stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

czono francuskiego adwokata Ba∏uki, odmówiono te˝ wizy wjazdowej reprezentantowiMi´dzynarodowej Federacji Praw Cz∏owieka. Oskar˝onemupostawiono kilka zarzutów z art. 123 kodeksu karnego 122 . BezpoÊrednichpowodów jego aresztowania by∏o kilka: wspó∏praca z Radiem WolnaEuropa oraz z sekcjà polskà IV Mi´dzynarodówki w trakcie pobytu za granicàw latach 1973–1981; organizowanie w kraju Polskiej SocjalistycznejPartii Pracy – uznanej za grup´ „terrorystycznà”; kolporta˝ „Szerszenia”(pisma Mi´dzynarodówki); otwarte wzywanie do tworzenia konspiracyjnychkomitetów ch∏opskich, robotniczych, studenckich oraz wolnych zwiàzkówzawodowych. 30 czerwca 1983 r. zosta∏ og∏oszony wyrok, na mocy któregoBa∏uk´ skazano na 5 lat pozbawienia wolnoÊci 123 .Specyficznà metodà pacyfikowania spo∏eczeƒstwa zastosowanà przezw∏adze w listopadzie 1982 r. by∏o powo∏ywanie m´˝czyzn zwiàzanych z szerokorozumianym podziemiem do odbycia trzymiesi´cznego przeszkoleniadla rezerwistów. Wojskowe komendy uzupe∏nieƒ przygotowywa∏y listy kandydatówprzy Êcis∏ej wspó∏pracy z SB. Opozycja s∏usznie uzna∏a to za ukrytàform´ internowania. Wcielani do wojska byli nie tylko poddawani partyjnejindoktrynacji, ale równie˝ pracowali ponad si∏y, na przyk∏ad przywyr´bach lasów i na placach budowy. Kiedy nie by∏o bardziej po˝ytecznegozaj´cia, bezproduktywnie sp´dzali czas, kopiàc i zasypujàc do∏y 124 .W obozie w Che∏mnie ko∏o Âwiecia umieszczono oko∏o szeÊçdziesi´ciuopozycjonistów z Koszalina. N´kani przez prze∏o˝onych przes∏uchaniami,mieszkali w wyjàtkowo z∏ych warunkach, pod namiotami, siedemdziesiàtmetrów od brzegu Wis∏y 125 .Lepsze warunki pobytu zapewniono internowanym, umieszczonymw oÊrodkach Pomorza Zachodniego. Dla wszystkich przetrzymywanychtam opozycjonistów najci´˝sze by∏y zw∏aszcza pierwsze dwa tygodnie stanuwojennego, kiedy to traktowano ich jak wi´êniów kryminalnych. Najwi´ksze,122By∏y to m.in.: próba obalenia ustroju przemocà, oderwania cz´Êci terytorium, os∏abieniaobronnoÊci, pozbawienia niepodleg∏oÊci PRL.123AIPN Poznaƒ, Po 93/8, Prokuratura Wojewódzka w Szczecinie; Biuletyn Informacyjny„Szerszeƒ”, nr 1/15, lipiec–sierpieƒ 1983 r.; AIPN, MSW II, 185n/44, k. 117, Informacjadzienna, 5 VI 1982; Rozpoczyna si´ rozprawa przeciwko Edmundowi Ba∏uce, „Kurier Szczeciƒski”1983, nr 68.124„Biuletyn Informacyjny »BiS«”, 17 I 1983 (w zbiorach OÊrodka KARTA).125Relacja ˝o∏nierza umieszczona w „Gazecie Wojennej” (1982, nr 18/23), przytoczona za:D. Twardowski, op. cit., s. 100.603