stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

pozbawienia wolnoÊci stanowi∏y oko∏o po∏owy wszystkich orzeczonych.Uniewinnienia i umorzenia obj´∏y prawie 20 proc. 258 Jednak nawet jeÊli dochodzi∏odo takich rozstrzygni´ç, wi´kszoÊç oskar˝onych, czekajàc na wyrok,sp´dza∏a d∏ugie miesiàce w aresztach Êledczych 259 . W proteÊcie przeciwkowielomiesi´cznemu przetrzymywaniu trzydziestu osadzonychw bia∏ostockim Areszcie Âledczym cz∏onków „SolidarnoÊci” i NZS rozpocz´∏ow lipcu 1982 r. g∏odówk´260 .Wiele osób bioràcych udzia∏ w strajkach i demonstracjach spotyka∏yostre kary dyscyplinarne. Na przyk∏ad strajkujàcych 13 maja 1982 r. w Bia-∏ymstoku natychmiast zwalniano z pracy, przenoszono na ni˝sze stanowiska,studentów zawieszano w ich prawach lub relegowano 261 . Po demonstracjachz 31 sierpnia w Bia∏ymstoku zatrzymano co najmniej pi´çdziesiàtosób. Milicja odebra∏a kierowcom szesnaÊcie praw jazdy za zak∏ócanieruchu ulicznego i osiem dowodów rejestracyjnych. Wylegitymowano oko∏ostu osób, w tym dziewi´ciu nieletnich. Wszyscy zatrzymani stan´li przedkolegiami, które w trybie przyspieszonym orzek∏y grzywny na ∏àcznà kwot´660 tys. z∏ 262 .Osoby, którym nie mo˝na by∏o postawiç konkretnych zarzutów karnych,zwalniano z pracy w wyniku weryfikacji, uznajàc je za „niepewne”.Ju˝ od pierwszych dni stanu wojennego w∏adze Bia∏egostoku zastanawia∏ysi´ nad przeprowadzeniem czystek w Êrodowisku akademickim. Za wrogówpartii uznano wówczas prorektora Filii Uniwersytetu Warszawskiego prof.Witolda Marciszewskiego, rektora Akademii Medycznej w Bia∏ymstokuprof. Jerzego ¸ebkowskiego oraz profesora tej uczelni Emanuela Trembaczowskiego.Podj´to decyzj´ o zwróceniu si´ do ministra szkolnictwa wy˝szegoi techniki z wnioskiem o odwo∏anie prorektora Marciszewskiego258Przeanalizowano pod tym kàtem 120 wyroków orzeczonych w stanie wojennym w regionie.259W póêniejszych miesiàcach stanu wojennego sàdy zmienia∏y nieraz tryb post´powania z doraênegona zwyk∏y. Du˝à rol´ w procesach politycznych odgrywali adwokaci, np. broniàcoskar˝onych za darmo i przeciàgajàc sprawy do czasu spodziewanych amnestii. W Bia∏ymstokuw obron´ wi´êniów politycznych anga˝owali si´ m.in.: Janusz Andrzejewski, Jan Chojnowski,Stanis∏aw Kostka, Jerzy Korsak, Lech Lebensztajn. Z Warszawy przyje˝d˝ali Piotr Andrzejewski,W∏adys∏aw Si∏a-Nowicki.260„Tygodnik Mazowsze”, nr 23, 1 VIII 1982.261AP Bia∏ystok, WKO Bia∏ystok, I/23, k. 210, Protokó∏ posiedzenia z 13 V 1982 r. Por. te˝ibidem, k. 222–223.262Ibidem, KW PZPR Bia∏ystok, 55/I, t. 28, k. 203, Informacja o sytuacji bie˝àcej w województwie,[sierpieƒ 1982].454