stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

Najlepiej spo∏eczeƒstwo radzi∏o sobie z trudnoÊciami z zaopatrzeniemw alkohol, uciekajàc si´ do starych tradycji bimbrownictwa. Gdyprzed Bo˝ym Narodzeniem 1981 r. wyczerpano w ¸om˝y ca∏e zapasywódki, po mieÊcie zacz´∏y krà˝yç receptury na „wojenny bimber”, prostydo wykonania w warunkach domowych 375 . Wiosnà 1982 r. raporty milicyjnez Suwa∏k informowa∏y o dziesi´ciokrotnym wzroÊcie nielegalnejprodukcji alkoholu w stosunku do ubieg∏ego roku 376 . Z kolei w marcu1982 r. województwo bia∏ostockie znalaz∏o si´ na czwartym miejscuw kraju pod wzgl´dem liczby spraw wszcz´tych w zwiàzku z bimbrownictwem377 .Niepokoje spo∏eczne wywo∏ywa∏y równie˝ kwestie p∏acowe. Niekiedyrobotnicy po prostu odmawiali odbierania zbyt niskich – ich zdaniem– pensji. Na przyk∏ad w szeÊciu zak∏adach Spó∏dzielni Pracy Krawieckiej„Pokój” w Bia∏ymstoku 36 osób na 70 zatrudnionych nie pobra∏o wyp∏atyw proteÊcie przeciwko obni˝eniu prowizji od wartoÊci us∏ug z 36 do28 proc. 378 Odmowà przyj´cia premii produkcyjnej zagrozi∏o w kwietniu1982 r. oko∏o stu pracowników Zak∏adu P∏yt Wiórowych w Grajewie.Powodem by∏y znaczne rozbie˝noÊci co do jej wysokoÊci (od 500 do6000 z∏) oraz sposobu jej podzia∏u mi´dzy pracowników produkcji i administracji379 . W styczniu 1983 r. w bia∏ostockim „Instalu” robotnicy wyra˝aliniezadowolenie z powodu braku odzie˝y ochronnej, z∏ych warunków pracy,nieprzestrzegania przepisów BHP i niew∏aÊciwego podzia∏u premii 380 .Z kolei w lutym tego˝ roku wÊród pracowników bia∏ostockiego PaƒstwowegoZak∏adu Ubezpieczeƒ krà˝y∏a plotka, ˝e wstrzymana w∏aÊnie trzynastapensja zostanie wyp∏acona w bonach, które b´dzie mo˝na zrealizowaç dopieroza kilka lat 381 .Zawieszenie, a nast´pnie zniesienie stanu wojennego nie spowodowa∏oszczególnej zmiany nastrojów spo∏ecznych. W grudniu 1982 r. ludzie uwa-375Relacja Danuty Wroniszewskiej.376AP Suwa∏ki, WKO Suwa∏ki, I/13, k. 2, Protokó∏ z posiedzenia WKO z 16 III 1982 r.377Od poczàtku 1981 do marca 1982 r. w województwie bia∏ostockim wszcz´to 74 sprawyprzeciwko bimbrownikom, podczas gdy w województwie warszawskim – 102 (AIPN, MSW II,185n/38, k. 63, Za∏àcznik do informacji dziennej, 18 III 1982).378Ibidem, 185n/40, k. 27, Informacja dzienna nr 105/207, 17 IV 1982.379Ibidem, 185n/40, k. 130, Informacja dzienna nr 109/211, 21 IV 1982.380Ibidem, 185n/44, k. 166, Informacja dzienna nr 13/476, 15 I 1983.381Ibidem, 185n/66, k. 107, Informacja dzienna nr 37/499, 8 II 1983.474