stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

Komisarze wojskowi, powo∏ani na wszystkich szczeblach administracjipaƒstwowej i w wielu zak∏adach pracy (w ¸odzi – 61), kontrolowali przestrzeganiedekretu o stanie wojennym. Funkcje komisarzy z regu∏y powierzanodowódcom terenowych grup operacyjnych, które zacz´∏y dzia∏açjeszcze przed stanem wojennym. Komisarze mogli si´ wi´c wykazaç „znajomoÊciàterenu”, jako wojskowi nie mieli jednak doÊwiadczenia w zarzàdzaniu˝yciem publicznym, a zw∏aszcza gospodarkà.Wojewódzkie w∏adze partyjne, majàc ograniczony wp∏yw na zarzàdzaniepodleg∏ym sobie dotychczas terenem, oficjalnie twierdzi∏y, ˝e dzia∏alnoÊçkomisarzy wojskowych przynosi same korzyÊci i sta∏a si´ lekarstwemna wszelkie bolàczki. Na przyk∏ad zdaniem Franciszka Wirskiego, sekretarzaKomitetu Wojewódzkiego PZPR w Skierniewicach, pojawienie si´komisarzy w województwie „skutecznie eliminowa∏o niedostatki w dzia∏aniuadministracji paƒstwowej, gospodarczej, likwidowa∏o przejawy biurokracji,niegospodarnoÊci i ba∏aganu” 40 . Inaczej oceniali ich przedstawicielePZPR ni˝szych szczebli. Egzekutywa Komitetu Miejskiego PZPR w ¸owiczuna pierwszym po wprowadzeniu stanu wojennego posiedzeniu – 19 grudnia1981 r. – stwierdzi∏a, ˝e „administracja i naczelnik” pozbawili komitetmiejski wp∏ywu na wydarzenia w mieÊcie, a „decyzje podejmowane sàprzez komisarza Urz´du Miejskiego”. Uzna∏a za niew∏aÊciwe niezapraszaniesekretarzy Komitetu Miejskiego PZPR na narady z dyrektorami zak∏adówpracy odbywajàce si´ codziennie w urz´dzie miejskim. Dyskusj´podsumowano wnioskiem, ˝e decyzje Komitetu Miejskiego PZPR czy naczelnikaoraz komisarza urz´du miejskiego winny byç odtàd konsultowanez drugà stronà. Ju˝ nast´pnego dnia sekretariat Komitetu WojewódzkiegoPZPR w Skierniewicach odwo∏a∏ I sekretarza ∏owickiego Komitetu MiejskiegoPZPR Zdzis∏awa Bia∏ob∏ockiego i sekretarza S∏awomira Szymczaka,w uzasadnieniu podajàc, ˝e ich praca „nie gwarantuje prawid∏oweja do koƒca grudnia jeszcze czterokrotnie. Od stycznia 1982 r. posiedzenia odbywa∏y si´zazwyczaj raz w tygodniu (∏àcznie 43), a zgodnie z sugestià prezydenta „sprawy nie cierpiàcezw∏oki by∏y rozpatrywane na roboczo” przez zespó∏ w sk∏adzie: p∏k Garbacik, p∏kMoczkowski oraz sam prezydent Niewiadomski. W 1983 r. – do czasu zniesienia stanuwojennego – odby∏o si´ 13 posiedzeƒ WKO (zob. m.in. AIPN ¸ódê, WKO, 0106/7, k. 120,Protokó∏ nr 014/81 z posiedzenia Wojewódzkiego Komitetu Obrony-¸ódê odbytego dnia 30 grudnia1981 r.).40AP Otwock, KW PZPR w Skierniewicach, 1/II/22, k. 21, Protokó∏ posiedzenia plenarnegoKW PZPR, 5 I 1983.703