stan wojenny w polsce 1981–1983 - Archiwalny serwis Instytutu ...

przedstawicieli tej mniejszoÊci. Traktowali zwiàzek jako si∏´, która jestw stanie zlikwidowaç korupcj´, z∏odziejstwo itp. Jednak wkrótce zaczà∏ ichprzera˝aç „katolicko-narodowy” – jak to okreÊlali – charakter „Solidarno-Êci” i wi´kszoÊç zrezygnowa∏a z dzia∏alnoÊci zwiàzkowej. Z kolei na wsiachle˝àcych w po∏udniowo-wschodniej cz´Êci regionu od poczàtku odnoszonosi´ do „SolidarnoÊci” nieprzychylnie. Kojarzono zwiàzek z ideologià narodowài zbrojnym podziemiem z drugiej po∏owy lat czterdziestych. Tu˝przed stanem wojennym pojawia∏y si´ w regionie plotki o szykowanej przezdzia∏aczy „SolidarnoÊci” rzezi Bia∏orusinów, „nieznane r´ce” oznacza∏ykrzy˝ykami drzwi ich mieszkaƒ 365 . Wszystko to napawa∏o mieszkaƒców tychterenów strachem, poniewa˝ grozi∏o naruszeniem równowagi, w której˝yli od ponad 30 lat. Równie˝ dzia∏acze „SolidarnoÊci” odnosili si´ domniejszoÊci bia∏oruskiej nieufnie, traktujàc jej przedstawicieli nawet jeÊlinie jak „piàtà kolumn´”, to co najmniej jak „element niepewny” 366 . Nie bezznaczenia by∏ panujàcy tu od dziesi´cioleci stereotyp, mówiàcy o udzialeBia∏orusinów w aparacie w∏adzy. Równie˝ Litwini nie poparli „SolidarnoÊci”.Uwa˝ali oni zwiàzek za „polski” i „narodowy”. Sama „SolidarnoÊç” tak˝enie zainteresowa∏a si´ problemami mniejszoÊci litewskiej 367 .Z czasem spo∏eczeƒstwo zacz´∏o si´ przyzwyczajaç do panujàcej sytuacji.Ograniczanie rygorów stanu wojennego nie mia∏o ju˝ wi´kszego znaczenia.Wywo∏ana jego wprowadzeniem apatia i rezygnacja narasta∏a nawetpo jego zawieszeniu i póêniejszym zniesieniu. Decydujàcy wp∏yw na zachowaniaspo∏eczne ciàgle mia∏a sytuacja ekonomiczna. Podstawowymproblemem by∏ zakup artyku∏ów ˝ywnoÊciowych i ubraƒ. W∏adze próbowa∏yratowaç si´ przed pustymi pó∏kami, wprowadzajàc 1 lutego 1982 r. drastycznàpodwy˝k´ cen ˝ywnoÊci (o 241 proc.) oraz opa∏u i energii (o 171 proc.).W jej rezultacie realne dochody ludnoÊci spad∏y z dnia na dzieƒ o jednàtrzecià 368 . Permanentny brak podstawowych towarów w sklepach zmusza∏do szukania miejsc lepiej zaopatrzonych, tote˝ mieszkaƒcy województwa365Relacja Olega ¸atyszonka, wrzesieƒ 2001 (w zbiorach OBEP IPN Bia∏ystok).366Przed stanem wojennym na terenach zdominowanych przez wyznawców prawos∏awia powsta∏tylko jeden komitet NSZZ RI „SolidarnoÊç” – w Dubiczach Cerkiewnych. Powodemjego utworzenia by∏o narastajàce niezadowolenie z dzia∏aƒ naczelnika gminy i niemo˝noÊçznalezienia jakiegokolwiek innego sposobu rozwiàzania sytuacji (por. te˝ E. Mironowicz,Polityka...; Relacja Sokrata Janowicza).367K. Tarka, Litwini w Polsce 1944–1997, Opole 1998, s. 137.368Stan wojenny w Polsce..., s. 10.472