stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

ludzi nieodpowiedzialnych i napominamy jà w duchu ∏agodnoÊci, sprowadzajàcna w∏aÊciwà drog´. Nade wszystko pragniemy, aby nigdy Êwiàtynie prawos∏awneani jakichkolwiek innych wyznaƒ nie by∏y êród∏em ani poÊrednictwem,ani Êrodkiem dla siania zam´tu [...]” – stwierdzono w rezolucji 339 .Z kolei 18 sierpnia w czasie uroczystoÊci w prawos∏awnym sanktuarium naÂwi´tej Górze Grabarce w obecnoÊci 50 tys. wiernych jeden z hierarchówwyg∏osi∏ kazanie, w którym wzywa∏ do „pracy dwiema, a nie jednà r´kà” 340 .Takie stanowisko prowadzi∏o czasem do sytuacji paradoksalnych. 8 lutego1982 r. w koÊciele katolickim w Siemiatyczach odprawiono msz´ Êw. w intencjiprawos∏awnej dzia∏aczki „SolidarnoÊci” Raisy Soko∏owskiej, aresztowanej27 stycznia. Matka Soko∏owskiej uda∏a si´ wczeÊniej z proÊbà o odprawienienabo˝eƒstwa do proboszcza prawos∏awnego, ten jednak odmówi∏ 341 . By∏yjednak i inne przypadki. Latem 1982 r. Stanis∏aw Marczuk, przewodniczàcyZarzàdu Regionu Bia∏ystok NSZZ „SolidarnoÊç”, ukrywa∏ si´ przez dwa tygodnieu prawos∏awnego dziekana parafii w ˚erczyczach, który zwykle s∏ucha∏nocà G∏osu Ameryki 342 . Duchowieƒstwo innych nierzymskokatolickichwyznaƒ przyj´∏o lojalnà postaw´ wobec decyzji w∏adz 343 .Od 1983 r. równie˝ ksi´˝a katoliccy raczej zaczynali akceptowaç istniejàcàsytuacj´. Znacznie spad∏a liczba ich „szkodliwych wystàpieƒ”. Przed1 maja 1983 r. niektórzy ksi´˝a wywiesili przy koÊcio∏ach flagi narodowe,a nawet wzywali do uczestnictwa w pochodach 344 .6. Nastroje spo∏eczneDla przeci´tnego mieszkaƒca regionu pó∏nocno-wschodniego wprowadzeniestanu wojennego oznacza∏o strach i niepewnoÊç, zwiàzanà z sytua-339„Gazeta Wspó∏czesna”, 3 VI 1982.340Stwierdzi∏: „Nasza solidarnoÊç to Matka Boska i Cerkiew, a obowiàzkiem ka˝dego wiernegojest praca nie jednà r´kà, a dwiema, albowiem niektórzy w Polsce dà˝à i chcà jeÊç dwiemar´kami, a pracowaç jednà” (AP Bia∏ystok, KW PZPR Bia∏ystok, 55/VII/3, t. 11, k. 228, Informacjao sytuacji w województwie, 20 VIII 1982).341Ibidem, 55/XI/11, t. 1, k. 136, Informacja kierownika Wydzia∏u Administracyjnego KW PZPRP. Dobrzyƒskiego z 18 II 1982 r.342Relacja Stanis∏awa Marczuka.343AIPN, MSW II, 17/IX/231, t. 46, k. 265, Analizy sytuacji polityczno-operacyjnej województwasuwalskiego dla Dyrektora Gabinetu Ministra Spraw Wewn´trznych, b.d.344Por. AP Bia∏ystok, KW PZPR Bia∏ystok, 55/VII/3, t. 12, k. 15, Informacja o sytuacji w województwie,[maj 1983]; ibidem, k. 20, Informacja o przebiegu obchodów 1 maja, [maj 1983].468