stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

wielu uczestników nie manifestowa∏o w sposób jawny udzia∏u w akcji protestacyjnej.Zauwa˝a∏y to ju˝ wówczas w∏adze partyjne: „do przerw w pracy[...] dochodzi∏o pod ró˝nymi pretekstami, [...] najcz´Êciej przerwaniepracy motywowano ch´cià pójÊcia np. do dzia∏u kadr, wypalenia papierosa,potrzebà obejrzenia maszyn” 114 . Z kolei komisarze wojskowi zwrócili uwag´,˝e w∏adz zwierzchnich nie informowano o wszystkich zajÊciach w zak∏adach:„z obserwacji prowadzonych w zak∏adach pracy i [po] konfrontowaniuich z rzeczywistoÊcià nasuwa si´ wniosek, ˝e aktyw partyjny i dyrekcjezak∏adów nie ujawniajà wszystkich incydentów” 115 .Pierwsze strajki odby∏y si´ 12 lutego 1982 r. Wed∏ug ocen w∏adz, w HCPpodczas protestu nastàpi∏ 15–20-procentowy spadek poboru mocy, natomiastzdaniem komisarza wojskowego trzydziestoprocentowy 116 . Kolejneakcje protestacyjne zorganizowano 12 marca, 13 kwietnia i 13 maja (po razpierwszy w ramach ogólnopolskiej akcji og∏oszonej przez TKK NSZZ„SolidarnoÊç”) 117 . Tego ostatniego dnia w∏adze odnotowa∏y protesty w pi´ciupoznaƒskich zak∏adach pracy. W HCP najwi´kszy zasi´g mia∏ strajk nawydziale W-2, gdzie „ca∏kowicie stan´∏y rurownia, monta˝e, spawalniai cz´Êciowo inne oddzia∏y fabryki”. Na W-8 prac´ przerwa∏a lakiernia i jednoz gniazd produkcyjnych. Mniejsze przerwy odnotowano na W-3, W-4,W-6 i ZU. 13 maja strajkowano tak˝e w „Pomecie” i Poznaƒskiej Fabryce¸o˝ysk Tocznych, gdzie o godz. 12 uruchomiono syren´ alarmowà, a cz´Êçza∏ogi pozorowa∏a prac´ (pobór mocy spad∏ tam o 8 proc.). Tego dniaprac´ pozorowa∏a tak˝e wi´kszoÊç pracowników in˝ynieryjno-technicznychInstytutu Obróbki Plastycznej. Pojedyncze przypadki tego rodzaju protestuodnotowano równie˝ w „Romecie”. Poza tym w zak∏adzie zakupiono znaczniemniej egzemplarzy „Gazety Poznaƒskiej”, w zwiàzku z czym „z inicjatywyK[omitetu] Z[ak∏adowego PZPR] aktyw wykupi∏ gazety” 118 .114Aktualna sytuacja spo∏eczno-polityczna w kraju, „Serwis Informacyjny KW PZPR w Poznaniu”,14 V 1982.115AP Poznaƒ, KW PZPR w Poznaniu, 1090, k. 101, Informacja z dzia∏alnoÊci TGO, MGOi komisarzy wojskowych za dzieƒ 17 II 1982 r.116Ibidem, 1090, k. 75, Informacja z dzia∏alnoÊci TGO, MGO i komisarzy wojskowych z dnia12 II 1982 r.117M. Bosacki, op. cit., s. 25–26.118AP Poznaƒ, KW PZPR w Poznaniu, 1179, k. 45, Informacja nr 73/82 z dnia 13 maja 1982 r.;ibidem, 1089, k. 95–96, Informacja na temat sytuacji w zak∏adach miasta Poznania w dniu 13 V1982, 29 V 1982. Edward Skrzypczak zosta∏ odwo∏any przez Biuro Polityczne KC PZPR. Najego miejsce mianowano gen. Edwarda ¸ukasika. Odwo∏anie Skrzypczaka wywo∏a∏o wzburzenie653