stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

W styczniu 1982 r. pracownicy SB informowali Warszaw´, ˝e komitety zak∏adowePZPR niemal nie majà wp∏ywu na za∏ogi pracownicze 55 . Ludziewoleli byç oboj´tni, ni˝ skupiaç si´ wokó∏ instancji partyjnych. Te mia∏y jednakjak najgorszà opini´, którà zyska∏y jeszcze w poprzedniej dekadzie– organizacji oderwanych od zwyk∏ych pracowników, pe∏nych karierowiczówi dorobkiewiczów. W∏aÊnie dlatego w pierwszych tygodniach stanuwojennego podstawowym zadaniem zachodniopomorskich komisarzy wojskowychby∏a weryfikacja lokalnego aparatu w∏adzy.Jak nale˝y wnioskowaç z relacji komisarza wojskowego Zarzàdu PortuSzczecin-ÂwinoujÊcie, by∏a to weryfikacja nie tylko polityczna. Jej podstawàmia∏o byç bowiem wykrywanie przest´pstw gospodarczych, marnotrawstwa,przekraczania kompetencji. W tym konkretnym wypadku do najbardziejspektakularnych nale˝a∏o rozdzielanie mieszkaƒ s∏u˝bowych za∏apówki lub po znajomoÊci. Poniewa˝ sprawcami wykrytej afery byliI sekretarz Komitetu Zak∏adowego PZPR i dyrektor administracyjny, pe∏nomocnikWRON doprowadzi∏ do ich odwo∏ania. Usunà∏ równie˝ przewodniczàcegoi zast´pc´ przewodniczàcego zak∏adowej organizacji ZSMP,którzy dopuÊcili si´ kradzie˝y towarów roz∏adowywanych ze statków.Drugie zadanie komisarza polega∏o na kontrolowaniu nastrojów za∏ógi niedopuszczaniu do powstawania ewentualnych „ognisk zapalnych”.W tym celu obarczy∏ dyrektorów zak∏adów portowych (oko∏o dziesi´ciuosób) obowiàzkiem sk∏adania dwa razy dziennie meldunków z przebiegupracy w podleg∏ych im jednostkach. Ponadto przez kilka godzin dziennieprzyjmowa∏ interesantów. Ci, którzy przychodzili, upewniali si´, czy dostanàwyp∏at´, pytali o podwy˝ki cen artyku∏ów ˝ywnoÊciowych, czasami o to,kiedy zostanie zniesiony stan wojenny 56 .Komisarze wojskowi wyst´powali niekiedy w roli „straszaka” przywo∏ujàcegodo porzàdku dyrektorów zak∏adów i przedsi´biorstw. Tak by∏o naprzyk∏ad w marcu 1982 r., kiedy to w Szczecinie administracja miejska niepotrafi∏a dojÊç do porozumienia z przedstawicielami oÊmiu przedsi´biorstwzaanga˝owanych w budow´ centrali handlowej na jednym z osiedli.Poniewa˝ nawet polecenia wydawane przez przedstawiciela Rady Mini-55AIPN, MSW II, 17/IX/231, t. 48, k. 313, Analiza i ocena sytuacji operacyjno-politycznejw województwie szczeciƒskim, prognozy i kierunki dzia∏aƒ 1 I–31 I 1982, b.d.56Relacja komisarza wojskowego – oficera politycznego, wyk∏adowcy Studium Wojskowegow Wy˝szej Szkole Morskiej (w zbiorach autora).584