stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

W ¸om˝y pomoc internowanym organizowa∏ dyrektor ∏om˝yƒskiegooddzia∏u Komisji Charytatywnej Episkopatu Polski ks. Jan Lucjan Grajewskioraz ks. Franciszek Woronowski z Wy˝szego Seminarium Duchownego334 . W parafiach ksi´˝a wspó∏pracowali ze zwiàzkowcami, na przyk∏adw Kolnie – ks. Szymborski z Janem Kozikowskim 335 .Za poÊrednictwem KoÊcio∏a przekazywano te˝ pieniàdze, zbierane w zak∏adachpracy czy parafiach, przeznaczone na obron´ prawnà aresztowanychczy na op∏acanie grzywien orzeczonych przez kolegia. Do 21 maja 1982 r.w archidiecezji bia∏ostockiej rodzinom internowanych, aresztowanych, skazanychi zwolnionych z pracy przekazano 520 532 z∏ 336 . Z kurii bia∏ostockiej,gdzie opiek´ prawnà nad represjonowanymi sprawowa∏ mecenas WitoldWenclik, Krystyna Strubel otrzyma∏a listy adwokatów gotowych do obronyoskar˝onych ze wzgl´dów politycznych 337 . Z kolei dziekan go∏dapski ks. Sm´dzikpoinformowa∏ 7 marca 1982 r. z ambony wiernych, ˝e od 8 marca w kancelariiparafialnej w Olsztynie przy ul. Jagielloƒskiej b´dà udzielane poradyprawne dotyczàce stanu wojennego, podstaw zwalniania z pracy, dzia∏alnoÊcizwiàzkowej oraz podpisywania zobowiàzaƒ lojalnoÊci 338 .Od pierwszych dni stanu wojennego ukrywajàcy si´ dzia∏acze mogli te˝liczyç na schronienie w koÊcio∏ach i na plebaniach. Przez ca∏y stan wojennyksi´˝a pomagali w wyszukiwaniu konspiracyjnych lokali, przewoziliukrywajàcych si´ swoimi samochodami, przechowywali w koÊcio∏ach sztandaryi mienie zwiàzkowe.Odmiennà postaw´ wobec stanu wojennego przyj´∏o duchowieƒstwoprawos∏awne, które w swej wi´kszoÊci – podobnie jak i wierni – odnios∏o si´do ruchu „SolidarnoÊci” z rezerwà. Podczas dorocznej konferencji duchowieƒstwai pracowników Prawos∏awnej Diecezji Bia∏ostocko-Gdaƒskiej24 i 25 maja 1982 r. w Bia∏ymstoku uchwalono rezolucj´ czytanà w cerkwiachi opublikowanà w „Gazecie Wspó∏czesnej”, wzywajàcà do pos∏uszeƒstwa wobecw∏adzy i nieanga˝owania si´ w dzia∏alnoÊç opozycyjnà. „Szacunek i wzajemnezaufanie pomi´dzy zwierzchnoÊcià i przewodzonymi sà niezb´dne.[...] Pragniemy szczerze uchroniç naszà m∏odzie˝ przed zgubnym wp∏ywem334C. Brodzicki, op. cit.335Relacja Jana Kozikowskiego.336A. Szot, op. cit., s. 33.337Ibidem, s. 35.338AP Suwa∏ki, KW PZPR Suwa∏ki, Teleksy do KC PZPR, Teleks z 7 III 1982 r.467