ortak_miras_final

Common Heritage
156
Ortak Miras
Zamanı düzenleyen takvim, toplulukların mevsimlerle
ilişkisini, özel günlerini, doğa yaşamının eşiklerini takip
etmek gibi işlevlere sahiptir. Bu işlevini kazanabilmesi için
tarih boyunca Güneş’in ve Ay’ın süreçleri insanlar tarafından
büyük bir dikkatle takip edilmiştir. Bütün takvimler,
gökcisimlerinin devinimlerinin gözlenmesine dayanır ve
yasalarını herkesin anlayabileceği doğal bir dönüşü temel
alır. Üç gökbilimsel dönüş bu konuda kaynak oluşturur:
günün uzunluğunu ortaya koyan Dünya’nın kendi çevresinde
dönüşü, Ay’ın Dünya çevresinde dönüşü ve yılın
uzunluğunu ortaya koyan Dünya’nın Güneş çevresinde
dönüşü (Bourgoing 2013: 14).
Tarihsel süreç izlendiğinde toplumların temelde Güneş
ve Ay’ın çevrimine dayanan birbirinden farklı takvimler
oluşturdukları görülmektedir. Bugün çoğunluğu Müslüman
olan Türkiye’de iki takvim kullanılır: Birincisi bir
yılı ayın 29/30 günlük dönem içindeki değişmelere göre
12’ye bölen yani 354/355 gün sayan ay takvimi. İkincisi
Dünya’nın Güneş etrafında 365/366 günlük hareketi esasına
dayanan Batı ülkeleriyle ortak Güneş takvimi. Halkın
gelenekleriyle ilişkileri sayılı günler için bu iki takvimden
de yararlanılır: Dini bayramlar için ay takviminden, başka
türden tören ve işler için mevsimleri göstermeye elverişli
güneş takviminden (Boratav 1999: 131).
__________________________________
• * Prof. Dr. M. Muhtar KUTLU, Ankara Üniversitesi, DTCF Halkbilim Bölümü
• **Lvova, E. L. vd, Güney Sibirya Türklerinin Geleneksel Dünya Görüşleri,
Kainat ve Zaman. Nesneler Dünyası,(çev. Metin Ergun). Konya: Kömen Yay.,
2013., s. 35.
The calenders which organizes the time has functions such as the
communities’ relation with the seasons, their special days and tracing
the steps for natural life. Throughout history, the processes of the
Sun and the Moon have been followed with great care by people so
that it can gain this function. All calendars are based on observing
the motion of the celestial bodies and ground on a natural rotation
that everyone can understand. Three astronomical rotations create
resource on this subject: the rotation of the world around its own
axis that reveals the lenght of the day, the rotation of the Moon
around the Earth and the rotation of the Earth around the Sun
that reveals the length of the year(Bourgoing 2013: 14).
When the historical process is followed, it is seen that societies basically
create different calendars based on the Sun and the Moon’s rotation.
Today, two calendars are used in Turkey where the majority
of Muslims are: the first one is a lunar calendar, which divides
a year into 12 months of 29 or 30 days according to the changes in
that period and has 354 or 355 days in a year. The second one is the
solar calendar, which is based on the Earth’s rotations around the
Sun taking 365 or 366 days, is in common with the Western countries.
For the days associated with the traditions of the people, these
two calendars are also used: for religious festivities from the lunar
calendar and for other ceremonies and regulations from the solar
calendar suitable for showing the months (Boratav 1999: 131).
__________________________________
• * Prof. Dr. M. Muhtar KUTLU, Ankara University, Faculty of Languages History
and Geography, Department of Ethnology
• Lvova, E. L. et. al., Güney Sibirya Türklerinin Geleneksel Dünya Görüşleri,
Kainat ve Zaman. Nesneler Dünyası,(translated by Metin Ergun). Konya:
Kömen Yay., 2013., p. 35.