stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

W oryginalny sposób wyra˝ono natomiast protest w nocy z 13 na 14 maja1982 r. Za Trzciankà, na szosie prowadzàcej do Czarnkowa, namalowanodwa symbole Polski Walczàcej oraz has∏a „Lecha uwolniç” i „Zwyci´˝ySolidarnoÊç”, które „zaj´∏y ca∏à szerokoÊç jezdni”. Ponadto na pobliskimznaku drogowym umieszczono wizerunek wrony, a nad jezdnià, na wysoko-Êci czterech metrów, przeciàgni´to drut, przymocowano go do drzew i powieszonona nim dwie wrony 162 .O wiele wi´ksze nat´˝enie oporu spo∏ecznego odnotowano w sierpniu1982 r. Szczególnie po 13 sierpnia dzia∏ania podziemia „objawia∏y si´w niespotykanych dotàd zakresach” poprzez kolporta˝ ulotek, malowaniew miejscach publicznych symboli i hase∏ oraz propagand´ szeptanà.Za zagro˝enie w∏adze uzna∏y okolicznoÊciowe msze Êw. zapowiedziane na31 sierpnia w Chodzie˝y, Rogoênie, Szamocinie i Pile. Spodziewano si´ ponich demonstracji ulicznych 163 . Tego dnia na pl. Zwyci´stwa w Pile odby∏asi´ najwi´ksza niezale˝na manifestacja, której organizatorem by∏ pilskiRKS 164 . Poniewa˝ przed godz. 16 na placu zgromadzi∏o si´ oko∏o pi´ciusetosób, skierowano tam kompani´ ZOMO i dwa plutony MO. DowódcaZOMO wezwa∏ przez megafon zebranych do rozejÊcia si´. Wylegitymowanokilkadziesiàt osób. Protestujàcy próbowali zaintonowaç Bo˝e, coÊ Polsk´,po czym spokojnie si´ rozeszli. Nie zastosowano „Êrodków przymusu bezpoÊredniego”,a w „rejonie zagro˝onym” wzmocniono s∏u˝by patrolowez zadaniem wzmo˝onego legitymowania 165 .W nast´pnych miesiàcach stanu wojennego podziemna „SolidarnoÊç”rozwija∏a niezale˝nà dzia∏alnoÊç wydawniczà. Zorganizowano system kolporta˝u„bibu∏y” przeznaczonej g∏ównie dla innych miejscowoÊci regionu.Polega∏ on na zakopywaniu nieprzemakalnych skrzynek ˝ywicznych w okolicznychlasach. Do skrzynek jedne osoby wk∏ada∏y podziemne wydawnictwa,a inne zabiera∏y je stamtàd i kolportowa∏y dalej. Poczàtkowo funkcjonowa∏ydwie–trzy takie skrzynki, w nast´pnych latach oko∏o dziesi´ciu. Takisposób kolporta˝u przetrwa∏ do prze∏omu 1988/1989 r.W Pile oprócz wspomnianego „Lecha” od 10 lipca 1983 r. wydawano„Fundamentalist´”. W tym samym roku ukaza∏ si´ pierwszy numer pisma162Ibidem, 346/458, k. 21, Telex nr 187/82, 15 V [1982].163Ibidem, 346/358, k. 115, Telex nr 289/82, 1 IX 1982.164Relacja Jacka Ciechanowskiego, listopad 2001.165AP Pi∏a, KW PZPR w Pile, 346/358, k. 115, Telex nr 289/82, 1 IX 1982.664