ortak_miras_final

Common Heritage
280
Ortak Miras
yüdüğü zaman yapacağı işin ilk sermayesi, kızsa çeyizi için
ilk parası olur.
Al basması veya kırk basması denilen hastalığa yakalanan
kadını kurtarmak için kadının yanı başına süpürge, maşa
gibi araçlarla hamaylı ve tuz konur. Özellikle doğumun ilk
gecesinde kadının başucuna bıçak ve tava gibi demir eşyalar
bulundurulur. Çocuğun yüzüne de kırmızı bir bez
örtülür (Özbay, 47).
Çocuğa isim verme ile ilgili inançlar ve uygulamalar da
mevcuttur. İnsanlar bütün varlıklara isim vermişlerdir.
Varlıklara verilen isimler beğenilen, benimsenen, imrenilen
ve olmasını istediği dilekleri ifade eden kelimelerden
seçilir. Her toplumda isim verme ile ilgili bir tören ve buna
balı inançlar ve uygulamalar söz konusudur.
Eski Türklerde ad verme (isim verme) kurumsal bir özellik
kazanmıştır. Dede Korkut Kitabı’nda ve diğer destanlarda
kahramanın ad alması ortak bir motif olarak tekrar
edilmektedir. Çocuk sahibi olmak için herkesi kapsayan
bir ziyafet verilmekte ve ağzı dualı olan birinin duasıyla
genellikle erkek çocuk sahibi olunmaktadır. Bu çocuğa ad
vermek için de yine ziyafetler verilmekte ve beylerle aksakallar
davet edilerek çocuğa bir ad konması istenmektedir.
Ebulgazi Bahadır Han’ın Şecere-i Terakime adlı eserinde
Oğuz’un ad alması, Manas Destanı’nda Manas’ın oğlu Semetey
ile onun oğlu Seytek’in ad almaları bir toy sonucu
olmaktadır.
Ad verme göçebe kavimlerde ve özellikle Türklerde sihrî
ve dinî bir zemin üzerinde gelişmiştir. Türk lehçelerinde
ad; ün, şöhret, çav, san, yüksek göreve atanma anlamlarına
gelmektedir (Erdoğan, 194).
Ad verilirken tabiat kuvvetlerinin, ruhların veya cin ve
perilerin çocuğun hayatına muhtemel müdahaleleri dikkate
alınmaktadır. Doğduğu andaki çevresel faktörlere
(dumanlı havada doğan Tuman Bey, Oğuz otağ’da doğduğu
için Og-uz veya Og-ur) bağlı olarak, doğum anındaki
durumuna göre ad verme (elinde gül ile doğan Kül-Çoro
veya kan pıhtısı tutarak doğan Kan-Çoro gibi) Dede
Korkut’ta Boğaç Han’ın cesurca davranıp bir boğayı öldürmesinden
dolayı Boğaç Han konması şeklinde isimlendirmeler
olmaktadır. Yani çocuk doğduğu zaman belli
bir bahadırlık göstermedikçe ad alamamaktadır ve “Adsız”
olarak çağrılmaktadır.
Dede Korkut’taki Boğaç ismi bunun tipik örneğidir. Korkut
Ata’nın ad koyarken söyledikleri de eski inançların
tekrarıdır. Ad verildikten sonra “Adını ben verdim, yaşını
Allah versin.” duası bu geleneğin İslamize edilmiş şeklidir.
There are also beliefs and practices about naming the child. People
have given names to all beings. Names given to beings are chosen
from words that are liked, embraced, enlightened and express wishes
that they wish to come true. In every society there is a ceremony
about naming and the beliefs and practices about it.
In ancient Turks, naming has gained an institutional feature. In
the book of Dede Qorqut and in other epics, naming a hero is repeated
as a common motif. In order to have a child, there is a feast
for everyone and if a bedesman pray, the host usually has boy. To
give a name to this baby, banquets are also given and wise old men
are invited to name the bairn.
The naming Oghuz in Ebulgazi Bahadır Han's Şecere-i Terakime,
also giving name to Manet's son Semetey and his son Seytek in
Manas Epic is realized accompanied with a feast.
Naming has developed on nomadic tribes, especially on Turks, on
a magic and religious ground. Name in Turkish dialects means;
fame, standing, and appointment to high ranks (Erdoğan, 194).
When names are given, possible interventions of the natural forces,
souls, and jinn and fairy to the child's life are taken into consideration.
There occurs some ways of naming depending on the
environmental factors (Tuman Bey born in the smoky air, Oguz
or Og-ur because he was born in Oguz otag), depending on the
circumstances at the time of birth, giving names (Kül-Çoro born
with roses in her hand or Kan Çoro was born with blood clot in his
hand) in Dede Qorqut. Because Boğaç Khan bravely behaves and
kills a bull then the name of the Boğaç Han is given to him.In other
words, when an infant is born, he will not get a name unless he has
a certain maturity and is called “nameless”.
The name, Boğaç in Dede Qorqut is a typical sample of this. The
sayings of Korkut Ata while he was naming is also a repetition of
old beliefs. After the giving name, the prayer that "I have given the
name, Allah will raise the cild" is the Islamized version of this tradition.
Today, when the child is given a name, there is a
certain intention of giving that name. In general,
these intentions and reasons can be listed as follows:
1-Giving the names of father, mother, grandfather or grandmother
This naming, more often given to firstborn children, expresses the
desire of pleasing elders and the perpetuating their names.
2. Naming the child according to the month, day or season in he
was born.
3- Giving the twins rhyming names.
4-Names expressing a longing: Umut (Hope), Ozlem (Sspiration),