stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

Ku zaniepokojeniu I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPRw Gdaƒsku, Tadeusza Fiszbacha, nie uda∏o si´ jednak odnaleêç i wyprowadziçwszystkich robotników oraz zatrzymaç cz∏onków Komitetu Strajkowegow stoczni, w tym Dowgia∏∏y, Krupiƒskiego, Pawlickiego, Szablewskiegoi Waszkiewicza. Cz∏onek Komitetu Wojewódzkiego Mieczys∏aw Chabowskiubolewa∏ w tym czasie nad opiesza∏oÊcià si∏ porzàdkowych i domaga∏ si´rych∏ego postawienia dzia∏aczy „SolidarnoÊci” przed sàdem wojennym 32 .Istotnie, mimo tak wielkiej determinacji aparatu PZPR, si∏y bezpieczeƒstwaoko∏o godz. 5 rano opuÊci∏y teren stoczni, nie sprawdzajàc wszystkichpomieszczeƒ zak∏adu, szczególnie wydzia∏u W-3, w którym ukryli si´ cz∏onkowiew∏adz regionalnych i krajowych „SolidarnoÊci” 33 . Milicja i wojsko niezadba∏y tak˝e o uszczelnienie blokady bram stoczniowych, dzi´ki czemu nateren stoczni ponownie dostali si´ dzia∏acze „SolidarnoÊci” i Niezale˝negoZrzeszenia Studentów (g∏ównie z Wy˝szej Szko∏y Morskiej w Gdyni, gdziezakoƒczy∏ si´ strajk 34 ) oraz robotnicy – razem 600–700 osób (zaledwie jednàtrzecià stanowili stoczniowcy) 35 . Pod bram´ nr 2 przybywa∏o coraz wi´cejmieszkaƒców Gdaƒska. Âwiadkowie tamtych wydarzeƒ, a tak˝e zachowaneliczne fotografie, potwierdzajà fakt zbratania si´ stacjonujàcych podstocznià „pancerniaków” z ludnoÊcià. Przera˝one tym w∏adze popo∏u-32AP Gdaƒsk, KW PZPR, 451, b.p., Protokó∏ z posiedzenia Egzekutywy KW PZPR w Gdaƒskuw dniu 15 grudnia 1981 r.33Z. Gach, Szturm na bramy, „Tygodnik Gdaƒski”, 17 XII 1989.34Strajk w Wy˝szej Szkole Morskiej w Gdyni rozpoczà∏ si´ 14 grudnia. Na jego czele stan´liprzewodniczàcy zak∏adowej „SolidarnoÊci” Jerzy Kowalczyk i Ewa Kubasiewicz. Tego samegodnia przyby∏y do budynku WSM komandor Lechowski nakaza∏ zakoƒczenie strajku, gro-˝àc pacyfikacjà i represjami wobec uczestników. Cz´Êç studentów postanowi∏a opuÊciç szko-∏´. Ostatecznie strajk przerwano we wtorek 15 grudnia. W tym dniu odwo∏ano rektora uczelniMiko∏aja Kosteckiego i prorektora Henryka Dzier˝ka. Rektorem komisarycznym WSM zosta∏kapitan ˝eglugi wielkiej W∏adys∏aw Rymarz (H. Dzier˝ek, Przest´pstwa przeciwko takzwanej w∏adzy ludowej [w:] Stan wojenny. Wspomnienia..., s. 93; AP Gdaƒsk, KW PZPR,3033, k. 133–135, WyjaÊnienie z∏o˝one przez A. Fja∏kiewicza w Komitecie Uczelnianym WSMw dniu 14 grudnia 1982 r. w obecnoÊci Zespo∏u KW PZPR w Gdaƒsku).35Dziennik Zbigniewa Gacha, 15–16 XII 1981, k. 10. Raport milicyjny mówi o 5 tys. robotnikóww stoczni 15 grudnia. Relacje strajkujàcych (m.in. Zbigniewa Gacha, Bogdana Borusewiczai in.) nie potwierdzajà takiej liczby strajkujàcych. Liczba podana przez komendantaMO odpowiada raczej liczbie strajkujàcych 14 grudnia (AKGPBP, poz. nr 9, pkt 8, k. 22–24,Ankieta operacji milicyjnej w Stoczni Gdaƒskiej [mjr. R. Guzikowskiego, naczelnika WojewódzkiegoStanowiska Kierowania Komendy Wojewódzkiej MO]; W stanie, s. 40–41. Zob.te˝ AIPN, MSW II, 185n/30, k. 107 i 119, Informacje dzienne gabinetu ministra za okres11–19 XII 1981).484