stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

i zak∏adów paƒstwowych. Poza dzia∏alnoÊcià stricte propagandowà OKONpodejmowa∏y si´ organizowania ró˝nego typu inicjatyw o charakterze prospo∏ecznym.Na przyk∏ad pierwsze osiedlowe komitety z województwaszczeciƒskiego, powsta∏e w Stargardzie i Szczecinie, zaj´∏y si´ mi´dzy innymiorganizowaniem ulicznych patroli, a tak˝e swego rodzaju dzia∏alnoÊcià charytatywnà,to jest zbieraniem informacji na temat samotnych, starszych i chorychosób potrzebujàcych ró˝norakiej pomocy 45 . Ponadto aktywiÊci wielokrotniepodejmowali interwencje na rzecz usprawniania dzia∏aƒ urz´dów.W praktyce jedynà formà ich pracy by∏o sk∏adanie monitów, gdy˝ nie moglioni wydawaç dyrektyw ani nie mieli ˝adnych uprawnieƒ kontrolnych. W∏adzePomorza Zachodniego wykorzystywa∏y istnienie OKON instrumentalnie,g∏ównie jako atut propagandowy. Nie uznawa∏y ich za partnera do rozmów,dlatego nie zaprasza∏y nawet do opiniowania podejmowanych decyzji 46 .W tworzenie zachodniopomorskich OKON czynnie zaanga˝owa∏o si´g∏ównie pokolenie ludzi dojrza∏ych, a nierzadko nawet s´dziwych. SpoÊródtych ostatnich wi´kszoÊç stanowili reprezentanci Zwiàzku Bojownikówo WolnoÊç i Demokracj´. Wydali oni nawet specjalny apel, w którym wzywali„wszystkich zbowidowców do aktywnego udzia∏u w tworzàcych si´Obywatelskich Komitetach Ocalenia Narodowego” 47 . Nie by∏o natomiastw komitetach m∏odszego pokolenia Pomorzan 48 .Dane z pierwszych tygodni wskazujà na to, ˝e do 20 lutego w województwieszczeciƒskim dzia∏a∏o 75 OKON, a kolejnych 30 by∏o na etapie formowaniasi´. Ka˝da z tych grup liczy∏a od kilku do kilkunastu cz∏onków.45AAN, KC PZPR, 758 i 778, Teleksy KW w Szczecinie, Koszalinie i S∏upsku do KC PZPR,[styczeƒ–luty 1982]. Dzia∏alnoÊç OKON przybiera∏a nieraz formy doÊç karykaturalne.W Szczecinie jedna z osiedlowych grup powo∏a∏a zespó∏ aktywistów i lektorów, którzy zaj´lisi´ m.in. sk∏adaniem ˝yczeƒ i wr´czaniem drobnych upominków ˝o∏nierzom i milicjantom widocznymna ulicach. Z kolei jeden z koszaliƒskich komitetów, uznajàcy za swoje naczelne zadaniepopraw´ pracy handlu, próbowa∏ przekonywaç kierowników sklepów mi´snych do tego,by ekspedientki dysponujàce wolnym czasem odpowiednio wczeÊniej porcjowa∏y w´dliny.Osiedlowy Komitet nr 9 w Szczecinie organizowa∏ kurs kroju i szycia dla „domoros∏ych krawcowych”.Powy˝sze przyk∏ady nie majà na celu negowania inicjatyw nieco bardziej adekwatnychdo nazwy organizacji, jak na przyk∏ad odszukiwania pustostanów i przekazywania ichpotrzebujàcym (Zob. Z narady aktywu partyjno-gospodarczego województwa koszaliƒskiego,„G∏os Pomorza” 1982, nr 17; OKON: wi´cej ni˝ samorzàd, „Kurier Szczeciƒski” 1982, nr 131.46Ibidem.47Apel do cz∏onków ZBoWiD na Ziemi Koszaliƒskiej, „G∏os Pomorza-Magazyn” 1982, nr 1.48AAN, KC PZPR, 778, Notatka informacyjna dotyczàca obywatelskiego ruchu ocalenia narodowego,[20 II 1982]; Realizujemy ide´ porozumienia ju˝ dziÊ, „G∏os Pomorza” 1982, nr 91.580