stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

Zainteresowanie KoÊcio∏a ludêmi internowanymi, aresztowanymii zwolnionymi z pracy mia∏o wymiar nie tylko materialny, ale równie˝ duchowy.Ksi´˝a odprawiali msze Êw. w ich intencji, a tak˝e nierzadko bralibezpoÊredni udzia∏ w procesach sàdowych. Na procesie Milczanowskiegodosz∏o do sytuacji bez precedensu – w Sàdzie POW w Bydgoszczy pojawi∏si´ prymas Józef Glemp 162 . W zachodniopomorskich obozach internowaniaregularnie bywali tamtejsi biskupi: Ignacy Je˝, Jan Ga∏ecki, KazimierzMajdaƒski, Stanis∏aw Stefanek. Po mszach Êw. organizowano spotkaniai rozmowy z dzia∏aczami „SolidarnoÊci”. Swoje spostrze˝enia biskupi przekazywalipóêniej zarówno w∏adzom, jak i rodzinom represjonowanych.Tak˝e i tu kap∏ani próbowali odgrywaç rol´ moderatora 163 .ObecnoÊç KoÊcio∏a w ˝yciu spo∏ecznoÊci Pomorza Zachodniego przejawia∏asi´ tak˝e przez manifestacyjne zawieszanie krzy˝y (czasem równie˝obrazów Matki Boskiej) w miejscach pracy. Stawa∏o si´ to przyczynà niezadowoleniaw∏adz i oczywiÊcie w konsekwencji prowadzi∏o do usuwania tychsymboli. Przedstawiciele kurii szczeciƒskiej interweniowali nawet w tej sprawiew Warszawie, gdy˝ odnawianie po latach tak zwanej wojny krzy˝owejby∏o niezgodne z wczeÊniejszymi zapewnieniami w∏adz. Wszystko to spotka-∏o si´ z krytykà lokalnych Êrodowisk PZPR, g∏oÊno wyra˝ajàcych swoje niezadowoleniez powodu rzekomego „sojuszu paƒstwa z KoÊcio∏em” 164 .6. Nastroje spo∏eczneWÊród mieszkaƒców Pomorza reakcje wywo∏ane wiadomoÊcià o wprowadzeniustanu wojennego by∏y oczywiÊcie bardzo ró˝norodne: od strachu,niekiedy rozpaczy, przez zaskoczenie, niedowierzanie, a˝ po z∏oÊç i ch´çodwetu. Rzadko, ale jednak, pierwsze wydarzenia przybiera∏y tak˝e form´groteskowà. Jak wspomina jeden z ówczesnych dziennikarzy i dzia∏aczy162Relacja Andrzeja Milczanowskiego.163Relacja Micha∏a Paziewskiego; AIPN, MSW II, 17/IX/231, t. 48, k. 330, Analiza i ocena sytuacjioperacyjno-politycznej w województwie szczeciƒskim, prognozy i kierunki dzia∏aƒ 1 II–28 II1982, b.d.164AAN, KW PZPR, 783, b.p., Zadania i postawy kleru, [luty 1982]; ibidem, 796, b.p., TeleksKW PZPR w Szczecinie do KC w Warszawie, [marzec 1982]; AP Szczecin, KW PZPR, 1/2,k. 266, Przemówienie Czes∏awa G∏owackiego, sekretarza Komitetu Zak∏adowego PZPRStoczni Szczeciƒskiej im. A. Warskiego, wyg∏oszone prawdopodobnie na wrzeÊniowym plenumKW PZPR w 1982 r.; Stan wojenny w Polsce..., s. 188.614