stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

Do marszów protestacyjnych i demonstracji dosz∏o 31 sierpnia tak˝ew innych oÊrodkach Ma∏opolski: Bochni, D´bicy, Nowym Sàczu, NowymTargu i Tarnowie. Liczba protestujàcych waha∏a si´ od dwustu do tysiàca.W tych miastach oby∏o si´ bez starç z milicjà 182 . W oÊwiadczeniu z 2 wrzeÊnia1982 r. RKW uzna∏a masowe protesty z 31 sierpnia za wyraz „woli walkio przywrócenie swobód obywatelskich”, uwa˝ajàc dialog spo∏eczny,a przede wszystkim podj´cie rozmów z „SolidarnoÊcià”, za jedynà szans´wyjÊcia z kryzysu politycznego 183 .31 sierpnia pierwsze od og∏oszenia stanu wojennego manifestacje uliczneodby∏y si´ w Kielcach. Najpierw oko∏o trzystu osób protestowa∏o przedtablicà NSZZ „SolidarnoÊç” przy ul. Dzier˝yƒskiego. Wieczorem zaÊ oko-∏o tysiàca osób demonstrowa∏o przed bazylikà kieleckà. Po zakoƒczeniuprotestu dosz∏o do starç z milicjà, wiele osób pobito, a 44 zatrzymano.W wyniku odniesionych obra˝eƒ 6 wrzeÊnia zmar∏ jeden z uczestników demonstracjiStanis∏aw Raczek. Protestowano te˝ w Starachowicach, gdzieodby∏ si´ marsz z udzia∏em oko∏o tysiàca osób 184 .We wrzeÊniu sytuacja si´ na krótko uspokoi∏a. Wed∏ug oÊwiadczeniaRKW wrzesieƒ mia∏ byç miesiàcem pracy organizacyjnej. Apelowanoo nieorganizowanie w tym miesiàcu demonstracji. 13 i 16 wrzeÊnia ogniwazwiàzkowe mia∏y zdecydowaç o formie protestu. Sugerowano akcje plakatowei ulotkowe oraz sk∏adanie kwiatów 185 . „Hutnik” og∏osi∏ jednak, ˝e13 wrzeÊnia o 14.20 spod bramy HiL w kierunku pl. Centralnego wyruszypochód pod has∏ami uwolnienia skazanych i aresztowanych oraz odwieszenia„SolidarnoÊci” 186 . „SolidarnoÊç Zwyci´˝y” poda∏a natomiast, ˝e ulotkiwzywajàce do uczestnictwa w marszu i mszy Êw. 13 wrzeÊnia to s∏u˝àce prowokacji„fa∏szywki” 187 . Mimo to zgodnie z wczeÊniejszym wezwaniem poW ocenie partyjnej udzia∏ robotników w „ekscesach” nie by∏ du˝y (AP Kraków, KK PZPR,91/IV/41, b.p., Protokó∏ z posiedzenia Egzekutywy KK PZPR z dn. 7 IX 1982).182Stan wojenny w Polsce..., s. 138, 197–198.183OÊwiadczenie po obchodach II rocznicy Sierpnia 80 [w:] SolidarnoÊç Ma∏opolska..., s. 95.184Stan wojenny w Polsce..., s. 92; A. Dudek, T. Marsza∏kowski, op. cit., s. 322. Wed∏ug informacjiKomitetu Wojewódzkiego PZPR w Kielcach liczba demonstrujàcych by∏a mniejsza:przed tablicà protestowaç mia∏o 200 osób, a pod katedrà kieleckà 500 osób (AP Kielce,KW PZPR, 4241, k. 98–99, Informacja o przebiegu dzisiejszego dnia [31 VIII] w województwiekieleckim).185Komunikat [w:] SolidarnoÊç Ma∏opolska..., s. 96.186Marsz protestu, „Hutnik”, nr 24/832, 10 IX 1982.187„SolidarnoÊç Zwyci´˝y”, nr 9, 12 IX 1982.255