stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

W Kaliszu do siedziby Zarzàdu Regionu NSZZ „SolidarnoÊç” WielkopolskaPo∏udniowa funkcjonariusze SB i ZOMO wkroczyli 13 grudniaoko∏o godz. 10. Przebywa∏o tam wówczas kilku dzia∏aczy zwiàzku, jednegoz nich – Wojciecha KoÊcielniaka – aresztowano. W pierwszym dniu stanuwojennego ukaza∏y si´ „WiadomoÊci Dnia” zredagowane przez Ma∏gorzat´W´grzyn. Ukryto cz´Êç dokumentacji i pieni´dzy „SolidarnoÊci” orazzorganizowano w mieszkaniu Janiny Aleksandrzak spotkanie, podczas któregoustalono mi´dzy innymi sposób kontaktowania si´. Podj´to te˝ decyzj´o przeprowadzeniu nast´pnego dnia strajków 16 . W godzinach popo∏udniowychprzed siedzibà Zarzàdu Regionu w Kaliszu gromadzi∏y si´ grupyludzi, które „na apel w∏adz porzàdkowych rozesz∏y si´” 17 .Wraz z wprowadzeniem stanu wojennego w województwie kaliskim militaryzacjàzosta∏y obj´te mi´dzy innymi Zak∏ady Naprawcze Taboru Kolejowegow Ostrowie Wielkopolskim i Wytwórnia Sprz´tu Komunikacyjnego„PZL” w Kaliszu 18 . W WSK komisarz wojskowy wprowadzi∏ zakaz poruszaniasi´ mi´dzy wydzia∏ami, a zak∏ad otoczono oÊmioma wozami pancernymi19 . W poniedzia∏ek 14 grudnia w Kaliszu zorganizowano strajki w FabryceWyrobów Gumowych „Stomil”, gdzie prac´ przerwa∏o 350 pracownikówpierwszej zmiany, i Fabryce Wyrobów Runowych „Runotex” 20 , gdzie poczàtkowozaniecha∏o pracy oko∏o 450 osób na dwóch wydzia∏ach, a oko∏ogodz. 10 „ca∏y zak∏ad zatrzyma∏ produkcj´”. W wyniku dzia∏aƒ podj´tychprzez dyrekcj´ oraz przedstawicieli instancji wojewódzkiej i Komitetu16G. Schlender, „SolidarnoÊç” Wielkopolski Po∏udniowej w latach 1980–2000. Zarys dziejów,Kalisz 2001, s. 133–134. Inaczej wydarzenia te przedstawi∏a SB. Wed∏ug dokumentu SB, sze-Êcioosobowa grupa dzia∏aczy „SolidarnoÊci” wydrukowa∏a ulotki, które nast´pnie rozkolportowano.Przed siedzibà Zarzàdu Regionu „SolidarnoÊci” zacz´li gromadziç si´ ludzie. Podczasrozpraszania pi´çdziesi´cioosobowej grupy ZOMO zatrzyma∏o kilku cz∏onków ZR:Andrzeja i Marka W´grzynów oraz Wojciecha KoÊcielniaka. Wyrokiem Sàdu Rejonowegow Kaliszu z 6 IV 1982 r. zostali skazani na kary po 1 roku pozbawienia wolnoÊci w zawieszeniu(AIPN, MSW II, 17/IX/231, t. 16, k. 189, Ocena sytuacji operacyjno-politycznej w województwiekaliskim za okres od 13 grudnia 1981 roku do 31 grudnia 1982 roku oraz wnioski dopracy S∏u˝by Bezpieczeƒstwa i MO, [styczeƒ 1983]).17AP Kalisz, KW PZPR w Kaliszu, 258, k. 21, Informacja nr 430/81 z dnia 13 grudnia 1981.18Ibidem, 258, k. 75, Informacja nr 456/81, [31 XII 1981]. Oba wymienione zak∏ady by∏y „podbezpoÊrednim zainteresowaniem” Komitetu Centralnego PZPR. Rzeczywista liczba zak∏adówzmilitaryzowanych mo˝e byç wi´ksza.19G. Schlender, op. cit., s. 135.20Stan wojenny w Polsce. Kalendaria wydarzeƒ 13 XII 1981–31 XII 1982, red. W. Chudzik,R. Cywiƒski, I. Kielmel, I. Marczak, Warszawa 1999, s. 76.630