stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

aktywu partyjnego bia∏ostockiego SD. Na przyk∏ad wyjaÊnianiem i interpretacjàprzepisów stanu wojennego mia∏a si´ zajàç prokurator i radnaWojewódzkiej Rady Narodowej z ramienia SD Danuta Pietsch, któraoskar˝a∏a przed bia∏ostockimi sàdami dzia∏aczy opozycji 120 . W mniejszychmiejscowoÊciach zdarza∏y si´ przypadki nieoficjalnej wspó∏pracy cz∏onkówpartii sojuszniczych z opozycjà. Na przyk∏ad w Kolnie przewodniczàcymiejscowej organizacji SD przekazywa∏ czasem cz∏onkom „SolidarnoÊci”informacje o planach PZPR 121 . Natomiast przewodniczàcy miejscowegoZSL da∏ zwiàzkowcom papier na powielanie prasy i ulotek 122 .Zarzàdzanie regionem w warunkach stanu wojennego odbywa∏o si´ dosyçsprawnie, a przedstawiciele poszczególnych oÊrodków w∏adzy ÊciÊle zesobà wspó∏dzia∏ali. Wynika∏o to nie tyle z dobrej organizacji, ile raczejz faktu, ˝e dzia∏ania opozycji mia∏y ograniczony charakter, a do zachowaƒspo∏ecznych groênych z punktu widzenia w∏adzy dochodzi∏o rzadko. Wymiananiepewnych kadr w aparacie partyjnym, administracji i sektorze przedsi´biorstwzapewni∏a w∏adzom spokój wewn´trzny. Nie oznacza∏o to jednak,˝e w pe∏ni kontrolowa∏y spo∏ecznoÊç lokalnà.3. Opór spo∏ecznyW porównaniu z wieloma innymi regionami kraju struktury podziemnej„SolidarnoÊci” w pó∏nocno-wschodniej Polsce przez ca∏y stan wojenny by∏ys∏abo rozwini´te 123 . By∏o to spowodowane niskim uprzemys∏owieniem regionu,jego zró˝nicowaniem narodowoÊciowym i religijnym oraz niewielkàaktywnoÊcià miejscowej inteligencji. W Êrodowisku robotniczym, z∏o˝onymz ludzi przyby∏ych ze wsi do miast dopiero po wojnie, nie by∏o tradycji masowychprotestów. Dlatego opór starano si´ wyra˝aç raczej w mniej otwartysposób 124 . Tylko w najwi´kszym mieÊcie regionu – Bia∏ymstoku – protestowanojak w innych du˝ych miastach w kraju. Tylko tu organizowano kilkuty-120Ibidem, KW PZPR Bia∏ystok, 55/VI/8, t. 4, k. 5, Koncepcja wspó∏dzia∏ania WK SD z KW PZPRw okresie stanu wojennego, b.d.121Relacja Jana Kozikowskiego.122Relacja Ireneusza Mieczkowskiego, maj 2001 (w zbiorach OBEP IPN Bia∏ystok).123Region Bia∏ystok NSZZ „SolidarnoÊç” w 1981 r. by∏ na 23. miejscu w kraju pod wzgl´demliczby cz∏onków, Region Pojezierze – na 32. miejscu. Województwo ∏om˝yƒskie wchodzi∏ow sk∏ad Regionu Mazowsze (M. Kietliƒski, Kalendarium..., s. 69–70).124Por. przyp. 302.434