stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

czenia, a jeÊli chodzi o „Manifest Lipcowy”, pami´tano, ˝e tam w∏aÊnienarodzi∏a si´ w 1980 r. górnicza „SolidarnoÊç” i podpisano porozumieniajastrz´bskie 139 .W procesie górników z kopalni „Piast” oskar˝eni zostali: ZbigniewBogacz, Wies∏aw Dudziƒski, Andrzej Machalica, Andrzej Oczko, Stanis∏awPaluch, Adam Urbaƒczyk i Wies∏aw Zawadzki. Proces, który rozpoczà∏ si´25 stycznia 1982 r., poprzedzi∏y odpowiednie przygotowania w mediach.Oskar˝onych starano si´ przedstawiç w sposób jak najbardziej negatywny.Przyk∏adowo telewizja emitowa∏a wypowiedzi rzekomych uciekinierówz kopalni, którzy opowiadali o zmuszaniu górników do pozostawania podziemià, o terrorze i fizycznej przemocy zastosowanej wobec tych, którzychcieli wyjechaç na powierzchni´ i opuÊciç kopalni´. Mecenas Kurcyuszwspomina∏, ˝e „atmosfera sensacji i […] oburzenia spo∏ecznego na ca∏y tenproces i ca∏à t´ spraw´ by∏a bardzo wyraêna i bardzo du˝a” 140 . Sam procesmia∏ równie˝ odpowiednià opraw´. Wst´p do sàdu by∏ wzbroniony. Do gmachumo˝na by∏o wejÊç tylko za okazaniem przepustek. Oskar˝eni wprowadzanibyli na sal´ rozpraw w konwoju wojskowym. Postawiono im zarzutzorganizowania i prowadzenia strajku w kopalni, 650 m pod ziemià. Ca∏àsiódemk´ oskar˝ono równie˝ o to, ˝e wspó∏decydowa∏a o zablokowaniuszybów, wystawianiu stra˝y, uniemo˝liwianiu kontaktów z powierzchniàoraz uczestniczy∏a w opracowywaniu postulatów strajkowych, a tak˝e rozpowszechnia∏afa∏szywe wiadomoÊci 141 . TreÊç wniosków sk∏adanych na rozprawieprzez prokuratora dyktowa∏a w∏aÊciwie SB. Prokurator za˝àda∏wysokich kar: dla Bogacza 15 lat pozbawienia wolnoÊci, 7 lat pozbawieniapraw publicznych i obywatelskich oraz grzywny, dla Zawadzkiego 10 lat pozbawieniawolnoÊci i 8 lat pozbawienia praw obywatelskich, Machalicy13 lat pozbawienia wolnoÊci, Dudziƒskiego 11 lat, a dla Urbaƒczyka, Oczkii Palucha po 10 lat 142 . W trakcie procesu dosz∏o do zaskakujàcej sytuacji:prawie wszyscy Êwiadkowie oskar˝enia wycofali swoje wczeÊniejsze zeznania.Zdaniem mecenasa Kurcyusza Êwiadczy∏o to o tym, ˝e zeznania z∏o˝oneprzez Êwiadków w Êledztwie „by∏y albo wr´cz sfa∏szowane przez piszàcego139P.J. Nowak [J. Kurcyusz], op. cit., s. 65.140Mundury i toga, rozmowa z adwokatem dr. Jerzym Kurcyuszem przeprowadzona przez J. Cieszewskiego,„Zeszyty Historyczne SolidarnoÊci Âlàsko-Dàbrowskiej” 1996, z. 2, s. 71–72.141P. Lisiewicz, op. cit., s. 5.142Uparci z „Piasta”..., s. 104.127