stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

mi´dzy innymi: „JesteÊmy zastraszani, obl´˝eni przez nieprzyjació∏ od wewnàtrzi z zewnàtrz. W 1980 r. zab∏ys∏a iskierka odnowy i promyk wolnoÊci,ale ten promyk zosta∏ przyçmiony przez obl´˝enie stanu wojennego” 312 .26 sierpnia w Sokó∏ce, podczas uroczystoÊci zwiàzanych z jubileuszemszeÊçsetlecia obrazu Matki Boskiej Cz´stochowskiej, ksiàdz wyg∏aszajàcykazanie do oko∏o 3,5 tys. wiernych opowiedzia∏ si´ za utrzymaniem „SolidarnoÊci”w dawnym kszta∏cie i domaga∏ si´ zwolnienia internowanych 313 .10 paêdziernika odprawiajàcy nabo˝eƒstwo w Go∏dapi ks. Sm´dzik stwierdzi∏:„Polska utraci∏a wolnoÊç [...] niektórzy tego si´ tak wstydzà, ˝e bojà si´zza ciemnych okularów spojrzeç narodowi w oczy” 314 .Bp Kisiel unika∏ otwartego wypowiadania si´ na tematy polityczne. Jednak5 kwietnia 1982 r. podczas rekolekcji wielkopostnych wezwa∏ do zachowaniaspokoju i stwierdzi∏: „Lata 1980–1981 by∏y okresem, kiedy o b∏´dachi wypaczeniach mówiono wprost i nazywano je po imieniu. Uczynionodu˝o dobrego, ale nastàpi∏ równie˝ chaos, nie panowano nad wszystkimizjawiskami spo∏ecznymi. Nale˝y dà˝yç do ugody. [...] W∏adze majà zapewniçspo∏eczeƒstwu swobody obywatelskie i demokratyzacj´ ˝ycia” 315 .17 marca 1982 r. kanclerz kurii ks. Potocki na rekolekcjach dla kobietprowadzi∏ modlitw´ za cierpiàcych dzia∏aczy „SolidarnoÊci”, aby „b´dàcw obozach internowanych, zawsze pozostawali Polakami, aby nowo narodzonacórka Lecha Wa∏´sy nie by∏a sierotà” 316 .Podczas nabo˝eƒstw nieraz zabierali g∏os dzia∏acze zwiàzkowi. Na przyk∏adw Drohiczynie 2 lipca 1982 r. przemówienie wyg∏osi∏ z ambony przewodniczàcyTKK NSZZ „SolidarnoÊç” w Hajnówce. Domaga∏ si´ w nimpowrotu zwiàzków zawodowych i zniesienia stanu wojennego 317 . Przewodniczàcy∏om˝yƒskiego oddzia∏u „SolidarnoÊci” Marian Chojnowski wita∏bp. Edwarda Samsela podczas jego ingresu 318 . Bia∏ostoccy rolnicy z wieƒ-312AP Bia∏ystok, KW PZPR Bia∏ystok, 55/XI/11, t. 1, k. 144, Notatka dot[yczàca] negatywnychwystàpieƒ kleru w 1982 r.313Ibidem, 55/VII/3, t. 11, k. 232, Informacja o sytuacji w województwie, [30 VIII 1982].314AP Suwa∏ki, KW PZPR Suwa∏ki, Sprawozdania z sytuacji spo∏eczno-gospodarczej w województwiesporzàdzane przez UW w Suwa∏kach, Informacja z 11 X 1982.315AP Bia∏ystok, KW PZPR Bia∏ystok, 55/XI/11, t. 1, k. 142, Notatka dot[yczàca] negatywnychwystàpieƒ kleru w 1982 r.316Ibidem, k. 141.317Ibidem, 55/VII/3, t. 11, k. 200, Informacja o sytuacji w województwie z 2 VII 1982 r.318Jego przemówienie mia∏o wiele akcentów politycznych. Odtàd Chojnowski przed wi´kszymiuroczystoÊciami by∏ profilaktycznie zatrzymywany przez SB (Relacja Mariana Chojnowskiego).464