, 55/VII/3, t. 11, k. 198, Informacja o sytuacji w województwie,[1982].364Wed∏ug szacunków Êrodowisk bia∏oruskich.471